Hamarretik bederatzik ez du ezagutzen bere GMIa

  • Ekuazio matematiko sinple bat izan daiteke konponbidea, gainpisua izan eta arazo horren berri ez dakiten pertsonentzat. Medikuek ezinbesteko parametrotzat jotzen dute Gorputz Masa-Indizea (GMI). Biztanleen %7 baino ez dira, ordea, indize horren berri dutenak.
GMI indizeak –pertsonaren pisua kilotan zati altuera metrotan ber bi– pertsona bakoitzaren gorputz-egoera adierazten du nolabait esateko. 1,70 metro luze eta 82 kilo pisatzen dituen gizonezkoaren GMIa kalkulatzea oso erraza da: 82/(1,70)2= 28,37. Baita 1,63 m eta 60 kiloko emakumearena ere: 60/(1,63)2= 22,59.

Loditasuna ikertzeko Elkartearen arabera, GMI indizearen barruan hainbat maila bereiz daitezke: 18,5etik behera dagoenean pertsona horren pisua ez da aski; 18,5etik 24,9ra bitarteko GMIek pisu normala adierazten dute. 25etik 26,9ra bitartean, GMI indizeak lehen mailako gainpisua adierazten du, eta 27tik 29,9ra bitartean, berriz, bigarren mailako gainpisua; 30etik gorako indizeak loditasuna adieraziko luke. Horraino zifra hotzak. Eta balorazioari dagokionez, zer?

Adituek diotenez, 25etik gorako GMI indizea duen edozein pertsonak medikuarengana jo beharko luke, argaltzeko laguntza eske. Eskura ditugun azken datuen arabera, 25-60 urte bitarteko hiritarren %39k 25eko indizea gainditzen du –gainpisua du– eta beste %15ek loditasuna du. Horrek esan nahi du pertsona helduen erdiak, gutxienez, arazoak dituela pisuarekin. Gainera jendeen GMIak gorantz egiten jarraitzen du, etengabe, azken urteotan; bereziki umetan eta adineko pertsonetan.

Arazoaren konponbidea ez dago komunikabideetan egunetik egunera agertzen diren metodo bitxietan –alkatxofaren dieta, adibidez, edo han-hemen iragartzen diren sasi-dieta zein baino zein kapritxosoagoak–, medikuen eskuetan jartzean baizik. Ariketa fisikoa, elikadura orekatua eta bizi-ohitura osasungarriak, horra hor pisu egokia lortzeko errezetarik onenak.

Azkenak
Berwick eta gu

Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]


Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


2025-04-16 | Rober Gutiérrez
Trebetasunak

Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]


2025-04-16 | Euskal Irratiak
Mikel Epaltza
“Nire etxea utzi nuen ETAk nazioarteko begiraleen esku armak utz zitzan”

Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.


Ertzaintza handitu eta 8.000 polizia nahi ditu Jaurlaritzak 2030erako

Ertzaintzarekin bigarren negoziazio mahaia ireki du Bigen Zupiriak, martxoan ERNE, ESAN eta SIPErekin ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu ostean. Agente kopurua areagotzeko plan horretan Arkautiko (Araba) akademiak "berebiziko... [+]


Iñaki Bakero (Erriberan Euskaraz)
“Batzuek ez gaituzte hemen nahi, baina bagaude”

Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta


Aguraingo Udalak atzera bota du 50.000 plaka fotovoltaiko instalatzeko proiektua

EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu dute osoko bilkuran. Udalak egitasmoa sustatzen duen enpresari, Cañaveras Solarri eskatu dio proiektuak ez ditzala hartu balio estrategiko handiko gisa kalifikatutako nekazaritza lurrak, eta gune populatuetatik gutxienez 500 metroko... [+]


2025-04-16 | Sustatu
Bi hilabete igaro dira eta berdin gaude: IP blokeoak dozenaka euskal webguneren kontra futbola dagoenean

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.


Eguneraketa berriak daude