India azkar higitzen da

  • Orain 50 milioi urte Indiako plaka kontinentalak Asiakoarekin talka egin zuen eta horren ondorioz Himalaiako mendikatea sortu zen. Plaka kontinentalak higitzen direla ezaguna da, baina Indiakoak duen abiadura Formula 1-ekoa dela esan daiteke. Urtero 20 zentimetro mugitzen da, eta gainerako plaka kontinentalek 20 edo 40 milimetro baino ez dute egiten.
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Postdameko (Alemania) Lurreko Zientzien Laborategi Nazionalean, Rainer Kind-en lan taldeak hain abiadura handiaren arrazoia topatu duela adierazi berri du. Antza, Indiako plaka kontinentalen sakoneran dago gakoa: Indiako plakarena 100 kilometrokoa da, eta gainerakoena 180 eta 200 kilometro artekoa.

Orain dela 140 milioi urte kontinente guztiak elkarturik zeuden, Gondwana erraldoia osatuz. Banatzen hasi zirenean plaka kontinental bakoitzak bere bidea hartu zuen, eta orduz geroztik Indiakoa izan da gehien higitu dena. Bistan da zergatia.

Uste baino lehenago hasi ginen gizakiok itsasoan murgiltzen

Nazioarteko antropologo talde baten arabera, orain 160.000 urteko hominidoak egungo gizakiaren ohiturak garatzen hasi zirenean, Afrika hegoaldean eta itsasertzean bizi ziren.

Hegoafrikan dagoen Pinnacle Point inguruan Indiar Ozeanoaren bista izugarri ederra dago; orain 164.000 urte han bizi ziren gizakiak egun ditugun ohituren aitzindaritzat jotzen dira. Aipatu leizean molusku oskolak, erabilitako harriak eta tresnak topatu dira, eta horien azterketatik orduko gizakia itsasotik ere bizi izan zela ebatzi da.

Orain arte gizakiaren eta itsasoaren arteko harremana 100.000 urtekoa zela uste zen, baina aipatu aurkikuntzak 60.000 urtean aurreratu du harreman horren historiaren hasiera. Topatutako tresnak geziak eta makilak dira nagusiki; horien erabilera orain 40.000 urte hasi zela uste bazen ere, egindako aurkikuntzen arabera 120.000 urte lehenago hasi ziren erabiltzen.

Gainera, hematita izeneko pigmentuaren erabilera ere frogatu da. Pigmentu horrek gizaki modernoen ohiturekin erlazioa du, hainbat erriturekiko lotura baitauka, baina zaila izan da orain arte errituon hasiera datak ematea.

Azkenak
DSBErekin salatzen den “iruzur” zati handiena bere tramite akatsak direla aitortu du Jaurlaritzak

Eusko Jaurlaritzako Enplegu sailak emandako datuek erakusten dutenez, Diru Sarrerak Bermatzeko Errenta (DSBE) gaizki jasotzen duten herritarren artean apenas dago iruzurrik, eta gehien gehienean administrazioaren tramitazio atzerapenek eragindakoak dira. Ordainketa horiek gero... [+]


Fronte Herritar Berria izan da garaile Ipar Euskal Herrian

Eskuin muturrari aurre egiteko bildu diren ezkerreko indarren aliantzak lortu du boto gehien Ipar Euskal Herrian. Ezkerreko aliantzak 11.000 botoko aldea atera dio bigarrenari, RN Batasun Nazionalari. Macronen Ensemble alderdia hirugarrena izan da. Fronte Herritar Berria hiru... [+]


Botoen %34 lorturik, eskuin muturra da Frantziako Estatu mailako garaile handia

Eskuin muturreko RN alderdia da Frantziako Legebiltzarrerako hauteskundeen lehen itzuliko garaile handia. RN alderdiak %33,15 jaso du, ezkerreko Fronte Herritar Berriak %27,99 eta Macronen Ensemble alderdiak %20,04.


Irunberriko Udalak ez du eraso sexisten aurkako kartela jarriko herrian, “ez delako beharrezkoa”

Irunberriko Talde Feministaren eskaerari uko egin eta eraso sexisten aurkako kartela ez dutela herri sarreran jarriko erabaki du Rocío Monclús buru duen udal gobernuak, ez dela beharrezkoa argudiatuta, "beste eraso batzuk ere gertatzen direlako". Udalaren... [+]


Aurreskua, bertsoak eta musika emanaldiak German Rodrigezen omenez

Aurten ere, uztailaren 8an, astelehenean gogoratuko dute German Rodrigez haren omenezko oroitarriaren alboan. 13:00etan izanen da: aurreskua lehenbizi, Mikel Lasarteren bertsoak gero eta La Furia eta Fermin Balentziaren emanaldiak bukatzeko. Iluntzean, Peñak, isilik eta... [+]


Ana Iriarte
“Nekazaritzaren erritmoa ez dator bat gaur egungo gizartearen abiadurarekin”

Titulu handia iruditzen zaio “nekazari”. Bera “mahastizain” omen. Baina, izan, da nekazari mahastizaina. Eta da, izan, emakume nekazari mahastizaina. Eta mahatsaren orpotik mama goxoa nola, halaxe aletu ditu Ana Iriarte Bañezek lanbidearen... ez... [+]


2024-07-03 | Diana Franco
Teknologia
Ikasketa komunitate irekiak

Bada pertsonok geure ezagutzak eta esperientziak partekatzeko aukera dugun eredu bat, oso gogoko dudana; eredu honetan ikasi nahi duen edonor ongi etorria izaten da, beti ere komunitatearen izaerarekin errespetuz jokatzen badu. Ikasketa komunitate irekiak dira. Gogoko dut... [+]


Materialismo histerikoa
Bizitzeko

Ikasturte osoan inork aipatu ez dituen kontuetan aritu ondoren, aktualitatearen erdigunera eraman nau, ustez, pneumonia batek, nola definitu ez dakidan hartuemana izan baitut Osakidetzarekin. Eta lehen deitik, ai ene, esperimentu batean egotearen sentsazio zirraragarria,... [+]


Sinetsi

Pertsonok ze erraz epaitzen dugun aldamenekoa (edo aldamenekoa ez dena). Norberarenak izan ezik, gainontzeko guztiak ematen du erraza. Berehala bilatzen diogu irtenbidea besteenari. Eta ze zaila den norberak barruan duena kudeatzea. Askotan, pertsona konkretu batzuk idealizatzen... [+]


Mugak Zabalduz

Aurten ere, Mugak Zabalduz karabanan ia ehun lagun abiatuko gara Euskal Herritik, Europaren migrazio politikak, eta aurten bereziki onartu berri duen Migrazio eta Asiloko Paktua, salatzeko asmoz. Aurten Balkanetako mugara joango gara, Bosnia Herzegovinako Bihac hirira; hor... [+]


Hezkuntza Sailean, euskara eskubide?

Ekain amaieran, Hezkuntza Sailak ehunka irakasle funtzionario izendatu ditu: praktikaldia egitea falta dute, bai eta, irailetik aurrera, mediku-azterketa ere.

Azkeneko deialdian, mediku-azterketa azpikontratatu egin zuen Hezkuntza Sailak. Azpikontratatu zuenean,... [+]


Eguneraketa berriak daude