Euli bat sartu zunan atzo gure sukaldean
- Euli bat sartu zunan atzo gure sukaldean, eta isil-isilik ibili zunan, baina azulejo zuri gainean berehala nabarmentzen zunan. Garaiko kontuak, inolaz ere, zeren eta eulirik gabeko uda ez baitun agertu parte onekoa laborarientzat, San Juan euli gabe, urtea ogi gabe zioen errefrauak adierazita uzten duen bezala. Baina banaka agertzen diren arren euliak, euliteriak iraganeko errealitate eta hitz bihurtu ditun, noski, animalia gutxiago eta gizajende gutxiago biltzen delako orain etxeetan, edota janariak hozkailuetan gordetzen direlako sukaldeetan.
Edozeinek esango luke, toki berean gaudela, biok ernegatuta, biok ezinen batek trabatuta edo bion ezinak bat eta bera balira bezala. Kontua da burura etorri zaidala, ez oso aspaldi, gaztelerazko kalkoei euliei baino tirria handiagoa genienean, edo zenbat aldiz aipatzen zen gaztelerazko “mosquear”en itzulpena. Eta nola gu baino gehiago zekitenek esaten zuten ez zela esan behar moskeatu, eta haiek baino gehiago zekiten apurrek esaten zuten euskaraz ere bazela eulirik: espara, mandeuli, euli handi, aken, bohili, eltxo, ulitxa, euli alper, euli makur, iteuli, eltxar... Eta ausartago izan behar genuela eta horiekin pentsatzera jarri eta ez euli-kakaren pareko eztabaidetan burua agortu, bestela ere baginela eta euskaldunak aski euli, aski beldurti.
Eulia sartu zunan gure sukaldea… eta, egia esan, ez zaidan axola izaten eulirik etxera sartzea: etorritako bidetik joaten ditun gehienetan, bizitzako hainbat gertaera bezala. Txarra dun zera, aspaldian, etxera sartzen diren euli bakanak geratzeko bezala sartzen direla, eta, garai batean eztabaida zahar eta antzuei amaiera ezin eman zietenek bezala, ikusten dudala berriz gure herria: ezer erabakitzeko gai ez garela ikusita ere, euliari hegoa kentzeko ere ez garen euskal jendea, epe luzerako mugitu behar omen diren balizko hariekin aztoratuta.
AMAK
Konpainia: Txalo teatroa.
Sortzailea: Elena Diaz.
Zuzendaritza: Begoña Bilbao.
Aktoreak: Intza Alkain, Tania Fornieles, Oihana Maritorena eta Iraitz Lizarraga.
Noiz: urtarrilaren 10ean.
Non: Itsas Etxea auditoriumean... [+]
Ostegun arratsaldean egin dute bozketa eta, aurreikusitako moduan, François Bayrou lehen ministroaren aurkako zentsura mozioak ez du aurrera egin. Izan ere, eskuin muturreko Batasun Nazionalaren sostengurik gabe, ez zuen aurrera egiteko aukerarik.
Asteazkenean egin zuten ekitaldia Astigarragako Alorrenean, Sagardoaren Lurraldeak hala erabakita. Ostegunean egin du txotx hasierako festa propioa Usurbilgo Saizarrek.
Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]
Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]
2024ko bigarren seihilekoaren lanaren emaitzak jaso ditu Euskaltzaindiak. Forma berriak eta aurretik zeudenen osatzeak aurkeztu ditu. Forma berrietan, oraingoan, batez ere, sukaldaritzako hiztegia landu dute. EITB eta Berria-ko edukiak hartu dituzte iturritzat.
Jesus Carreraren erailketaren 80 urteurrenean udal adierazpena plazaratu dute Hondarribiko udalbatza osatzen duten alderdi politiko guztiek.
Lursailaren jabeak hitzarmena sinatu du Lurgaia Fundazioarekin eta Sagarrak talde ekologistak deialdia zabaldu du landaketara batzeko. Zaraobe Institutuko ikasleak asteartean aritu ziren zuhaitzak landatzen.
Irunen autoinkulpazio sinadurak biltzeko deia luzatu dute San Juan plazan urtarrilaren 18an, larunbatarekin, 10:00etatik 13:00era. Urtarrilaren 26an «modu masiboan» Irunen hasiko den manifestazioan parte hartzera deitu dute eragileek, «migrazio politika... [+]
Ekainaren 5ean bota zituzten Desokupacyl enpresako bi matoi Sorazuletik, eta bi pertsona identifikatu zituen Poliziak. Urtarrilaren 29an deklaratu beharko du haietako batek.
Espainiako Gobernuko Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demokratikorako Ministerioak atzera bota du Statkraf multinazionalak Araba eta Gipuzkoa artean eraiki nahi zuen Itsaraz parke eolikoa.
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bizkaiko Foru Aldundiko langileak elkarretaratzea egin dute langileen egonkortzearen eta euskalduntzearen alde.
Departamenduko Laborantza Ganbarako hauteskundeen kanpaina abiatu da. Urtarrilaren 14an bozetara aurkezten diren hiru sindikatuen ordezkariekin bi oreneko eztabaida sakona antolatu zuten Euskal Hedabideek, osoki euskaraz.