Gero eta tigre gutxiago

  • BioScience aldizkariak egunotan argitara eman duenez, tigre basatien lur-eremuak murrizten ari dira eta horren eraginez populazioa galtzen ari da. Pantera tigris espeziea garai batean bizitoki zuen eremuaren %93tik desagertu da. Atzerakada horren erdia azken hamar urteotan jazo da gainera.
5.000 tigre basati baino ez dira geratzen eta datozen urteetan arrisku handiagoei egin beharko diete aurre. Mehatxu nagusia Txinak iragarri berri duen asmoan datza, hots, tigreak nekazal etxeetan hazteko baimena eman izana, animalien hainbat gorputz atal merkaturatzeko. Iragarki honek debekatutako ehiza areagotuko duela uste dute adituek, ezin jakingo delako tigre zango bat animalia basati batena edo etxaldean hazitako batena ote den.

Bestalde, tigreek eremu zabalak behar dituzte ugaltzeko eta lurralde babestuak txikiegiak dira. Arazoa arintze aldera babesguneen arteko korridoreak zabaltzen ari dira India eta Nepalen. Pasagune natural horiek Errusiarantz luzatzeko premia azpimarratu dute naturzaleek, banandutako tigre populazioen arteko loturaa bermatzeko.

Tximeleten ihesa

Gautxoriei ihes egiteko tximeleta mota batzuek tximeleta toxikoek emititzen dituzten ultrasoinuak imitatzen dituzte.

Harrapariengandik babesteko ezagun da animalien artean toxikotasuna iradokitzen duten kolore biziak erakusteko estrategia. Toxikoak izan ez arren itxura egitea nahikoa babes izaten dute zenbait espeziek. Gaueko tximeletek, izenak berak dioenez, gauez –ilunpetan alegia– ibiltzen direlako, ezin dute koloreen ‘trikimailua’ erabili arerioak uxatzeko. Horregatik hainbat tximeleta toxikok egiten dituzten ultrasoinuak kopiatzen dituzte, berez ez duten arriskuaz ohartaraziz.

Aurreneko aldia da defentsa mekanismo hori badela frogatu dutena. Aurkikuntza AEBetako Wake Forest Universityko Jesse Barbers eta bertako irakasle William Conner-ek egin dute, kamera infragorri eta ultraazkarra erabiliz gautxori eta tximeleten arteko ehiza irudi eta soinuak grabatzeko.

Sistema horren bidez konturatu dira gaueko tximeletek barne-belarriaren bidez, bere harrapariek emititzen dituzten ultrasoinuak entzuteko gai direla eta gainera erantzun ere egin dezaketela, gautxoriei zein espezietako tximeleta duten aurrean ‘abixatzeko’.

Ikerlariek esan dutenez, litekeena da beste espezie batzuk ere erabiltzea ultrasoinu imitatze teknika. Eta oraindik frogatu ez duten arren erleek, hontzek, eta sugeek erabiltzen dutela uste dute.

Azkenak
2024-08-14 | ARGIA
Israelek preso palestinarrak erabiltzen ditu tunelak eta eraikinak miatzeko

"Gure bizitzak haienak baino garrantzitsuagoak dira", esan dio Israelgo armadako soldadu batek Israelgo komunikabide bati.


2024-08-14 | Kanaldude
EuskarAbentura: gazteen paregabeko espedizioa

Joan den uztailean, hilabete batez, 127 gaztek 400 kilometroko espedizioa oinez egin dute Euskal Herrian gaindi. Abenturazale haiek Jzioquitarrak deitzen dira eta 30 egunez, 27 herri bisitatu eta hainbat euskal eragile ezagutu dituzte. Aurten, EuskarAbenturako helburuak aise... [+]


Ostalaritza patronalak Gipuzkoako txosnei TicketBai ezartzea eskatu dio Aldundiari

