Volksgeist edo Herri gogoa, Ilustraziotik Nazismora

  • Joxe Azurmendi ::Volksgeist, Herri gogoa

    Elkar

    orrialdeak ::333

    prezioa ::24€

'Volksgeist, Herri gogoa'
Joxe Azurmendi EHUko Filosofia Modernoko katedradunaren Volksgeist, Herri gogoa. Ilustraziotik Nazismora lana trilogia baten parte da, Humboldt: hizkuntza eta pentsamendua-rekin, eta joan den urtean argitaratu zen Espainiaren arimaz obrarekin batera. Zerk eraman du Joxe Azurmendi hainbeste ahalegin eta ordu eskaini behar izan dizkion lan hau egitera? Politikan bizi dugun giro polemikoak –egunero kultura edo kultura eza zeharo nahasten dituena–. Azurmendiren esanetan, estatuaren “teologoek” diote abertzaleena pentsamendu esentzialista dela, herriaren arima batean, gogo batean edo esentzia batean sinesten duena; eta pentsamendu hori erromantikoa, irrazionalista eta arrazista ere badela, Herder edo Humboldt bezalako alemaniar pentsalarien tradiziokoa. Volksgeist liburuan gai horiek denak errepasatu ditu zegamarrak, herri gogo kontzeptua argitzeko; erromantizismotik zer duen eta zer ez; irrazionalismoak herri gogoarekin zerikusirik ez duela esateko; gainera, arrazismoaren historia filosofikoa eta politikoa ere berrikusten du, Frantzian hasi eta Alemanian jarraitzeko, volksgeist kontzeptuak Frantzian hasi eta Alemanian jarraipena izan zuen bezalaxe.
Joxe Azurmendi
«Liburu honek burla askoren erantzuna izan nahi luke»

Zer da, berez, volksgeist kontzeptua?


Berez ez da herri baten mentalitatea, izaera, edo nortasuna baino; herri baten kultura, jakinduria. Izatez, kasik gauza bera da folklorea. Herri bakoitzak bere jakinduria edo folklorearen arabera sortzen ditu kantak, dantzak, jendarteko harremanak, legeak, artea, mitologia... dena. Volksgeist hitza Hegel-ek (1770-1831) asmatua da, esan ohi denez, gazterik irakurritako Montesquieu alemanera itzuli beharrak horrela konposarazita. Gogoratu behar da, Herder, Hegel, Savigny, denak Montesquieuren irakurle artatsuak izan direla eta euren “herri gogoaren edo izpirituaren” kontzeptuetan haren testuetatik abiatu direla.

Zer uzten du agerian zure liburu honek?


Europar pentsamenduaren historia bat bakarra dela, “teologo” politikoek gustuko duten dikotomismo manikeo hori gabe –alegia, Ilustrazioa versus Erromantizismoa, kosmopolitismoa versus etnizismoa, Frantzia versus Alemania–. Lanean, berrehunen bat urteko garapen historikoa dago –ilustrazioa, erromantizismoa, filosofia idealista, positibismoa, bitalismoa, nazismoa–; eta bestetik, herri gogoa eta nazioa; herri gogoa monarkia absolutoaren kritiko gisa; herri gogoa eta Estatu nazionala; herri gogoa eta arraza... Eta baita ere Erromantizismoa eta literatura nordikoa... Horrelako gai nagusien inguruan Europako pentsamendu modernoaren historia errepasatzen da XVIII. mendetik XX. mendera arte

Polemika asmoz idatzitako liburua al da hau?


Ez, liburua ez da polemikoa. Baina polemika eta burla askoren erantzuna izan nahi luke.

Azkenak
Europar Batasuna eta Errusia
‘Ostpolitik’, oihartzun fin hura

Gerra Hotza bultzatu zuten politiken alboan egon ziren ere bakearen aldeko ildoak. Ez zuten Ekialdea eta Mendebaldea batzeko moduko berregituraketa politiko berririk ekarri, baina errealitate berriak josi zituzten Europako Mendebaldea eta Ekialdearen artean. Horietako... [+]


Sarkozy eta Le Pen eskandalizatuta, zuzenbide estatuak hitz egin duelako

Bere burua 2027ko Frantziako Estatuko presidentzialetako garaile gisa irudikatzen duena –Marine Le Pen– gogorki zigortu du Parisko Auzitegi Korrekzionalak, lau urteko kartzela-zigorra, 100.000 euroko isuna eta batez ere, bost urtez aurkezteko debekua bideratuta. Tonu... [+]


