Ikerketa, Hernanin frankistek hil zituztenei buruz

  • BATZUEN ARTEAN:: 1936KO UDAZKENA GIPUZKOAN: HERNANIKO FUSILATZEAK

    ALBERDANIA

    ORRIALDEAK:: 324

    prezioa ::28€

1936ko udazkena Gipuzkoan: Hernaniko fusilatzeak
2004an, Hernaniko Udalaren ekimenez, Eusko Jaurlaritzaren Justizia Sailak eta Gipuzkoako Foru Aldundiko Giza Eskubideen Sailak hitzarmen bat sinatu zuten EHUko Historia Garaikidearen Sailarekin. Horri zor zaio Mikel Aizpuru unibertsitateko irakasleak gidatutako ikerketa taldeak –Jesús Mari Gómezek, Urko Apaolazak eta Jon Odriozolak osatutako taldeak– burutu duen 1936ko udazkena Gipuzkoan: Hernaniko fusilatzeak izenburuko lana. Oindi menditik jaitsiz Hernani hartu zuten Errepublikaren aurkako tropa matxinatuek 1936ko irailaren amaieratik azaroaren hasierara bitartean herri horretan desagerrarazi zituztenei aurpegia eta biografia jartzen ahalegindu dira ikerlariok, beren lana, besteak beste, atal hauetan banatuz: Errepresioaren memoria(k) edo historia(k); Gipuzkoa Bigarren Errepublikan (1931-1936); Gerra Zibila Gipuzkoan: erresistentziak eta erasoak; Gerra Zibileko errepresioa bi aldeetan: ereduak eta datu orokorrak; Frankisten fusilatzeak Gipuzkoan; Errepresio paralegala eta Hernaniko fusilatzeak; Bi egoera berezi: Galernako fusilatzeak eta elizgizonenak; Errepresioa Hernaniko herritarren aurka; Fusilatuen nortasuna; eta Iturriak eta bibliografia.
Mikel Aizpuru
"Baliteke inoiz zehaztasunez ez jakitea zenbat hil zituzten"

Balora ezazu egin duzuen ikerketa.


Emaitzak behin-behinekoak dira eta baliteke inoiz ere zehaztasunez ez jakitea zenbat pertsona hil zituzten Hernanin. Ez genuke haien senitartekoen itxaropena inolaz ere desagerrarazi nahi, ezta gure lana gutxietsi ere. Hernanin hildako eta lurperatutako pertsonen kopururik handiena identifikatzea genuen helburu. Gure eskura zeuden iturri guztiak erabili ditugulakoan gaude. 129 izen bildu ditugu, haien adina, egoera zibila, generoa, jatorri geografikoa, ogibidea eta lerrokatze politikoaren azterketa egin dugu; baita zein egoerak eraman zituen heriotzara ere. Gure ustez, Hernanin hildako gehienek ez zituzten gutxieneko berme prozesalak izan. Hau da, ez ziren epaituak izan eta beren heriotza ilegalki erabaki zen. Beraz...

Ez dago dokumentaziorik?


Gertatutakoari buruzko dokumentazio eza da Hernaniko kasuak dokumentuen ikuspuntutik eskaintzen duen ezaugarri nagusia. Ez agiritegi zibilek, ez militarrek ez eta erlijiosoek ere ez dute ehunka pertsonaren atxiloketa, espetxeratze eta ondorengo hilketen inguruko dokumentaziorik gorde.

Hernanin zortzi apaiz hil zituzten, Aitzol tartean. Elizak ere ez al dizue zuen lanean lagundu?


Ezin izan ditugu Eliza Katolikoaren agiri ofizialak kontsultatu, bere araudiek, salbuespenak salbuespen, informazioa sortu zenetik 75 urte igaro arte ezingo dela kontsultatu xedatzen dutelako, eta 70 urte besterik ez da igaro Gerra Zibila hasi zenetik gaur arte. Gasteizko Elizbarrutiko Artxiboak eta Iruñekoak ere ateak itxirik dituzte ikertzaileentzat.

