Maleta berriak, ezinezko maletak
- Riomundo nobela: Jon Maia. (Txalaparta)
Sabor a mi kanta: Alvaro Carrillo (Mexiko)
Halabeharrak, zoriak eta aiurriak ekarri ninduten kazetaritzara, baita, handi-handika, politika eta literatura jorratzera ere. Riomundo nobela eskuetara heldu orduko ezaguna nuen nobelaren istorioaren historia. Protagonista –Jesukristo esaten zioten hura, Tente guretzat– ezagutu nuen. Abertzaleek, komunista izateagatik, mespretxuz begiratzen zioten hura. Abila zen alabaina. Ormaiztegiko Zubipen, kantaldi mitiko –sarrerak ehun pezeta balio zuen– bateko pasadizoaz akordatzen naiz: kanpoaldea autoz gainezka, aparkatzeko lekurik ez. Tente –eta koadrilakoak– ailegatu orduko munipek isun mordoa jarria zuten. Tentek isun haietako bat hartu eta bere autoan paratu zuen. Listo! esan zuen. Bizkorra zen, bizkorra zenez.
Literatura eta politika: ene patuaren adierazle. Hauteskundeen garaia itzuli da gurera beste behin ere. 2005eko Eusko Legebiltzarrerako kanpaina heldu zait gogora: Edorta Jimenez idazleak Jon Maia Aralar alderdiaren mitin batean bertsotan aritu zela idatzi zuen Berriako kronikan. Jon Abril idatzi beharrean Jon Maia idatzi zuen, nonbait. Hurrengo egunean, Riomundoren egilearen zuzenketa zekarren Berriak: “Ni Aralarrera perretxikoetara baino ez naiz joaten”. Buruz ari naiz. Hori dut akorduan baina, baita gogoa goibeldu zitzaidala ere. Nire jitearen seinale, gure patuaren desaire.
Heldu dira berriz ere hauteskundeak: gure udal eta foru aldundietako eserlekuen ordezkarien emaile, geure sukarraren iragarle, geure historia berriaren ezintasun adierazle, geure historiaren istorio berrien eragile.
Riomundoko mundua dut gomutan, historia beti errepikan. Orduko mesprezuak, mespretxu dira gaur egun. Maleta berriak heldu dira berriro gurera, eta ezinezko maletak –Juanjo Olasagarren nobela gogoan– dira gure pusken eramaile oraindik ere.
Alvaro Carrilloren Sabor a mi kanta entzuten ari naiz, Amaia Zubiriaren ahotsean –Chavela Vargasek abesten zuen hura–. Aralarren imajinatzen dut Amaia, kantari: “No pretendo ser tu dueño. No soy nada yo no tengo vanidad. De mi vida doy lo bueno. Soy tan pobre, que otra cosa puedo dar. Pasarán más de mil años muchos más...“. Eta gure historiarako istorio berrien letra berriak jalgi zaizkit: “Pasarán más de mil años y veras, que la vida es un engaño, de veras. La impaciencia nos delata, la inocencia nos relata, día a día una vez más...”.
Riomundoko mundua, Leopoldo edota Alvaro, istorio gazi-gozoen eragileak.
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]
_2.jpg)
EHUko Errektoretza Taldeak ARGIAra igorritako oharrean zehaztu duenez, Filologia Hispanikoko irakaslearen aurkako salaketen "berri izan zuen unetik abian da protokoloak zehazten duen prozedura". Denuncias Euskal Herria Instagrameko kontuan bost salaketa anonimo... [+]
Erretzailea ez izan arren tabakoaren kea jarraikortasunez irensteak ekar ditzaken osasun arazoak ikertu ditu Bartzelonako Osasun Globaleko Institutuak, eta frogatu du arrasto arriskutsuak uzten dituela haurren DNAn.
Kurtso hasieran, 2024ko irailean EHUko Bizkaiko campusean lan-zuzenbidea irakasten zuen irakasle faxista baten berri eman zuten ikasleek. Beste irakasle bat salatu berri dute, oraingoan EHUko Arabako campusean Farmazia Fakultatean, sare sozialetan mezu eta ideia erreakzionarioak... [+]
"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]
Irailaren 9ra gibelatu dute Kanboko kontseiluan gertatu kalapiten harira, hiru auzipetuen epaiketa. 2024eko apirilean Kanboko kontseilu denboran Marienia ez hunki kolektiboko kideek burutu zuten ekintzan, Christian Devèze auzapeza erori zen bultzada batean. Hautetsien... [+]
Otsailaren 10 eta 11n ehun bat estatuburu elkartu dira Parisen, Adimen Artifizialaren sektoreko ordezkariekin batera, AAri buruzko laugarren gailurraren kari. Abiadura handian garatzen ari den teknologia horri buruzko kezkak eta galderak entzun badira ere, ez zen horientzako... [+]
Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]
Silogismo baten argumentuak hiru proposizio ditu, eta horietatik azkena nahitaez ondorioztatzen da beste bietatik. Logika deduktibo horrekin aztertu daiteke, nire aburuz, Nafarroan gertatzen ari den Aroztegiako gatazka sozioekologiko luze eta traumatikoa.
Tesia: Baztango... [+]
Poloniar ikerlari talde batek Sevillako Italica aztarnategiko Txorien Etxea aztertu du, eta eraikinaren zoruko mosaikoak erromatar garaiko hegazti-bilduma xeheena dela ondorioztatu du.
Txorien etxean 33 hegazti daude mosaikoetan xehetasun handiz irudikatuta. Beste... [+]
Berriki landu ditut klasean Etxahun Barkoxeren kobla eder eta hunkigarriak. Gaizo gizona! “Edertasunez praube” sortu zelako hasi zitzaizkion etxeko nahigabeak, baina hamazazpi urtetan zen pulunpaka sartu zorigaitzaren itsasoan, maite zuen Marie Rospide doterik gabeko... [+]
Elkarrizketa berritu dugu fakultateko idazkaritzan, auskalogarrenez: urruti daude, euren matrikula egiteko, ikasleak bakarrik etortzen ziren garaiak. Aspaldixko aldatu zen joera, eta gurasoek –nabarmenago amek– gero eta paper aktiboagoa hartzen dute seme-alaben... [+]
Gure lurraldeetan eta bizitzetan sortzen diren behar, desio eta ekimenen inguruan gero eta gehiago entzuten dugu harreman eta proiektu publiko-komunitarioak landu beharraz, eta pozgarria da benetan, merkaturik gabeko gizarte antolaketarako ezinbesteko eredua baita. Baina... [+]