Asma: arnasa hartzea bizitzea da
- Asma da arnas gaixotasun ohikoenetarik bat. Funtsean airebideetako buxadura eta inflamazio kronikoa da asma. Eta bronkioen erreakzioak ondorengo sintomak sortzen ditu: txistu-hotsak arnasterakoan, disnea edo arnasestua, nekea, bularreko zanpaketa sentsazioa eta eztula, gauez edo goizaldean batez ere. Asma-aldi horiek aire fluxuaren buxadurarekin batera gertatzen dira, eta buxadura hori atzera itzulgarria da, normalean bere kasa edo bestela tratamenduaren eraginez itzultzen da arnasa bere onera.
Alergia sintomak martxan jar ditzaketen faktoreak kanpokoak izan daitezke –hautsa, onddoak, animalien ileak edo polenak, nagusienak aipatzearren–, izan daitezke narritatzaileak –tabakoaren kea, bernizak, aerosolak, garbiketako produktuak– edota beste hainbat –klima-aldaketa, ekaitzak tximistekin batera agertzen direnean, emozioak, estresa–.
Krisiaren tratamendua kortikosteroideak inhalatzea izaten da normalean, baina paziente asmatikoen erdiak ez du betetzen agindutako tratamendurik. Eta gaizki kontrolatutako asma kasu horiek 180.000 heriotza ekartzen dituzte urtero mundu osoan; tuberkulosia eta HIESak batera baino kostu ekonomiko handiagoa eraginez. Dena den, tratamenduak baino garrantzia handiagoa du prebentzioak. Horregatik, honatx arreta neurri batzuk:
- Ez utzi inoiz medikuak agindutako botikak hartzeari.
- Ez erre. Ez asmatikoak jakina, ez asmatikoaren ondoan ere.
- Kontuz ingurumenarekin –hautsa, polenak, onddoak, animaliak–.
- Kontuz hotzeria eta bat-bateko hozbero aldaketekin.
"Jarrera proaktiboagoa" eskatu dio Eusko Jaurlaritzaren Justizia Sail berriari Sarek, abuztuaren 20an egindako prentsaurrekoan. Espetxeetako normalizazioa "oraindik urruti" dagoela salatu dute, ikusita 148 presoetatik "ehun preso baino gehiago" egon... [+]
"Irudia zuritzeko" estrategiak erabiltzen dituzte energia arloko enpresa nagusiek. Ekintza positiboak azpimarratu eta inpaktu negatiboa "estaltzen" dutela ondorioztatu du ikerketan parte hartu duen EHUko doktoregai Goizeder Blancok.
Udaltzaingoaren azken egunotako "gehiegikerien" aurrean, Bilboko Konpartsen Federazioak elkartasuna adierazi die manteroen kolektiboko lagunei, Areatzan egindako elkarretaratzean.
Maiatzaren 30ean Nafarroako Gobernuak zenbait biktimaren aitortza egin zuen eta senitartekoek Sekretu Ofizialen Legea bertan behera uzteko eskatu zuten. Horien artean, Mikel Zabalza eta Mikel Arregiren familiak. ‘Naparraren’ anaiak ere egina du eskaera hori. Eneko... [+]
Hamasek salatu du talde islamistak aurretik onartutako akordio proposamenetan Israelgo lehen ministro Netanyahuk baldintza berriak jarri dituela. Iran su-etenaren alde agertu da, baina Israel “zigortzeko eskubidea” aipatu dute, uztailaren 31n Hamaseko buruzagi Ismail... [+]
Ertzaina emakume bezala erregistratu zen Trans Legearen bitartez, baina inori ez zion aldaketaren berri eman. Fiskaltzak uste du indarkeria matxista leporatzetik libratzeko asmoarekin aldatu zuela sexuz.
Kongoko Errepublika Demokratikoa ari da gehien jasaten tximino baztanga edo mpox-en epidemia. Urtea hasi zenetik 16.700 kasu atzeman dituzte, eta ia 600 pertsona zendu dira herrialdean; gehien-gehienak, haurrak.
Tuteran 30 urteko gizon bati 23 urteko bikotekideari erasotzea leporatu diote, eta Ondarroan 31 urteko gizon bati lankide bati ukituak egitea, herriko osasun etxean. Bilboko jaietan bi sexu eraso salatu dituzte, eta Donostian 20 urteko gizon bat atxilotu dute, hiriaren... [+]
Hainbat kolektibok salatu du Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean arreta jasotzen duten transei lehen harrera psikiatrikoko profesionalek egiten dietela, horrek transak patologizatzen dituela eta harrera endokrinoak egin beharko lukeela. Harrera endokrinoak... [+]
Etxebizitzen %20 baino gehiago jadanik bigarren etxebizitzak dira Ipar Euskal Herrian. Larrialdi klimatikoaz sentsibilizatzeko lau hilabetez, Nantesetik abiatu Alternatiba txirrindula itzulia, kostaldean zen aste buruan.