Bakearen usoa?

  • Waterloo (Belgika), 1815eko ekainaren 18a. Napoleon Bonaparteren armadak porrot egin zuen eta Wellingtongo dukeak berria Ingalaterrara ahal bezain pronto iristea nahi zuen. Biderik azkarrena erabili zuen: Nathan Rothschild-en usoak. Uso mezulariei esker, berehala ziren Ingalaterran garaipena ospatzen eta, sari gisa, hegaztiek nahi adina janari eta teniente gradua jaso zuten.
Gizakiak antzinatik erabili ditu usoak mezulari. Greziako olinpiar jokoetako emaitzak modu horretan zabaltzen ziren eta Marko Aurelio erromatar enperadoreak ere usoak erabiltzen zituen gatazken nondik norakoak lehenbailehen ezagutarazteko.

Baina bakearen sinbolo hauek XX. mendeko gerra handietan izan ziren bereziki gerrako tresna. Lillen (Frantzia), esaterako, Lehen Mundu Gerran “eroritako” 20.000 usoen omenezko monumentua dago. Lehen gerra handian hegazkin eta ontzi guztiek zeramatzaten usoak. Hegaztien %95ek lortzen zuen misioa onik betetzea eta horietako batzuek ospea ere lortu zuten euren balentriei esker. Cher Ami, esaterako, bularrean zauritu zuten bere azken misioan. Estatubatuarren Lost Batallion-eko azken usoa zen, baina helburua betetzea lortu zuen eta batailoi “galduko” 194 soldaduak bizirik irten ziren handik, usoari esker. Lehenago, Verdungo gatazkan, garrantzi handiko zazpi mezu igorri zituzten hari esker eta frantziarrek Croix de Guerre delakoa eman zioten. Joker 1917an jaio zen, eta bere 52. misioan zauritu zuten; ezkerreko begia eta garun zati bat galdu zituen, baina 1937. urtera arte bizirik iraun zuen. Spike-k, aldiz, 50. misio bete zituen inoiz zauririk jaso gabe.

II. Mundu Gerran are garrantzi handiagoa izan zuten soldadu hegodunek. Batez ere AEBetako eta Ingalaterrako museo militarretan usoekin zerikusia duten hainbat objektu eta erreferentzia daude jasota. Aliatuen aldean 3.000 soldaduk eta 150 ofizial inguruk bete zuten usoak zaintzeko lana. Normandiako lehorreratzearen berria Ingalaterrara eramaten lehena Paddy izeneko irlandar usoa izan zen; lau ordu eta 50 minutu behar izan zituen. Scotch-Lass-ek, berriz, larriki zaurituta egon arren, bere helburua lortu zuen eta Holandatik Ingalaterrara itzuli zen, 38 argazki egin ondoren. Maryk bost urtez egin zuen lan aliatuentzat, 22 aldiz zauritu zuten eta, azkenean, gatazkan hil zen.

Kapitain gradua zuten, askok hainbat domina jaso zituzten eta gatazkan hildakoek gerra heroiei zegozkien hiletak izan zituzten. Inork ez zien galdetu gerran parte hartu nahi ote zuten. Ezta bakearen sinbolo izan nahi ote zuten ere.

ASTEKARIA
2007ko urriaren 07a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


2025-04-16 | Rober Gutiérrez
Trebetasunak

Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]


2025-04-16 | Euskal Irratiak
Mikel Epaltza
“Nire etxea utzi nuen ETAk nazioarteko begiraleen esku armak utz zitzan”

Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.


Ertzaintza handitu eta 8.000 polizia nahi ditu Jaurlaritzak 2030erako

Ertzaintzarekin bigarren negoziazio mahaia ireki du Bigen Zupiriak, martxoan ERNE, ESAN eta SIPErekin ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu ostean. Agente kopurua areagotzeko plan horretan Arkautiko (Araba) akademiak "berebiziko... [+]


Iñaki Bakero (Erriberan Euskaraz)
“Batzuek ez gaituzte hemen nahi, baina bagaude”

Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta


Aguraingo Udalak atzera bota du 50.000 plaka fotovoltaiko instalatzeko proiektua

EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu dute osoko bilkuran. Udalak egitasmoa sustatzen duen enpresari, Cañaveras Solarri eskatu dio proiektuak ez ditzala hartu balio estrategiko handiko gisa kalifikatutako nekazaritza lurrak, eta gune populatuetatik gutxienez 500 metroko... [+]


2025-04-16 | Sustatu
Bi hilabete igaro dira eta berdin gaude: IP blokeoak dozenaka euskal webguneren kontra futbola dagoenean

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.


“Benetan horrek egin nau komiko: emanaldia gaizki doanean ere gozatzen jakiteak”

Iruñea ez da oso handia, baina Beñat Iturbek elkarrizketarako lekua hautatu duen arte ez dut jakin institutu berean ikasi genuela. Madril eta Iruñea artean bizi da, han hemen baino gehiago, oraingoz. Etxera egin duen bisita bat probestu dut harekin... [+]


2025-04-16 | Jon Alonso
Zozo zuriak

Jada bizpahiru aste izango dira irakurri nuenetik, Maialen Akizuren zutabe batean. Aner Peritzek telebistan esandakoak zekartzan: “Bertsolaritza da gizon zis heteroekin ez harremantzera eraman nauena, bertsolaritza delako disidente egin nauena, eta, era berean,... [+]


2025-04-16 | Itxaro Borda
Irauteko

Beldur hori bada. Badirudi Donald Trump etorri dela Washingtoneko bulego borobila luzerako okupatzera. Bigarren mandatua du, baina bere hurbileko aholkulariei, ez dela txantxetan ari berretsiz gainera, Konstituzioan zenbaki bakan batzuk aldatzeko bere xede zurruna aipatzen die,... [+]


Aitonita eta ortologia

Ansorena´tar Joseba Eneko.

Edonori orto zer den galdetuz gero, goizaldea erantzungo, D´Artagnanen mosketero laguna edo ipurtzuloa, agian. Baina orto- aurrizkiak zuzen adierazten du eta maiz erabiltzen dugu: ortodoxia, ortopedia, ortodontzia... Orduan (datorrena... [+]


Eguneraketa berriak daude