Euskal oligarkiak ez du BBVA zuzentzen

  • Duela 150 urte (1857an) jaio zen Banco Bilbao (BB) delakoa euskal burgesiaren eskutik. Zenbait bat egiteren ostean, Banco Bilbao Vizcaya Argentaria (BBVA) bilakatu da, baina gaurko kudeatzaileek ez dute zerikusirik orduko burgesiarekin, ezta Neguriko oinordekoekin ere.
BBVAren Madrilgo dorrea
Banco bilbao Vizcaya Argentariak (BBVA) euskal burgesiaren erroekiko lotura galdu du. Kontseiluko kide gehienak espainiarrak dira, eta horietatik bik baino ez dute euskal jatorria eta bizilekua. Erakundearen presidentea Francisco González (FG) galiziarra da, PPko Aznar presidenteak Argentaria banku publikoko presidente izendatua, eta Euskal Herriarekin inolako zerikusirik ez duena.

Bankuaren euskal erroei dagokienez, geratzen diren aztarna bakarrak Bilboko Alde Zaharreko San Nikolas plazako egoitza, eta Gran Via hiribideko Banco Bilbaoren eta Banco de Vizcayaren presidentzien egoitzak dira. Gutxika egoitza horiek eta Bilboko beste zenbait zentro ixten ari dira Madrilgo egoitzaren mesederako, eta ondorioz Bizkaian hainbat lanpostu galdu da. Langileak mobilizatzen ari dira azken hilabeteotan. BBVAren higiezinen salmenta politikak aurrera eginez gero, Bilboko zenbait egoitza enblematiko salmentan jar liteke. Egun, BBVAren bulego nagusiak Madrilen daude, eta bertan hartzen dira erakundearen zuzendaritza erabakiak. Bilbon Batzar Nagusiak baino ez dira egiten, legeak ezartzen baitu batzarrok egoitza soziala dagoen tokian egin behar direla. Horrek guztiak ez du esan nahi BBVAk euskal banku abertzalea izateari utzi dionik, izan ere, inoiz ere ez da halakorik izan, hemen azalduko dugun bezala.

Industria finantzatzeko bankua

Bizkaiak, meatzetako aberastasun handiari, Bilboko portu estrategikoari eta industriari esker, berebiziko garrantzia izan zuen XIX. mendeko garapen industrialaren hastapenetan. Industria garapen hori aurrera eramateko ezinbestekoa zen finantza erakunde bat sortzea. 1856ko martxoaren 7an, Bilboko 106 merkatari eta finantzari elkartu eta Isabel II.a erreginari bankua sortzeko baimena eskatzea erabaki zuten. 1857ko maiatzaren 19an, gobernuaren baimena heldu zen. Egun horretakoa da Banco de Bilbaoren jaiotza juridikoa.

Kapital harpidetza zortzi milioi errealekoa izan zen 2.000 errealeko akziotan, eta lehen akzionistak 106 merkatari eta finantzariak izan ziren. Administrazio kontseiluko kideak ondokoak izan ziren: Pablo de Epalza, Pantaleón Aguirre, Mariano de Zabalburu, Gabriel María de Ybarra, Felipe de Uhagón, Benito de Escuza, Vicente de Arana, Pedro Antonio de Errazkin, Luis de Violete, Ezequiel de Urigüen eta Francisco Mac-Mahon. Lehen zuzendaria Ambrosio de Orbegozo izan zen.

Hala, 1857ko abuztuaren 24an hasi zen jardunean Estufa kalearen 7. zenbakian, San Nikolas plazaren alboan. Euskal Herriko lehen sukurtsala Gasteizen ireki zuen (1913). Berehala hedatu zen kanpora: Paris (1902), Londres eta Madril (1918), Bartzelona, Valentzia eta Madril (1920), Sevilla eta Tanger (1921). Gaur egun, Amerikan ditu sukurtsal eta langile gehienak.

Bateratze prozesu etengabea

Bankuen bat egite prozesuak ez dira soilik egungo kontua. Euskal banku jardueran hazteko helburua duten bateratzeen filosofia hori hasiera-hasieratik egon da presente, XIX. mendetik. BBk ez zuen 1891ra arte lehiakiderik izan; urte hartan, ontzi negozioak zituzten Sota eta Aznar familiek bultzatuta, Banco de Comercio delakoa sortu zen, hori ere Bilbon. Orduan sortu zen lehen bat egitea, 1901ean BBk Banco de Comercio delakoa bereganatu zuenean. Urte horretan bertan, beste bost banku sortu ziren Bilbon, besteak beste Banco Vizcaya; azken horren akziodun garrantzitsuenak ere Neguriko oligarkiako kideak ziren. BB eta BVren arteko norgehiagokak XX. mendearen amaierara arte iraun zuen; izan ere, 1988an BBk Sánchez Asiaín zuzendari zuela, eta BVk Pedro Toledo zuzendari zuela, bat egin zuten Banco Bilbao Vizcaya (BBV) sortuz.

Handik urte batzuetara, 2001ean, Argentariarekin bat egin zuen BBVA sortuz, eta horrek BBVren azken hondarrak kanporatzea ekarri zuen. Erakunde berriaren zuzendari, burtsan aditua den FG galiziarra izendatu zuten. Orain FGk industria alde batera utzi eta finantza negozio hutsera bideratu du arreta. Politika horren adierazgarri nabariena izan da BBVAk Iberdrola utzi izana. Ildo horretatik bideratu dira bankuen erosketak eta bereganatzeak, batez ere Latinoamerikan (Mexikon zehazki) eta Ipar Amerikan, non urte berean 7.410 milioi euroren truke Compass Bancshare-a bereganatu baitzuen.

Azkenak
Berwick eta gu

Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]


Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


2025-04-16 | Rober Gutiérrez
Trebetasunak

Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]


2025-04-16 | Euskal Irratiak
Mikel Epaltza
“Nire etxea utzi nuen ETAk nazioarteko begiraleen esku armak utz zitzan”

Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.


Ertzaintza handitu eta 8.000 polizia nahi ditu Jaurlaritzak 2030erako

Ertzaintzarekin bigarren negoziazio mahaia ireki du Bigen Zupiriak, martxoan ERNE, ESAN eta SIPErekin ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu ostean. Agente kopurua areagotzeko plan horretan Arkautiko (Araba) akademiak "berebiziko... [+]


Iñaki Bakero (Erriberan Euskaraz)
“Batzuek ez gaituzte hemen nahi, baina bagaude”

Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta


Aguraingo Udalak atzera bota du 50.000 plaka fotovoltaiko instalatzeko proiektua

EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu dute osoko bilkuran. Udalak egitasmoa sustatzen duen enpresari, Cañaveras Solarri eskatu dio proiektuak ez ditzala hartu balio estrategiko handiko gisa kalifikatutako nekazaritza lurrak, eta gune populatuetatik gutxienez 500 metroko... [+]


2025-04-16 | Sustatu
Bi hilabete igaro dira eta berdin gaude: IP blokeoak dozenaka euskal webguneren kontra futbola dagoenean

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.


2025-04-16 | Jon Alonso
Zozo zuriak

Jada bizpahiru aste izango dira irakurri nuenetik, Maialen Akizuren zutabe batean. Aner Peritzek telebistan esandakoak zekartzan: “Bertsolaritza da gizon zis heteroekin ez harremantzera eraman nauena, bertsolaritza delako disidente egin nauena, eta, era berean,... [+]


Eguneraketa berriak daude