Zientziaren globalizazioa

  • Amerikako Estatu Batuek (AEB) eztula egiten dutenean Europan katarroa dugu eta Afrikan auskalo zer. Herrialde aberatsotan CO2 isurtzen dugunean Poloetako izotza urtzen ari gara. Herrialde pobreetako “talentoak” herrialde aberatsek fitxatzen dituztenean, hemen gertatzen denak hor eta han eragina du; agian munduko historian beti gertatu den fenomenoen aurrean gaude, baina ezin uka orain inoiz baino kontzientzia handiagoa dugula “globalizazioak” gertatzen ari direla.
Joxerra Aizpurua
Alberto Elosegi
Zientzia aldizkari ospetsuetan argitara ematen diren ikerketen atzean AEBetako ikerlariak daude neurri handi batean, hobe esanda, AEBn bizi diren ikerlariak daude, asko eta asko AEBk egindako “fitxajeak” baitira. Ikerketa askoren atzean dauden sustatzaileak enpresa multinazionalak dira edo botere ekonomikoari lotutako taldeak daude. Beraz, normala da ikerketen helburuak sustatzaileen helburuekin bat etortzea.

Egia da gehienetan gizakiaren osasuna hobetzea eta erosotasuna handitzea ere lortzen direla ikerketei esker, baina beti ere sustatzaileek negozio ona lortzen badute.

Dirua eta interesak dira jaun eta jabe ikerketan, baina noizean behin, zorionez –nahi baino gutxiagotan– ikerlarien kontzientziak gizatasun-haizea ekartzen dio ikerketari arazo etiko-filosofikoak sortuz. Haize fresko horrek ikerketen helburu ekonomiko hutsak pixka bat gizatartzeko balio izaten du, uste dugun baino gehiagotan.

Ikerketa-zentro garrantzitsuenak AEBn eta Europan daude eta gero eta zailagoa da Arizonan, Berlinen, Londresen edo Bilbon daudenak bereiztea. Guztiek oso “marka” komunak dituzte, hau da, ingelesez egin behar da, doktoreak behar dira, aldizkari ospetsuenetan argitaratu behar da eta proiektu transnazionaletan parte hartu behar da. Interes lokalak, probintzialak edo nazionalak, askotan, bigarren mailara pasatzen dira eta interes globalak gailentzen dira.

Herrialde aberatsetako agintariak talentuen ihesa ekidin nahian ari dira eta horretarako hainbat ekintza burutzen dira. Eusko Jaurlaritzak, adibidez, onartu berri duen zientzia planean, ikerlari bikainak kanpotik ekartzeko edota daudenak geratzeko neurriak planteatu ditu.

Hau irakurtzean, bateren batek zein mundu eraikitzen ari garen galde dezake eta ikerketa herrien interesetan baino botere ekonomikoen interesean jartzeak zer ekarriko digun. Erantzunik ez dut ikerlarien kontzientziatik at.
Dena den, hemen telebista eta aldizkarietan hitz egiten den zientziaz hitz egin badugu ere, gogoratu beharra dago gure enpresetan isileko ikerketa eta berrikuntza ugari egiten direla eta horiek bai daudela gure herrien interesetik hurbilago.

Azkenak
2025-01-31 | ARGIA
Ikus-entzunezko Argia Saria: EITB Kultura

EITB Kultura telebista saioak jaso du Argia Saria euskal kulturgileen lana bistaratzeagatik, Euskal Herriko txoko guztietako proiektuak telebista publikora ekartzeagatik, eta egiten duten kalitatezko ikus-entzunezkoagatik. Saria Leire Ikaranek eta Kerman Diazek jaso dute, Berde... [+]


2025-01-31 | ARGIA
ARGIAko lantaldearen mezua: Mundu ilunean, ARGIA gehiago

Onintza Irureta Azkunek egin du hitzartzea ARGIAko lantaldearen izenean:

"ARGIAko komunitatea osatzen duten milaka lagunetako batek berriki adierazi digu batzuetan ARGIA iluna dela, barruak mugiarazten dizkion albiste gogorrak daudela. Lan ona egiten dugula, baina albiste... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Banatu ditugu euskarazko komunikazioaren 2025eko Argia Sariak