Gorputz hotsak
“Niretzat klabea izan da familiak eta inguruak ez tratatzea gaixo moduan”

Indartsua, irribarretsua eta oso langilea. Helburu pila bat ditu esku artean, eta ideia bat okurritzen zaionean buru-belarri aritzen da horretan. Horiek dira Ainhoa Jungitu (Orduña, Bizkaia, 1998) deskribatzen duten zenbait ezaugarri. 2023an esklerosi anizkoitza... [+]


Hasier Larretxea. Arraioz, homosexualitatea, Madril
“Beharrik gauzak garbi nituela, eta ttiki-ttikitatik garbi jakin nuela zer nahi nuen, zerk erakartzen ninduen”

Larretxeatarren oinordea da, aizkolari, harri-jasotzaile, txinga-eramale eta, oro har, herri-kirolari handien ondokoa. Patxi du aita; Donato, berriz, osaba. Hasier Larretxea, aldiz, da gizarte langile, da idazle, da homosexual. Harro beharko genuke denok.

 


2025-04-09 | Garazi Zabaleta
Pilotako esparatrapu hondakinetatik papera

Lehengai anitzekin papera egitea dute urteroko erronka Tolosako Lanbide Heziketako Paper Eskolako ikasleek: platano azalekin, orburuekin, lastoarekin, iratzearekin nahiz bakero zaharrekin egin dituzte probak azken urteotan. Aurtengoan, pilota eskoletan kiloka pilatzen den... [+]


Saturazioa

Bekatu bat aitortu behar dut hemen. Duela lau urte, ohitura berri bat sarrarazi nuen nire bizian: igande gauetan, kaka kanoi baten antzera "informazio" jarraikia hedatzen duen CNews telebista kate ultraeskuindarra begiratzen hasi nintzen. Hasieran ordu erdi bat astero... [+]


Itziar

Kointzidentzia harrigarriak daude bizitzan. Izan ere, zenbat ikusle elkartu litezke Arriaga antzokian? Zenbat komun ote daude solairu bakoitzean? Zein probabilitate dago Gipuzkoako emakume bik sartu-irtenean leku eta istant berean kointziditzeko, 35 urtean elkar ikusi barik egon... [+]


2025-04-09 | Hiruki Larroxa
Zer dugu bisexualitatearekin?

Transfeminismoak argia eta konplexutasuna ekarri ditu gorputz, genero eta desirei buruzko eztabaidetara. Hala ere, itzalak ere sortu ditu. Ustezko koherentzia politiko erradikal baten izenean –askotan hegemonia oso zehatz bati lotua–, diskurtso transfeminista batzuek... [+]


2.361

Garai kuriosoak bizi ditugu eta bizi gaituzte, zinez. Hezkuntza krisian dela dioten garaiak dira eta, gutxien-gutxienean, aliritzira, ba aizue, 2.361 urte ditu gaurgero boladatxoak.

Ez zen ba debalde joan Aristoteles bere maisu maite Platonen akademiatik lizeo bat muntatzeko... [+]


Ukrainako gerraren beste irakurketa bat

Ukrainako gerrar hasierako zergatiak ez dira azaldu zizkigutenak bakarrik, beste arrazoi batzuk ere badaudelako. Errusiak zioen Ukrainako errusiar hiztunen defentsarako urrats bat eman behar zuela; Ukrainako Gobernuak, aldiz, Errusiaren armadari aurre egin behar zitzaiola,... [+]


Errusiarekiko gerra hauspotzen

Ukrainaren ondoren Polonia?
Europar Batasunak Ukrainako gerra hauspotu du Kiev armaz hornituta, eta menia oraindik airean delarik, gerraren zikloan murgilduta dago bete-betean. Hori bai, bere diskurtsoa modulatzen ari da, eta gero eta gehiago hitz egiten du balizko su-etenaz... [+]


Ukrainako gerra bukatzear
“Europarrok, gerrarako prest!”

Orain Errusiak inbaditu behar ei du Europa eta horren aurrean berrarmatze basatia bultzatu behar dute Europar Batasuneko herrialdeek. Lehen Sobietar Batasunak egin behar zion eraso, eta Gerra Hotzak ia mundua irentsi zuen. Gezurra zen ordukoa, eta gezurra da gaur egungoa, baina... [+]


Eguneraketa berriak daude