Nor aberasten da Afganistango Mitxoletez?
- Amerikako Estatu Batuek Afganistan inbaditu zutenetik opio salerosketa izugarri handitu da. Talibanek eta bertako jauntxoek gerrarako erabiltzen dutelako ote, komunikabide nagusiek dioten moduan? Alderantziz: Mendebaldea dago trafikoaren atzean, hala diosku Michel Chossudovsky ekonomialariak.
Michel Chossudovsky ekonomialari kanadarra da, Otawako unibertsitatean irakasle, eta hizkuntza askotara itzulitako liburuak idatzi ditu. Ezagunenak, “Guerres et Mondialisation: A Qui Profite Le 11 Septembre?”, “The Globalization of Poverty” eta “America's 'War on Terrorism'”. Aldizkari aurrerazaleetan ere argitaratzen ditu artikuluak, eta Globalizazioaren Ikerketarako Zentroaren zuzendaria da; honen webgunea Global Research da eta ingelesez bezala frantsesez irakur daiteke.
Nazio Batuen Erakundearen Droga eta Krimenari buruzko Bulegoak (UNODC, ingelesezko sigletan) plazaratutako informazioetatik abiatu da Chossudovsky: 2003an 80.000 hektarea soro zeuden Afganistanen mitxoleta (opiotarako erabiltzen den landarea) ereinda, eta horietatik 3.600 tona opio ekoitzi zen. 2004an 120.000 hektarea izan ziren. Chossudovskyk dioenez “koru baten antzo, AEBetako komunikabideek hango erregimen islamiar hondoratua egiten dute errudun, eta ez dute sekula aitortzen talibanek –Nazio Batuen Erakundearekin elkarlanean– 2000.ean mitxoletak ereitea debekatu zutela. 2001erako %90 urritu zen opio produkzioa. Eta egia zera da, opioa ereiten berriro hasi zirela AEBek talibanak boteretik kendu zituztenean”.
UNODCen datuetan, 2001ean 185 tona opio besterik ez zuen produzitu Afganistanek; aldiz 2000.ean 3.300 tona zituen ekoitziak, eta aurreko urtean 4.700 tona. Nazio Batuen Erakundeen batzar orokorrean eskaini ziren xifra hauek, Kabulgo gobernuari zorionak emateko.
Inbasioarekin, ordea, NBEk bere argudioak aldatu egin ditu, eta 2004an AEBek horretarako presio handia egin ondoren deklaratu zuten, 2000.eko opio murrizte hori ez zela izan erradikazio kanpaina garbi bat, mundu osoan heroinaren prezioa artifizialki garestitzeko maniobra baizik. Talibanen maniobra makiabelikoa, alegia. Hala ere, sekula ez da aurkitu hori justifikatuko zukeen opio-biltegirik Afganistanen, eta hala aitortu zuen UNODCk berak.
Michel Chossudovskyk oso bestelako esplikazioa dauka Afganistanen gertatu dena ulertzeko. “Heroina milaka milioi dolarreko negozioa da, interes boteretsuek sustatua, eta lehengaien joan-etorri egonkor eta ziurra behar du. Hain zuzen, gerraren helburu ‘ezkutuetako’ bat horixe zen, CIAk babestu duen droga trafikoa berriro ezarri eta aurreko produkzio mailara igotzea, drogaren ibilbideak zorrotz kontrolatzeko”.
Lortu dute. 2001ean AEBek Afganistan inbaditu ondoren, opio merkatua “normaldu” egin zen. Opioa izugarri garestitu zen: bi urte lehenago baino 10 bider karioago pagatu zen 2002an. Talibanekin 2001ean 185 tona opio ekoiztu zen, eta Hamid Karzai lehendakariarekin 2002an 3.400 tona.
Heroinaz gerra sekretuak ordaindu
Afganistanen opioa eskualdeko kontsumorako baizik ez zen ereiten 1979 arte. Baina orduan piztu zen sobietar inbasoreen kontrako gerra, eta –dio Chossudovskyk– “Afganistan narkotikoei lotutako ekonomia izatea CIAk zehatz planifikatu eta AEBen atzerri politikak sustatu zuen”. Hori frogatzen duten datuak, besteak beste, “Iran-Contra” afera famatuaren auzian azaldu omen ziren. Alegia, errusiarrei gerra egiten zieten mujahidinei CIAk eskainitako laguntza drogaren dirua zurituz bideratu ziela, horretarako banku oso garbiak eta CIAk berak antolatutako kamuflajezko konpainiak erabiliz.
Garai hartan Pakistan eta Afganistanen muga inguruko eskualde eta soroak bihurtu ziren munduko heroina ekoizle nagusiak. AEBetako eskariaren %60 asetzen zuten. Erosle gehiago behar zenez, 1979an kasik heroinomanorik ez zeukan Pakistanek 1985erako 1,2 milioi zituen. “Mujahidinek Afganistango lurraldeak berenganatu ahala, nekazariak opioa ereitera behartu zituzten, zerga iraultzaile moduan, eta heroina ekoizteko milaka laboratoriok funtzionatzen zuten Pakistango inteligentzi zerbitzuen babesean.