Kanal honetatik interesatuko zaizu: Oroimen historikoa
Terrorismoaren Biktimen Oroimenerako zentroari Gasteizko Urrezko Domina ematearen aurka mobilizatuko dira oroimenaren aldeko elkarteak

Abuztuaren 5ean emango dio domina zentroari Gasteizko Udalak, eta abuztuaren 2rako elkarretaratzea eta prentsaurrekoa deitu du Memoria Osoa plataformak. Martxoak 3 elkarteak salatu du “planteamendu diskriminatzailea” eta “irakurketa partziala” egiten... [+]


Otxandioko sarraskitik 88 urte betetzen diren egunean, EH Bilduk mozioa aurkeztu du Senatuan Angel Salas Larrazabali kondekorazioak kentzeko

Otxandioko bonbardaketaren erantzule nagusietako bat da Angel Salas Larrazabal urduñarra. Hortaz, herritarren aurka Euskal Herrian eginiko lehen bonbardaketan parte hartu zuen.


Arabako diputatua zen Modesto Manuel Azkonaren hezurrak bere sorterrira itzuli dira, 88 urteren ostean

1936an fusilatu zuten frankistek, une horietan Arabako diputatua zela, eta herriko beste 42 fusilatuen hilobian bertan sartu zituzten Manuelen gorpuzkinak.


Bego Ariznabarreta Orbea. Gerrarik ez
“Gure aurrekoek bizitako gerraren traumak eta sintomak ditugu oraindik”

Gurasoak hilik, etxeko ganbara husteari ekin zioten
seme-alabek. Hainbat gauzaren artean, koaderno eta paper sorta, argazkiak eta nahi beste agiri. Bego Ariznabarreta Orbeak aita aspaldi zenduaren gerrako memoria harrigarriak zurian beltz irakurri, eta jabetu zen altxorraz,... [+]


Aurreskua, bertsoak eta musika emanaldiak German Rodrigezen omenez

Aurten ere, uztailaren 8an, astelehenean gogoratuko dute German Rodrigez haren omenezko oroitarriaren alboan. 13:00etan izanen da: aurreskua lehenbizi, Mikel Lasarteren bertsoak gero eta La Furia eta Fermin Balentziaren emanaldiak bukatzeko. Iluntzean, Peñak, isilik eta... [+]


Angel Berrueta eta bere senitartekoak indarkeria polizialaren biktima moduan aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

Naiz.eus-ek aurreratutakoaren arabera, 2004ko martxoan Espainiako polizia batek eta bere semeak erail zuten Angel Berrueta eta bere alargun zein seme alabek, Nafarroako Gobernuaren aitortza ofiziala jasoko dute, indar polizialen indarkeriaren biktima moduan.


Igari eta Bidankoze arteko errepidea eraiki zuten frankismoaren esklaboei omenaldia egin diete

1939 eta 1941 bitartean Igari eta Bidankoze arteko errepidea eraikitzera behartu zituzten frankismoaren 2.400 esklaboak omendu zituzten larunbatean, Igariko gainean. Errepresaliatu antifaxista haien memoriak gure bidea izan behar duela aldarrikatu zuten omenaldia antolatu zuen... [+]


Nafarroako Gobernuak 2005-2011 aldian torturatutako herritarrak onartu ditu biktima gisa

Nafarroako Torturatuen Sareak jakinarazi du hemeretzi biktima berri onartu dituela Nafarroako Gobernuko Aitortza eta Erreparaziorako Batzordeak, horietariko bost 2005-2011 urte artean torturatu zituzten Mikeldi Diez, Iker Aristu, Oihan Ataun, Garbiñe Urra eta Mikel... [+]


Frankistek fusilatutako Modesto Manuel Azkona Garaicoechea Arabako Diputatu eta Saratxoko bizilagunaren gorpua identifikatu dute

Alesbesekoa jaiotzez, Saratxon bizi zen Unión Republicana alderdiko kidea, bere emaztea hango maistra baitzen. 1936ko irailean erail zuten frankistek eta ostiralean lortu zuten bere gorpuzkinak identifikatzea.


Jesús Carrera, frankistek torturatu eta fusilaturiko buruzagi komunistaren bizitza pantailara

Hari buruzko aipamenik apenas iritsi zaigu historia liburuetan, baina Jesús Carrera Olascoaga (Hondarribia 1911 – Alcala de Henares 1945) Espainiako Alderdi Komunistaren idazkari nagusi izatera iritsi zen. Frankistek atxilotu, torturatu eta fusilatua, bere... [+]


Eguneraketa berriak daude