Krokodiloaren pikoak
- Luma geldoan eta tinta ilaunarekin kontatzen dira ezinak, orrialde hauskorretan. Ez dakit zein usain zukeen desoseguak, malko-kresalarena ez balu. Erre egiten baitu ezintasunak, begiak idortu eta humoreak lurrundu.
Al Andalus delakotik bueltan, Angelek kontatu digu amonaren nobio bat hil ziotela gerran. Granadan. Mutu geratu ziren pianoak orduan. Ilargia eta eguzkia itsu. Itsasoa, gor.
Hodeiak eta gizonak, lurrak eta emakumeak, basoak eta haurrak inarrosi zituen biboterre ankerrak bere basurde-bideetan. Marruma dantza betean, espainiar guztien bozak hankapean hartu eta berunetan erre zituen Zeus txiki hark, Mikel Zaratek behin deitu zionez Franco malapartatu hari (Bizipenen bultzadaz).
Alargun-kume gara gu guztiok, lorerik gabe udaberritutako sagar, Jesus Etxezarragaren hitzetan esateko (Olerki solteak).
* * *
Frantziako hauteskundeak aipatu zizkigun Itxarok, Mexikotik bueltan. Arima heldu al zaizu handik, jada? Presidentzia-hautaketaren lehen itzulia joan zen apiril frantses urrun hartan, eta bigarrena hortxe dago, maiatzeko loraldian.
Espainian ere hauteskunde: udal-batzak, probintzietako juntak… Kanpaina-aurre beroa eskaini digute Bidasoaz hegoaldekoei zerrenden aferarekin. Asperturik nago batzuen eta besteen kontu zaharrekin, batzuen eta besteen irmotasun hutsalekin. Eskaintza berriren baten zain nago, nire botoa nahi badute.
Arestiko hori idazten ari nintzela, gogoratu dut Jose Saramagok antolatu zuen hauteskunde-anabasa ikaragarri eder hura, boto zurien kontuarekin (Saiakera buruargitasunaren gainean). Hauteskunde-sistema bera jarri zuen arrisku latzean bere asmakizunarekin. Sistemak aurreikusten du herritar batzuek boto zuria ematea, protesta edo desadostasun gisa, baita axolagabekeria moduan ere. Sistemak aurreikusten ez duena da boto-emaile guztiek, den-denek, boz zuria ematea.
Nork irabazi du orduan?
* * *
Martiztar herrenak deitu dit. Tipulazko orbita urrunean dabil hura. “Bai. Atxagak arrazoi”, esan dit. Haren hitzak babesten ditu hark ere, “krokodilo-jana bihurtzen baikara denak, gerra eta hauteskunde-garaietan”.
Epikteto zaharrak kontatu zuen ipuin bat baliatu nahi dut politikarien lana irudikatzeko. Zeren iruditu, iruditzen baitzait ezen Frantzian nahiz Espainian politikariak ari direla, oro har, kea saldu eta urrea kobratzen.
Epikteto hark esan zuenez, haur batek eskua sartu zuen behin aho estuko ontzi batean, hondoan zeuden pikuak eta intxaurrak hartzeko. Asko hartu zituen, gutiziak eskatu zion beste. Baina, esku betea atera gura izan zuenean, ezin; ontziaren aho estuak ez baitzion uzten ukabil hain lodituari handik igarotzen.
Eskua nahi bazuen, pikuak utzi behar.
…edo boto-paperak.
Zerurik ez eta, infernuarekin moldatzen ikasi beharko dugu.
Guardian multinazionalak adierazi die langileen ordezkariei Laudioko lantegian duen labea itxiko duela eta, ondorioz, behargin guztiak kaleratuko dituela. Dirudienez, uztailean etengo du behin betiko jarduera.
Hezkuntza publikoko lehen bi greba egunei ekin diete EAEn. Asteazken eta ostegun honetan irakasleen txanda izango da, eta lehenengo egunerako Bilbon deitu dute manifestazioa. Mobilizazioen atarian Eusko Jaurlaritzak gurasoei email masiboa bidali izanak haserre ditu sindikatuak:... [+]
Urtea amaitu baino lehen gehiengo politikoaren oniritzia lortu nahi du udalak
“Talde kriminal antolatu bat izatea eta derrigortze eta bortxa delitu larriak egin izana” egozten diete Espainiako fiskaltzak eta obraren enpresa arduradunak. Zehazki, 20 urteko kartzela zigorra eta 56.000 euro eskatu dituzte zazpi herritar horientzat.
.JPG)
Lau ardatz nagusiren inguruan egin dute 2024ko azterketa: indarkeria matxista; lurraldea; gerra eta gatazka armatuak; eta eskuin muturra. Euskal Herrian “erresistentziak metatzea” funtsezkoa dela ondorioztatu du Talaia Feministak, eta analisiaren sozializazioaren... [+]
Gaur, urtarrilak 21, gure oraintsuko historiaren efemeride interesgarri bat gogora ekartzeko eta hari buruz hausnartzeko eguna dugu. 50 urte bete dira Potasas de Navarra enpresako 47 langilek itxialdia amaitu zutenetik. Hamabost egun iraun zuen itxialdi horrek eta greba orokorra... [+]
Duela aste pare bat Norvegiako zenbait datu plazaratu ziren. Ipar Europako herrialde hartan auto elektrikoak nagusitu dira, eta Tesla marka dute salduena; energia birziklagarriaz sortutakoa omen da han kontsumitzen denaren %90. Aldiz, Norvegiako enpresa publikoek ez dute inolako... [+]
Hezkuntza Departamentuak Oibarko ikastetxe publikoan D eredua ezarriko dutela iragarri du. Hilabeteetako protesten ondoren, euskarazko lerroa ezartzea lortu dute.
Bere agintaldiaren azken egunetan Joe Biden AEBetako presidenteak egikaritu duen barkamen-zaparrada historikoak zeresanik eman behar luke, halakoen onuradun ezagunenetako batzuen kasuan behintzat ezinbestez egin beharko litzatekeen irakurketagatik. Edo ez al da justiziaren... [+]
Joan dira All In Da Hauseko hiru final aurrekoak. Oñati, Gernika eta Hendaiako Gaztetxeetaraino iritsi da freestyle txapelketaren bederatzigarren edizioa. Orain arte egindako bide honen balorazio positiboa egiten dute antolatzaileek, "Euskal Herriko txoko hauetan,... [+]
Aitor Arregik, Jon Garañok, Jose Mari Goenagak, Asier Achak eta Xabier Berzosak osatzen dute ekoiztetxe donostiarra, eta euren lana aitortu nahi izan du Donostiako Udalak.
6 urtetik beherakoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute liburutegian egon Deban, eta 2 urtetik beherakoek zuzenean debekaturik dute. Bestelako neurri baztertzaileak ere jasaten dituzte. Ageriko diskriminazioak haurrak literaturatik aldendu baino ez ditu egiten, eta borroka luzea... [+]