Bizitza nola badoan
- Errepide nagusia utzi eta baratxago sartu naiz azken eraikinen artean. Gasolindegia, jatetxea, bankua, oroigarriak. Sangria eskaintzen duten arbelak eta flamenko dantzariak martxoko euripe hotzean. Zubi gainetik igarotzean, Arestiren adorerik batzeke, leihatilatik besoa atera eta oihurik jalgi gabe zeharkatu dut mapan lerro gorri lodiz agertzen den hori. Eguerdia da, eta berandu, bazkaltzen harrapatuko dut. Giltzatu gabe du atea.
– Zer moduz, galdetu diot.
Pentsatu bezala, ez naiz garaiz iritsi. Oilasko paparra du platerean, eta bakarrik dago. Euskadi Irratia du piztuta. Ez dakit zenbat hildako Bagdaden.
– Zer nahi duk esatea. Bizitzen aspertuta.
Bera da beraren sukaldari. Goizero, etxe atzeko baratzean aritzen da hutsik egin gabe. Ondo aitzurtua du. Belarri berdeak luberritik kukuka: tipulak. Tomate haziak sartu berri. Porruak atera, astindu, lurra kendu eta, kanilapean garbi eta txikituta, patatarekin lapikora sartzen ditu iluntzero, azken hogeitaka urtean berdin.
Zerbait hartuko dudala, ardoa, bermuta, zer edo zer. Estimatuta dagoela baina ez naizela edan zahar. Hegazti paparra utzi, eta lagunez hitz egin dit. Halakori hau eman dio, bestea makal dabil. Bera baino gazteagoak guztiak. Senideen artean, panorama ez da hobea. Arreba bat du Mutrikuko zaharren etxean, orain neba ere ezagutzen ez duena. Etxekoa ere, eri handi. Bestea, hilda.
Denborarekin, heriotza etxekotu egiten da. Uzten gaituen bakoitzak, gonbidatu egiten du bere lekua betetzera geratu garenon mahaira, eta hala, gero eta hurbilagokoa dugu azkenerako. Ez haren irudia, ezta hari diogun beldurra ere, heriotzaren errealitatea bera baizik. Oroimenek, pisua galtzen dute, arindu egiten dira. Berreskuratzea lortzen dugun irudian agertzen direnak, joanak dira. Dena da xareago egunerokotasunaren harripean.
– Bazkaldu al duk?
Joan beharra dudala esan diot, badakit siestara sartu ohi dela segidan. Itzuliko naizela lasaiago. Autoko irratian, Xabier Arzalluzen hitzekin ari dira, ea Jon Jauregiren kasuan, hainbeste etxerekin, hautagaiaren ondasunak “apalak” diren. Politikoen hizkerak, badu hori. Dena da perfekzio, idazleek ere lortzen ez duten hitzen edertze etengabea. Poliziak eserita dauden manifestariak txikitu, eta egurtuena errua. Edozein salaketa egin, eta ahoa ireki duena xehatu makinak. Mintzo aratz, biribil, zirrikiturik gabea, gutxi-asko, erregistro politiko guztiena; areagoa hautes-hotsa dela txaide zabalean. Usu, satisfazioaren kultura. Ezin giza ahuldaderik erakutsi: bizitzen aspertu. Ederra behar du larderiaren hozkak.
Lagundu ezinik, barregarri aritu natzaio. Kanpoan, zeru iluna sukalderaino abaildua. Zer egingo zenuke gustura? Joango gara hara? Nahi duzu hau ekartzea? Alferlanak guztiak. Izan ere, zerekin limurtu metroan neu baino hagitzez lehenago ibilia dena? 1945eko uztailaren hamalaua zen eta Parisen zebilen, estatubatuarrek “Espainian sartzeko” behar ez zituztela-eta, festa erdian utzita. Behartuz gero, geltoki guztiak datozkio: Legutio, Santoña, Puerto de Santa Maria, Clichy, Baigorri, Hendaia, Ajuria-Enea, Argel, Lizarra-Garazi, Barajas...
– Besterik ezagutu al diagu bada...
Politika bihotzarekin nahastea, horra gure makurra.
Azken astean sindikatuak 5 heriotzaren berri izan du eta dagoeneko 26 dira Nafarroan lanean hil egin diren edo beste erkidegotan beharrean zendu diren nafarrak. Alarma gorria pizteko moduko datuak LAB sindikatuaren iritziz.
Manifestazioa egin du EH Bilduk Bilboko kaleetan, larunbatez, Nazioa gara lelopean.
Egunkariaren editoreak egindako adierazpen batzuen harira hartu du neurria Israelgo Gobernuak. "Netanyahuren erregimena krudela da eta apartheid-a ari da egiten", esan zuen Amos Shocken editoreak Londresen emandako hitzaldi batean, duela hilabete.
Asteartean, hilak 26, egingo dira EHUko errektoretzarako hauteskundeak. Kanpaina nahasia izaten ari da, eta, horren erakusgarri, Joxerramon Bengoetxearen taldeak eskatu izana "ustez Eva Ferreiraren hautagaitzako pertsonek edo ingurukoek egindako ekintzak eta kanpainako... [+]
95.000 botogatik gailendu da Fronte Zabala azaroaren 24an eginiko hauteskundeetan. Yamandu Orsi izango da Uruguaiko hurrengo presidentea, Álvaro Delgado eskuineko Alderdi Nazionaleko presidentegaiari aurre hartuta.
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Azken asteetan albiste izan da Gasteizko Errota auzoa, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak egiten baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]
Azaroak 25 Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Mugimendu feministak Bilbo, Iruñea, Gasteiz, Donostia eta Baionan mobilizazioak egingo ditu. Mugimenduak argitaratu duen manifestuan, 2024an Euskal Herrian eraildako bost emakumeak gogoratu dituzte. Aurtengo... [+]
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko dira.
Asko hitz egiten da basoaz azken aldian. Basoak berreskuratzeaz, basoak sortzeaz eta basoaren hedadura zabaltzeaz entzungo duzu sarri. Eta ekintza ona izan daiteke zalantzarik gabe, ekosistema moduan duen balioa handia delako. Baina, basoari jartzen diogun atentzio eta indar... [+]