India azkar higitzen da
- Orain 50 milioi urte Indiako plaka kontinentalak Asiakoarekin talka egin zuen eta horren ondorioz Himalaiako mendikatea sortu zen. Plaka kontinentalak higitzen direla ezaguna da, baina Indiakoak duen abiadura Formula 1-ekoa dela esan daiteke. Urtero 20 zentimetro mugitzen da, eta gainerako plaka kontinentalek 20 edo 40 milimetro baino ez dute egiten.
Orain dela 140 milioi urte kontinente guztiak elkarturik zeuden, Gondwana erraldoia osatuz. Banatzen hasi zirenean plaka kontinental bakoitzak bere bidea hartu zuen, eta orduz geroztik Indiakoa izan da gehien higitu dena. Bistan da zergatia.
Uste baino lehenago hasi ginen gizakiok itsasoan murgiltzen
Nazioarteko antropologo talde baten arabera, orain 160.000 urteko hominidoak egungo gizakiaren ohiturak garatzen hasi zirenean, Afrika hegoaldean eta itsasertzean bizi ziren.
Hegoafrikan dagoen Pinnacle Point inguruan Indiar Ozeanoaren bista izugarri ederra dago; orain 164.000 urte han bizi ziren gizakiak egun ditugun ohituren aitzindaritzat jotzen dira. Aipatu leizean molusku oskolak, erabilitako harriak eta tresnak topatu dira, eta horien azterketatik orduko gizakia itsasotik ere bizi izan zela ebatzi da.
Orain arte gizakiaren eta itsasoaren arteko harremana 100.000 urtekoa zela uste zen, baina aipatu aurkikuntzak 60.000 urtean aurreratu du harreman horren historiaren hasiera. Topatutako tresnak geziak eta makilak dira nagusiki; horien erabilera orain 40.000 urte hasi zela uste bazen ere, egindako aurkikuntzen arabera 120.000 urte lehenago hasi ziren erabiltzen.
Gainera, hematita izeneko pigmentuaren erabilera ere frogatu da. Pigmentu horrek gizaki modernoen ohiturekin erlazioa du, hainbat erriturekiko lotura baitauka, baina zaila izan da orain arte errituon hasiera datak ematea.
108 pertsona erreskatatu dituzte asteburuan Mediterraneoan. Italiako Gobernuak ez die utzi gertuko portu batean lehorreratzen, eta Salernora bideratu dute Aita Mari ontzia. Litekeena da Europako Batasunak migrazio politikaren araudia gogortu aurreko azken misioa izatea. Aita... [+]
1999an sortu zuten Udalbiltzaren sortzaileetako bat izan zen, eta erakundeko lehen presidente izendatu zuten urte berean. Ondarroako alkate izan zen hiru agintalditan, eta hango udalak eman du albistearen berri.
Badira bi aste beste behin makroproiektuei kaleetan oposizio argi bat erakutsi geniela. Milaka eta milaka pertsona atera ginen kalera dinamika suntsitzaile honek amaitu behar duela aldarrikatzera. Bada, dirudienez horrek ez du lurraren suntsiketaren aldeko politikarietan inolako... [+]
Hogeigarren edizioa ekainaren 14an egingo da eta futbol partida, bazkari eta kontzertuz josia egongo da. 20 urtez presoekin elkartasunez lelopean ospatuko dute eguna, eta ekintza "bereziak" iragarri dituzte.
Asian Hong Kong izan da galerarik handienak jasan dituena: %13,2 galdu du, 1997tik pairatu duen kolperik handiena. Europan, berriz, %6 eta %10 arteko galerekin abiatu dute astelehena burtsa nagusiek. Trumpek hartutako neurriak salatzeko mobilizazioak egin dituzte Europako eta... [+]
EHEk deituta, Baionan manifestazioa egin dute apirilaren 6an. Euskararentzat eta euskaldunentzat justizia eskatu dute, eta Euskararen Errepublika aldarrikatu. Hilaren 11n EHEko bi kide epaituko dituzte Baionako auzitegian desobedientzia ekintza bat egin izanagatik.
Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak deitua, milaka lagun batu dira gaur eguerdian Donostian, “etxebizitzaren negozioaren aurka” eta “etxebizitzarako eskubide unibertsalaren alde”.
Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak deitutako eta ELA, LAB, ESK, CGT, CNT, STEILAS, ETXALDE eta HIRU sindikatuek babestutako manifestazioak Bilbon, Gasteizen, Donostian eta Iruñean izan dira. Bertan, Euskadiko eta Nafarroako gobernuei eskatu diete zerga eta aurrekontu... [+]
Dozenaka auzokidek babesa agertu diote proiektuari igandean. Alde Zaharreko lokala udalaren jabetza da, eta hiru urte dira hainbat eragilek elkarlanean okupatu zutela.
Bilboko Etxarri II gaztetxearen hustuketan gertatutakoaz hitz egin du Ertzaintzaren jaurtigai baten ondorioz barrabila galdu duen 33 urteko bizilagun batek. Beste zenbait bizilagunekin zegoen han, gaztetxeko kideen elkartasunean, "modu baketsuan".
"Amorru handiko eguna" dela adierazi du Zabarteren bikote Noboak, emazteak epailearen aurrean deklaratu berritan. 2024ko martxoan jokatu zen Realaren partidu baten atarian zauritu zen foam jaurtigai batekin, eta Donostiako ospitaleko Zaintza Intentsiboko Unitatean... [+]
Ardatzean haur filosofia izango duen Galdera Basatiak podcastak, ez alferrik, haur filosofia tailerretan barneratzeko asmoa du. Horixe hitzeman digu Iñigo Martinezek lehen atal honetan. Podcastaren zimenduak ezarri dizkigu, markoa marraztu, eta, batik bat, haurtzaroaz... [+]
Guardian Llodio fabrikako behargin gehienek epaitegira jotzeko bidea bertan behera utzi ondoren, multinazionalak lortu du nahi zuena: enpresa errentagarri bat ixtea erabateko inpunitatearekin. Ez da egun batetik bestera sortutako estrategia, eta bide luzea izan arren, erabat... [+]