EAEko hiru hiriburuetan udako jaiak ospatzearekin batera, etorri dira, berriz ere, ostalaritzako patronalaren kexuak jai herrikoien aurka. Gipuzkoako Ostalaritzaren elkarteak Gipuzkoako Foru Aldundiari eskatu dio Arabakoaren bidea jarraitzeko, eta txosnei eta kale saltzaileei... [+]


Palestinaren alde mobilizatuko dira Bilboko Aste Nagusian

Palestinarekin Elkartasuna ekimenak antolatu du Aste Nagusian Israel borrokatu lelopean. Bilboko Aste Nagusiaren bezperan, ostiralean, 19:00etan, egingo dute mobilizazioa.


Pablo Gonzalez espioitzagatik ikertzen jarraituko du Poloniak

Poloniako Fiskaltza Nazionaleko bozeramaileak adierazi du euskal kazetaria oraindik formalki akusatu ez badute ere, “legearen arabera auzi-ihesean akusatua” izan daitekeela. Gonzalez preso trukean sartzeko erabakia Washingtonetik etorri zen, baina Poloniako zerbitzu... [+]


Juan Luis Goenaga artista zendu da, 74 urterekin

Donostian jaioa, urte mordoxka bat Alkizan eman zituen bizitzen, baserri batean. Inguratzen zuen naturak lilura sortzen zion. Margolari gisa egin da ezagun, nagusiki.


Ibilbide dekolonialak (I)
Donostia: non gogoa, han ezpata


2024-08-14 | Mikel Aramendi
Israel, Iran eta bi elefanteak

Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]


Musk amen-omenka, trumpismoa besarkatzen

Munduko bigarren gizonik aberatsena, Elon Musk, gezurrak eta mezu sektarioak hedatzen, propaganda egiten ari zaio Donald Trumpi, inkestek gero eta gehiagotan diotenean Kamala Harris izango dela AEBetako hurrengo presidentea.


Grezian piztutako suteek hildako bat eta 50.000 pertsona ebakuatu baino gehiago eragin dituzte

Gutxienez 10.000 hektarea kiskali dira Atenasetik gertu, eta dozenaka etxe eta enpresa kiskali dira, EFEk jaso duenez. Greziako Gobernuak suteei aurre egiteko laguntza eskatu dio Europar Batasunari.


Hamar gizon atxilotu dituzte asteburuan, emakumeen aurkako indarkeria egotzita

Zortzi pertsona atxilotu dituzte Nafarroan, beste biak, berriz, Gasteizen. Horrez gain, Algortako Portu Zaharreko jaietan gertatutako sexu eraso bat salatzeko elkarretaratzea egin dute, astelehenean.


Arantxa Orbegozo 'Txitxi'
“Niretzako bidaiarik politenak mantso doazenak dira”

Zirrara eta pasioaren eroale da Arantxa Orbegozo Txitxi (Tolosa, 1962). Bizitza darama eskuetan eta hura eskaintzen dio zuzentzen zaion edonori. Atleta izan da, txirrindularia, eta bere buruari proposatu dizkion beste hainbat diziplinatan aritua. Hala eta guztiz ere, benetan... [+]


Paquita Bretos Andueza zendu da, mendizale aitzindari eta antifrankista

96 urterekin eman du azken hatsa. Nafarroa Garaian zein Euskal Herri osoan, mendizaletasunaren aitzindarietako bat izan zen, Angel Oloron senarrarekin batera.


2024-08-13 | Euskal Irratiak
Aitor Elexpuru: “Larhunen ez dugu gehiago eraiki dadin nahi, baizik dagoena hobe kudeatua izatea”

Abuztu hasierarekin batera, bero, idorte eta su arriskuak altuak dira mendiguneetan. Arriskuen murrizteko nahian, 2021tik, Lapurdi eta Nafarroako mendigunea osatzen duten hiriek zonbait protokolo eta konbentziotan elkartu dira, mugaz gaindi. Horien artean, “Gure... [+]


Eguneraketa berriak daude