Gongoil zelariaren teknika
- Bularreko minbizia da tumorerik usuena munduko emakumeen artean, eta beraz baita Euskal Herrian ere. Detektatzen diren zortzi tumoretatik bat bularrekoa da, eta horrek dakarren intzidentzia-tasa oso altua da –70 kasu berri 100.000 biztanleko, atera hortik kontuak–. Hala ere, tratamenduan izandako aurrerapausoei esker bularreko minbiziaren heriotza-tasa gutxituz joan da pixkanaka, eta azken urteotan %1,4 jaitsi da ia urtero.
Zer da gongoil zelaria? Galtzarbea edo besapea drainatzen duen gongoil linfatikoen kate bateko lehenengo gongoila. Tumore primarioa kokatua dagoen aldeko besapean, gorputzeko gainerako ataletara zabaldu aurretik, linfa gongoil zelaritik pasatzen da lehendabizi, eta horregatik gongoil zelari hori erauztea nahikoa izaten da.
Gongoil horren lokalizazioa ahalik eta zehatzen egin ahal izateko, adituek hasieran linfa bidez kanporatzen diren koloragarriak erabili zituzten. Morton izan zen melanoma zuten pazienteetan linfa bidezko barreiatzea aztertzeko asmoz teknika hori erabiltzen lehena. Ondoren aurrerapauso berriak eman ziren gongoil zelariaren lokalizazioan, erradiosotopoak inokulatuz, esate baterako, ebakuntza egin aurre-aurretik, tumorearen inguruan, gamma izpiak detektatzeko zunda erabiliz. Azken finean, teknika berri horrekin ohiko kirurgiaren intentsitatea –eta berorren “txikizioak”– mugatu nahi da, erasana egon daitekeen gongoil bakarra erauziz, eta gainerakoak ukitu gabe utziz.
“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]
Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.
Loti ederra eta errauskinaren irudia izan du hizpide aurtengo Feministaldian Irene Coulon-en hitzaldiak. Loaren ideia kulturalak zartatu ditu, loaldia ere maskulinizatua dugula argituta. Loaren irakaspen (kultural) asko barneratuak ditugu, eta gorputz feminizatuan edertasunaren... [+]
Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]
Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Ekintzailetza modan dago. Kontzeptuak indarra hartu du eta hiztegi ekonomikotik askoz harago zabaldu da. Just do it: egizu, besterik gabe. Baina ez dezagun ahaztu: propagandaren mundutik dator leloa. Erosle-ekintzaile aktiboak izatea ote da hitzaren mozorroa? Egungo enpresariek... [+]
Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]
2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]
Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]
Hiru hilabetez iraun du Mazango auziak, Gisèle Pelicotek irekitakoa, zeineten ikertu duten urte luzez senarrak somniferoz drogatu eta berak zein beste dozenaka gizonek 200 bat aldiz bortxatu izana. 51 gizon epaitu dituzte, eta senar ohi Dominique Pelicotentzat 20 urteko... [+]