Honetan guztian gakoa zera da: droga trafikoak munduan mugitzen dituen etekinak ez dabiltzala oso urruti armen salerosketak eta petrolioarenak sortzen dituztenetatik. Nazioarteko Moneta Funtsak kalkulatu du munduan urtean 590.000 milioi eta 1,5 bilioi dolar arteko dirutza beltzak garbitzen direla. Horien zati handi bat narkotrafikoari dagokio. “Narkotrafikoa –dio Chossudovskyk– ez da egokia talde terrorista eta gerrako jauntxoentzako, esaten denaren alderantziz. Narkotikoen atzean enpresa eta finantza interes oso handiak daude. Alde horretatik, drogaren garraiabideen kontrol geopolitiko eta militarra petrolioarena bezain estrategikoa da”. Narkotikoen inguruko dirutza kriminalitateak sortzen du, CIAren babesean, eta hori Mendebaldeko bankuek zuritzen dute paradisu fiskalak erabiliz. “Komertzio honek ezingo luke aurrera egin ‘oso goian kokatutako lagun politikoak’ eduki gabe”.
Afganistango soroetako mitxoletak haluzinazioez gain irabazi handiak eragiten dituenez, hauen analisia ere egin du Chossudovskyk. Zeren eta Afganistango heroina nekazariari ordaintzen zaionaren 100 halako pagatzen baita nazioarteko merkatu beltzean. Opio bildu berria kiloko 350 dolarretan pagatzen zen 2002an. New Yorken urte hartan %62ko purutasuna zeukan heroina gramoa 112-153 dolarretan pagatzen omen zen, DEA famatuaren kontuetan. Prezioak hiri batetik bestera aldatzen dira, noski.
Kontuak egiten hasita, 2003an Afganistanen sortutako 3.600 tona opioek 1.000 milioi dolar emango zien laborariei, eta 1.300 milioi bertako trafikatzaileei. Hortik aurrera, “monoa” baretzeko behar duen gizagaixoaren eskuetara iritsi bitartean, adulteratze eta garestitze prozesu oso bat jarriko zen martxan. Eta ororen buru, zenbat diru mugiaraziko zuten 3.600 tona horiek?
Egin diren kalkuluen artean, Chossudovskyk sinesgarriena Britainia Handiko poliziak ezagutarazitako prezioen gainean eraikia dela uste du, eta kopuru hau ematen: 80.000 milioi dolar. Afganistango heroinak soilik. Baserritarrei ordaindutako 1.000 milioiak kendu eta kontatu behar dira tratalariak, inteligentzia zerbitzuak, krimen antolatua, bankuak, handizkako saltzaileak, trapitxeroak... etekin erraldoi hori banatzeko.
Dirutza hori guztia gero paradisu fiskaletan garbitu eta inbertituko da etxegintzan, hoteletan, zerbitzu enpresetan, industrian, burtsako produktuetan, gobernuen zor publikoan... Labore txit emankorra da Afganistango lo-belarra.
http://www.argia.eus/nethurbil.php helbidean, gai honi buruzko informazio gehiago eta Interneteko loturak.
Berangoko euskal preso politikoa Zaballako espetxean dago gaur egun eta bertatik helarazitako idazkian Euskal Preso Politikoen Kolektiboa utzi duela iragarri du.
NO2 eta PM2.5 partikulak bezalako kutsatzaileei aurre egiteko hobekuntza planik ez dagoela salatu du Ekologistak Martxan elkarteak. Trafikoa murriztea eta airearen kalitatea hobetzeko alternatiba jasangarriak lehenestea galdegin du.
Editore Kurduen Elkarteak abenduaren 22an egin zuen salaketa: azken hiru asteetan Turkiako agintariek kurduei buruzko 120 liburu, aldizkari, egunkari edo bestelako argitalpen debekatu dituzte, Duvar hedabide kurduak jakinarazi duenez.
Garraio publikoak erdi prezioan jarraituko du datorren urtean ere, Espainiako Gobernuak bere hobarien parteari eutsiko diola iragarri ostean.
Realaren eta PSGren arteko futbol partidu batean larri zauritu zuten zalearen kasuan, epaileak onartu du familiaren abokatuek egun hartako bideo irudi guztietara sarbidea izatea. Oldarraldian parte hartu zuten ertzain taldeetako arduradunak identifikatzeko ikerketa ere eskatu du.
Kopenhage, 1974ko abenduaren 18a. Eguerdiko hamabietan ferry bat iritsi zen portura eta bertatik 100 Santa Klaus inguruz osatutako taldea lehorreratu zen. Antzara erraldoi bat zeramaten haiekin. Asmoa “Troiako antzara” moduko bat egitea zen, eta, hirira iristean,... [+]
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]
Erik Etxartek, Sophie Layusek eta Antton Etxeberrik osatutako lehendakaritzak ordezkatuko du Peio Jorajuria, 2019tik Seaskako lehendakari dena.
Santa Marta komunitateko (El Salvador) ADES Garapen Ekonomiko eta Sozialerako Elkarteko presidentea da Vidalina Morales. “Rol horretatik harago, ingurumen ekintzailea ere banaiz, giza eskubideen defendatzailea eta emakume baserritarra; hainbat urtez borrokan egon diren... [+]
Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]
HTX ROCK jaialdiaren azken-aurreko edizioa izanen da abenduaren 28an, eta Atarrabiako herrian ospatuko den azkenekoa, alegia.
Gabonetako Loteriaren datuak eman berri ditu Espainiako Gobernuaren menpeko Estatuko Loteriak eta Apustuak elkarteak. Horien arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan batez beste 84,33 euro gastatu ditu herritar bakoitzak, eta nafarrek, berriz, 53,38 euro, EiTBn irakur daitekeenez... [+]
Hainbat euskal presok salatu duenez, Zaballako espetxezainek "ezkutuko greba" hasi dute, haien erdiak gaixotasun baja hartuta. "Ezkutuko greba honen bitartez, 'zerbitzuaren gabeziak' salatzea dute helburu, baina benetako greba bati ekin ez, eta preso... [+]