Yugonostalgiaz
- El Ministerio del Dolor, Dubravka Ugresic (Anagrama 2006)
“Gutarrak aurpegian zaplasteko ikusezin bat zeukatela zebiltzan han hemenka”. Zaplasteko ikusezin bat. Gerra, garbiketa etnikoa, bortxaketak. Zaplasteko ikusezin bat, bizirik ihes egitea lortu duenarentzat. Ispilu yugoslaviarra hautsi zenean mendebaldeko Europara ihes egin zuten gazteak dira Dubravka Ugresicen El Ministerio del Dolor nobelako protagonistak.
Herrialde berekoak zireneko garaiak gogoratzen saiatuko dira eskoletan. Gastronomia, pop kantak, haurtzaroa. Baina pixkanaka ispiluaren puskak lurrera jausten joango dira. Deserrian bizitza berria eraikitzeak iragana ahaztu beharra eskatzen duelako. Gerra ahaztea, baina batez ere Yugoslavia izeneko leku bat existitu zela. Dolua eratu beharra, Freudek esango zukeenez.
Heriotza sinboliko hori –Yugoslaviarena– onartu behar eta ezina islatzeko Ugresicek genero eta baliabide arteko nahasketa bilatu du. Nobelak badu saiakeratik, poesiatik, koadro kostunbristatik –batez ere Herbehereetako bizimoduaz diharduen kapituluetan– eta metaliteraturatik, baina ez da horregatik nola hala jositako adabaki bilduma bihurtzen, seguruena istorioa kontatzeko erabili duen lerro nagusia lineala izateari esker.
“Bigarren Mundu Gerraren ondoren Filipinetako irletan galdu ziren soldadu japoniarrak bezalakoa nintzen” dio protagonistak liburuaren bukaera aldera. Urteetara oraindik gerrak jarraitzen zuela sinesten zuten horiek bezalakoa, alegia. Askoren gaitza. Eta ez naiz Yugoslavia galduaren penetan daudenez bakarrik ari.
Lizarrako Udalak datozen jaietarako aurreikusia dagoen jai herrikoien egitaraua arriskuan jarri du. Txosnak erdigunetik kendu eta urrun eta baztertua dagoen zonalde batera eraman nahi ditu.
1936an fusilatu zuten frankistek, une horietan Arabako diputatua zela, eta herriko beste 42 fusilatuen hilobian bertan sartu zituzten Manuelen gorpuzkinak.
Iazko urritik eraiki dituzte hainbat kokaleku jatorri magrebtarreko ia 100 lagunek. Poliziak duela hainbat aste jaso zuen haiek basotik botatzeko agindua.
25 egun baino gutxiagoz egon da martxan hasieratik polemikoa izan zen portua. “Distrakzio neurria” izan dela salatu dute eragile ugarik.
Langile migratzaileek indarkeria, lanaldi luzeak eta ordainketa eskasak modu ohikoan jasaten dituzte, Europako bederatzi estatutan egindako ikerketa baten arabera. Gutxienekoa baino soldata baxuagoak jaso ohi dituzte ia estatu guztietan, eta emakumeek are soldata baxuagoak.
Lan istripuz 33 pertsona hil dira Euskal Herrian aurten. Azkenekoa, Iruñeko sanferminetan garbiketan lanean ari zen Iosu izeneko langilea. Kamioiaren gainetik erori zen eta hartutako golpe larriaren ondorioz hil da. LABek FCC (Iruñerriko Mankomunitateko... [+]
“Indar guztiak presidente karguan zentratzea” erabaki duela adierazi du, eta Kamala Harris presideneteordeari “babes eta abal osoa” eskaini dizkio. Harrisek baieztatu du bere hautagaitza aurkeztuko duela Alderdi Demokratak presidentegai izendatu dezan... [+]
Antonia Manot hil da 95 urte bete berritan, bere seme Diego Paredesek sare sozialetan jakinarazi duenez.
Nafarroako Ecofert Sansoain enpresa itxita dago 20.000 tona hondakin toxiko legez kanpo jasotzeagatik Zubietako (Gipuzkoa) erraustegitik eta Tuterako (Nafarroa) Oleofat enpresatik.
Horrez gain, Biarritzen ostreopsisa atzeman dute, itsas alga toxiko mikroskopiko bat, eta karabela marmokak agertu dira Donostiako kostaldean.