Asmo onak bai, baina...
- Legez kontrako ehizari aurre egiteko hainbat neurri hartu izan dituzte Afrikan; elefante ehiza gelditzeko adibidez boli komertzioa debekatu zuten. Neurri hori 90eko hamarkadan hartu zuten, pasa dira urte batzuk ordutik eta atzera begiratuz gero zer esan dezakegu? Hegoafrikan 1994. urtean sartu zen indarrean boli komertzioa debekatzeko araudia eta hamar urtean Kruger Parkeko elefante populazioa bikoiztu egin da. Superpopulazio horrek beste arazo batzuk eragin ditu ordea. Nola konpondu afera?
Baina elefanteena ez da izan Afrikan gertatu den ustekabeko bakarra, beste espezie askoren babeserako asmo onek animaliak neurririk gabe ugaltzea ekarri baitu. Eta horrek mundu guztiko aberats jendeei euren etxeko beheko suaren gainean animalien buru lehortuak zintzilikatzeko aukera berriak eskaini dizkie; beraz, ehizatzea ekonomiaren pizgarri eta animalien populazioa ziurtatzeko sistema ederra izan liteke.
Antzeko gertaerak ez dira beti kontzientzia ekologikoa indartu den neurrian gertatu. Ozeano Atlantikoko erdialdean dagoen Montaña Verde de Ascension irlan ez zegoen zuhaitzik Darwinen garaian, zientzialariak idatzita utzi zuenez. XIX. mendean Erresuma Batuko gobernuak hainbat lekutatik eramandako zuhaitzak landatzea erabaki zuen, bi, hiru, lau edo bost mendetan baso ederrak lortzeko esperantzan. Gaur baso tropikal trinkoak hartzen du irlaren azalera osoa. Ez ordea landatutako zuhaitzekin, beste batzuekin baizik. Antza, landatutako zuhaitzek babesa eskaini zieten beste landare tropikal batzuei eta azken hauek ugaldu dira izugarri besteak ahitzen joan diren heinean.
Adibide gisa aipatutako gertaera hauek kontzeptu ekologikoak zalantzan jarri eta iritziak birplanteatzera bultzatu ditu hainbat ikerlari. Beste era batera esanda umiltasuna berreskuratu eta naturari behatzea apaltasunez erabakitzen dutenak gero eta gehiago dira, naturak etenik gabe eskaintzen baitizkigu ustekabekoak.
Bukatzeko, aipatu dezagun DDT intsektizida ospetsuaren joan-etorriko historia. Joan den mendean erabat debekatu zen antiekologikoa zelakoan eta 2006ko irailean Munduko Osasun-Erakundeak, besteak beste urtero milioika pertsonaren heriotzaren erantzule diren malaria edo dengea transmititzen dituzten eltxoak akabatzeko dagoen biderik eraginkorrenetako gisa hartu zuen.
Ostegun arratsaldean hasiko dira baraualdiak, eta bost gune antolatu dituzte ekimenari lotuta: Bilbon, Altsasun, Donostian, Gasteizen eta Iruñean. Larunbat eguerdian, berriz, manifestazio handi bat egingo dute Bilbon, palestinar erresistentziarekin elkartasunez eta... [+]
Miguel Angel Blanco PPko zinegotzia bahitu eta hiltzearen ardura politikoa egotzi nahi zioten, baina auzia preskribatuta dagoela iritzi dute epaileek.
Azken egun hauetan, "Faxistak kanpora!" lelopean EHUko Zuzenbide fakultatean eramandako borroka antifaxistaz hitz egin dugu anonimotasuna atxiki nahi izan duen ikasle batekin. Sare sozialetan frankismoa goraipatzen eta mezu xenofobo, matxista eta homofoboak zabaltzen... [+]
Honakoa dio Arartekoak argitaratu duen ikerlanak. Jarrera matxisten inguruko azterketak Euskadiko nerabe eta gazteetan jarri du fokua. Diskriminazio gehien gertatzen diren espazioak kalea eta sare sozialak dira.
Iruñeko Arrosadia auzotik pasatzen naizen aldiro sartzen dut burua Santa Marta kaleko tailerrean. Hor da Montse normalean: potetxoan pintzela sartu, trapu batean ia pintura dena kendu eta pintzela mihisean igurzten, begiztan. Bere espazio-denboran sartu naiz gaur eta... [+]
Iruñerriko Laneko Autodefentsa Sareak The Champions Burger jardunaldian langileek pairatzen dituzten lan-baldintza kaxkarrak salatu zituen aurreko astean The Champions Bugerrek langileak esplotatzen ditu lelopean.
Aldarri eta kanpaina, lege, arau, plan eta aurrekontu, babes-mekanismo eta zigor-makinaria oro gorabehera, etenik gabe jarraitzen dute kasu gogorrek eta jokabide zitalek betetzen albistegiak, tantaka zein zaparradan, eta gizon-desmasiak salatzeko protesta-ekintzek,... [+]
Ikasi berri dugu Earl Tupper jaunak Floridako Orlandon, 1947an, sortu zuen mila koloretako ontzi enpresa peko errekara doala, desagertzeko zorian dela, preseski. Badirudi plastikoak konkurrente larriak dituela, adibidez, linean egiten diren salerosketena edo erabilpen bakarreko... [+]
Gisèle Pélicot-en kasuak bortxaketetatik haratago dagoen arazo bat erakusten du: gizonezkoon konplizitatea indarkeria matxistaren aurrean. Kezkagarria ez da soilik erasoa, baizik eta, gertatutakoa jakinda, egoera ez salatzea erabaki zuten gizonen isiltasuna... [+]
Gaur egun, gure munduan eraiki diren hierarkia guztiak mundu mailako kolonizazio prozesu baten emaitza dira. Menderatze-hierarkia global horiek elkarren artean txirikordaturiko beste hierarkia zehatzagoek osatzen dituzte, hau da, klasekoek, etnikoek, estetikoek, eta baita... [+]
Directa-ren ikerketa batetik abiatuta ezagutu dugu iruzurra. Bartzelonan egiten ari den belako Amerika Koparen antolatzaileek argitaratutako audientzia eta bisitari kopuruak faltsuak dira. Gaia garrantzi sozial eta politiko nabarmena izaten ari da, faltsututako datu horiek izan... [+]
Irailaren 17ko astean, Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk erabaki zuen Hezbollah-rekin Libanon zuen misil trukea beste maila batera eskalatzea, eta erabateko gerra hastea.
Maule, 1892. Zaraitzu ibarreko zortzi emakume espartingile Zuberoako hiriburutik etxera abiatu ziren, baina bidean, Larrainen, elurteak harrapatuta, hotzak hil omen zituen denak. Zortzietatik zazpiren izenak iritsi zaizkigu: Felicia Juanko, Felipce Landa, Dolores Arbe, Justa... [+]