Sei sari banatu ditugu aurten: ikus-entzunezko saria EITB Kultura telebista saioari eman zaio, prentsako saria Irutxuloko Hitza Donostiako hedabideari, entzunezko saria BaDa!bil podcastari, interneteko saria Oroibidea bilatzaileari eta komunikazio kanpaina onenaren saria Altxa... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Prentsako Argia Saria: Irutxuloko Hitza

Prentsako Argia Saria Irutxuloko Hitza-rentzat izan da, eskuin muturraren igoerari egindako jarraipenagatik eta talde erreakzionarioen benetako aurpegia erakusteko kalean hor egoteagatik. Aurten 20 urte beteko ditu Donostiako hedabideak. Aizpea Aizpurua, Andrea Bosch,... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Interneteko Argia Saria: Oroibidea

Galtzaileen herri ondarea sarean jartzeko erakunde publiko batetik egindako ahaleginagatik, ahots gabeen ahotsa entzuteko aukera emateagatik, eta batez ere, Nafarroak aitzindari izaten segi dezan oroimen historikoa berreskuratzeko bidean, Interneteko Argia Saria Nafarroako... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Urteko kanpaina onenaren Argia Saria: Altxa Burua

Seme-alabek lehen mugikorra izateko adina atzeratzeko eskolaz eskola egindako lanagatik eta lortutako emaitzengatik, ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasgune izateko borrokagatik, kanpaina onenaren Argia Saria guraso elkarteek osaturiko Altxa Burua ekimenarentzat izan da... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Merezimenduzko Argia Saria: Ene Kantak

Hamabost urteotan gazteenen artean euskara sustatzeko egindako lanagatik eta lortutako arrakastagatik,  Merezimenduzko Argia Saria Ene Kantak proiektuarentzat izan da. Saria Nerea Urbizu, Fermin Sarasa eta Jesus Irujok jaso dute.


2025-01-31 | ARGIA
Entzunezko Argia Saria: BaDA!bil podcasta

Entzunezko Argia Saria BaDA!bil podcastak jaso du, Hiru Damatxo ekoiztetxeak ekoitzitakoa, eta Gerediaga elkarteak eta EITBk finantzatutakoa. Podcastak kulturgintzan dabiltzan lau mahaikidez osaturiko bost mahai inguru jaso ditu Durangoko Azokaren bueltan. Saria jaso dute Amets... [+]


Calexit, Kaliforniaren independentzia bilatzen duen ekimena

Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.


Estatuaren biktimek Chivite lehendakariari eskatu diote egon dadila euren aitortza ekitaldian otsailaren 13an

Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.


'Arizona' antzezlana
Muturrekoa, muturreraino eramanda

Arizona
Aktoreak: Aitziber Garmendia eta Jon Plazaola..
NOIZ: urtarrilaren 26an.
NON: Berrizko Kultur Etxean. plazan.

-------------------------------------------

Arizona eta Mexiko banatzen dituen muga zaintzera abiatu da Idahotik Margaret (Aitziber Garmendia) eta George (Jon... [+]


Betiereko Wagner

'Tristan und Isolde' opera

Bilbao Orkestra Sinfonikoa. Zuzendaria: Erik Nielsen.
Bilboko Operaren Abesbatza. Zuzendaria: Boris Dujin.
Eszena zuzendaria: Allex Aguilera.
Bakarlariak: R. Nicholls, G. Hughes Jones, M. Mimika, E. Silins, C. Daza, D. Barcellona, J... [+]


2025-01-31 | Euskal Irratiak
Ramuntxo Labat-Aramendi
“Duintasunez arituko gira; Ahetzeko herriko etxearen egoera egonkortu nahi dugu”

Lehen itzulitik bigarrenera, auzapezgotzara jauzi egin zuen Ramuntxo Labat-Aramendi abertzalearen zerrendak. Erdiespena "xinaurri lanari esker" egin zela uste du Labat-Aramendik. Ahetzen zerrendak bozen %44,39 lortu zuen urtarrilaren 12an eginiko behin betiko bozketan... [+]


Zestoan euskararen erabilera handitzea helburu, aisialdia doan baliabide urriko haurrentzat

Zestoan (Gipuzkoa), 2024ko irailaz geroztik, baliabide ekonomiko urriko haur eta gazteak bost kultur eta kirol ekintzen artean bat aukeratu, eta horretan doan aritu daitezke. Udalak dirulaguntzen araudia berritu du, haurren aisialdia eskubide bat dela argudiatuta. Aldaketarako... [+]


Eguneraketa berriak daude