Atzerapauso hura
- Opor hasieran irakurtzeari hartzen zaion gustuarekin, bi liburu darabilzkit eskuartean, buruz buru: Miguel Sánchez-Ostizen Tiempos de tormenta (Pío Baroja, 1936-1940) eta Memorias de un piojo republicano, Ernesto Carratalárena, biak ere Pamielak argitaratu berri.
Ernesto Carratalá Ezkaba dokumentalean ezagutu nuen, Iñaki Alforjak San Kristobal gotorlekuko ihesaldiari buruz egindakoan. Ezberdina gertatzen zen oso gainerako lekukoengandik. Besteak Gaztela, Galizia nahiz Euskal Herriko gizon xumeak ziren, adinaren zama gainean somatzen zitzaienak. Bera berriz, dandy bat, krema koloreko siloi batean eserita, jantzi argiak soinean. Bizar eta melena marxiano zuriek bakarrik ematen zioten nolabaiteko gorri itxura. Diskurtso elaboratua eta dotorea, kultua eta modernoa, gaztea. Hainbesteraino, zalantzan jartzen zen bat ea nola egon ahal izan ote zen gizon hura San Kristobalgo ihesean, 1938an.
Sánchez-Ostizek orpoz-orpo jarraitzen ditu Pío Barojaren pausoak 1936tik 1940ra, ahalik eta zehaztasun handienarekin, pasarte ilunak argitu nahian, bertsio ezberdinak kontrastatuz, eta beti ere, Barojak gerraren aurrean erakutsi zuen jarrera marrazteko ahaleginean. Sarritan keinu konplizez irakurritako Baroja hori, pertsonaia insolidario eta miserable samarra gertatzen da ibilbide horretan, antipatikoa, Sánchez-Ostizek momenturen batean dioen bezala. Denen eta guztiaren gainetik balego bezala, eta aldi berean, norabait labain egitekotan, beti atzerakoikeriaren zentzurantz.
Gerrak eragindako atzerakada gardenki nabaritzen da zenbait idazle eta artistaren obretan. Oraintsu arte Koldo Mitxelena Kulturuneko Ganbaran egon den Isidoro Guinearen erakusketan garbia zen marra hori. Gudariaren agurra hunkigarri hura pintatutako artista berak, gerra ondoren pergamino zaharkituak diseinatzen zituen erregimenari leial zitzaizkionentzat. 1930eko hamarkadan gaurko begiekin ere moderno gertatzen diren dekorazio proiektuak egiten zituenak, atzeranzko bilakaera izan zuen lantzen zituen arlo artistiko guztietan.
Lehenengo etena izan zen, batzuentzat betirakoa, bueltarik gabekoa. Gero, bizitza berriro eraiki beharra, kanpoko nahiz bertako desherrian. Kanpora joan zirenek, zailtasunak zailtasun, askatasun gehiago aurkituko zuten. Bertan geratu zirenek, atzera egin behar biziari ezezik, bizimoduari eusteko. Eta horrela, norbanakoen obren batuketa eginda, neurtu daiteke nolabait galera. Atzerakarga, hurrengo belaunaldientzat.
Zazpi hamarkadaren ondoren, eskulturaz eta oroigarriz ari gara markatzen bizia galdu zutenen geografia. Liburu, dokumental eta erreportajeetan jasotzen dira oraindik geratzen diren lekukotzak, tarteka umore eta guzti, Carratalák egiten duen bezala. Zailagoa da inbentariatzen zer-nolako ondare kultural eta sozial abortatu eta birrindu zen Altxamenduaren turutak joz geroztik. Barrundatzen dena kontutan izatearekin konformatu beharko dugu.
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.
_2.jpg)
EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".
Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]
EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.
----------------------------------------------------
Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]
Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]
Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]
Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]
Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]
Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.
"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.
.jpg)
Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]