Goruetan, lihoa gorri
- Beraz Ur, prêt-à-porter delako bat da ikurriña zuri-gorri-berdea. Eramateko pronto dagoen oihal koloretsu horietako bat da euskal naziotasunaren isla eta ispilua, ikur nagusia.
Dendara joan eta segituan erosteko janzkera horixe da modaren ekonomia jakin batek behinola ekarri zigun arropa-mota. Baina, moda-filosofia ere bada prêt-à-porter delakoa.
Eramateko pronto den hori ez da etxean amona xaharrak ohiko patroiei segituta egindako brusa. Ez da auzoko ardien artilez egindako gerrikoa. Edo lihozko alkandora.
Eramateko pronto delako horrek ezin onar dezakeen beste tempus bat behar dute amonaren mihiseek. Laztanaren eta hitz gozatuaren pausua behar baitute horiek.
Materialak eta inmaterialak izan daitezke gaur prêt-à-porter ikurrak. Telazkoak edo burdinazkoak, haragizkoak nahiz telebistazkoak. Ekonomikoak zein politikoak, erlijiosoak, filosofikoak…
Esaterako, ekologia-zaletasuna bada ikur moduko bat. Mendebalde aurreratuan, modan da ekologista izatea. Urrezko markoa duen koadro baterako ikur-gai bilakatu da ekologia. Eta, enpresa erraldoien kasuan marka, marka-irudia.
Erregai ekologikoak sortu nahi dituzte multinazionalek; gizakiaren mesederako, ingurumenaren mesederako. Ezkaratza berotzeko, ikatza erre izan dugun moduan; dvda pizteko, indar nuklearraz edo hidroelektrikoaz baliatu izan garen bezala; hozkailuan txakolina freskatzeko, mendi gailurrak haize-errotaz landatu ditugun legez; arto, olo eta gari-ale irakina jarriko diogu orain audi3ari bere andelean.
Laboreak… surtarako!
Eta, patrikan eramateko pronto den ekologia horren izenean, barra-barra erein da ale transgenikoa, hots: bere buruaren jabe izan ez eta ugaltzeko gaitasuna galdu duena.
Hartara, amona xaharraren adabakirik onartzen ez duen prêt-à-porter delako bat da hazi transgenikoa: uzta bakarrerakoa izanik, aldi jakinerako baizik ez baitu balio.
* * *
Automobilentzako labore-hazi horiez gain, jardun politiko gorrinak, irakaskuntza-lerro uhertuak, eta metafora literario herdoilduak izan daitezke transgeniko. Modu bertsuan, erakunde armatuen agiriak edo militar profesionalen negar-gasezko prentsaurrekoak. Etorkizunerako proiekzio beregaina oztopatzen duten heinean.
Eramateko pronto direnen uzta transgenikoekin jolastera eta bizitzera ohitu gura gaituzte batzuek eta besteek.
Adibidez, goragoko esangura politiko bateko zirkunskripzioa amestuko lukeen gurea bezalako gizarte batean, administrazio-erkidego bera osatzen dutenentzat zerga-politika komunak izan direnak eta hala izaten jarraitu dezaketenak elkarrenganako arrotz bilakatu nahi dituztenean foru-aldundiko politikari batzuek.
Edo, autodeterminazio kulturalik eta erabaki linguistiko beregainik gabe, zazpi nahiz lau, hiru edo bi lurralde historiko –histeriko?– lituzkeen Euskadi Burujabe bat eraikitzeko, kaleetako kontainerrak bakean ezin utzi direnean.
Edo, Disneyren Mickey arratoiaren eta Pluto zakurraren kartoizko mozorroak janzten dituztenean baten batzuek, betiereko tradizioaren izenean, Bidasoaldeko herri markatuetan andrazkoak soldadu izan ez daitezen.
Edo, multinazionalek ehundutako ikurriñak eskuetan hartuta, Espainiako liga-txapelketa adurra eta lerdea galdu arte txalotzen denean.
Angel, ardatza galdu ote du Alostorreko goruak?
Myanmarreko gerra zibilak, gure hedabideen fokutik guztiz kanpo bada ere, atsedenik gabe jarraitzen duen bitartean, beste krisi politiko larri bat sutu da Bengalako golkoan. Sortzez, Bangladeshko gazteriaren kale-agerraldiek ez dute zerikusirik 2021eko estatu-kolpe militarrak... [+]
Lizarrako Udalak datozen jaietarako aurreikusia dagoen jai herrikoien egitaraua arriskuan jarri du. Txosnak erdigunetik kendu eta urrun eta baztertua dagoen zonalde batera eraman nahi ditu.
1936an fusilatu zuten frankistek, une horietan Arabako diputatua zela, eta herriko beste 42 fusilatuen hilobian bertan sartu zituzten Manuelen gorpuzkinak.
Iazko urritik eraiki dituzte hainbat kokaleku jatorri magrebtarreko ia 100 lagunek. Poliziak duela hainbat aste jaso zuen haiek basotik botatzeko agindua.
25 egun baino gutxiagoz egon da martxan hasieratik polemikoa izan zen portua. “Distrakzio neurria” izan dela salatu dute eragile ugarik.
Langile migratzaileek indarkeria, lanaldi luzeak eta ordainketa eskasak modu ohikoan jasaten dituzte, Europako bederatzi estatutan egindako ikerketa baten arabera. Gutxienekoa baino soldata baxuagoak jaso ohi dituzte ia estatu guztietan, eta emakumeek are soldata baxuagoak.
Lan istripuz 33 pertsona hil dira Euskal Herrian aurten. Azkenekoa, Iruñeko sanferminetan garbiketan lanean ari zen Iosu izeneko langilea. Kamioiaren gainetik erori zen eta hartutako golpe larriaren ondorioz hil da. LABek FCC (Iruñerriko Mankomunitateko... [+]
“Indar guztiak presidente karguan zentratzea” erabaki duela adierazi du, eta Kamala Harris presideneteordeari “babes eta abal osoa” eskaini dizkio. Harrisek baieztatu du bere hautagaitza aurkeztuko duela Alderdi Demokratak presidentegai izendatu dezan... [+]
Antonia Manot hil da 95 urte bete berritan, bere seme Diego Paredesek sare sozialetan jakinarazi duenez.
Nafarroako Ecofert Sansoain enpresa itxita dago 20.000 tona hondakin toxiko legez kanpo jasotzeagatik Zubietako (Gipuzkoa) erraustegitik eta Tuterako (Nafarroa) Oleofat enpresatik.