Nire harriduraz jabetuta, etxebizitzen preziorako formula azaldu zidan: “Lur expropiazioak egin behar izan dizkie Udalak jabeei, horrek suposatzen duen kostu pertsonalarekin. Emaitza begi bistan dago. Horretarako aukeratu ninduten alkate, ezta? Herrikideei irtenbideak emateko. Eta herriko bostehun sendi berri osatu ahal izango da inguru horretan. Ba al du etorkizunik Agurainek?”.
 
Agurain estiloaz hausnartzen itzuli nintzen Arrasatera. Helburura bitartean beste zenbait herritatik igaro behar izan nuen, eraikuntzaren sukarra sufritzen ari diren horietakoak, hain zuzen, eta ezin nion konparaketak egiteari utzi izan. “Nola da posible Agurainen prezio horiek eta –nire itzul bideko hiriak bakarrik aipatzearren– Gasteiz, Eskoriatza, Aretxabaleta eta Arrasateko etxe berri batengatik 60, 80 eta 100 milioi pagatu behar izatea?”. Materialen kostuak, obren goi mailako amaierak, zergek eta abarrek justifikatzen al dute diferentzia lotsagarria? Ezta inondik ere! Zerbait gehiago dago Agurainen eta aipatu herri horien gisakoen arteko prezioetan. Eta zerbait hori, lurraren gaineko kudeaketa estilo diferenteak dira. Non geratzen dira, horren kariaz aldean egon daitezkeen 50-60 milioi pezeta horiek?
 
Gaizki ulertutako garapenaren inguruko mentalitateak hazkundearen fetitxismoa ekarri du. Itzela da nola sortzen ari diren gure herrietan auzo berriak, neurri gabe, planifikaziorik gabe, tokiko agintariak liluratuta bide daudelarik euren herrietako hedapen basatiarekin. Zentro komertzial erraldoiak, erresidentzia gune izugarriak –bai, etxe elkarri atxikietarako zaletasun ez iraunkor horretaz ari naiz– aplikazio zalantzagarriko azpiegitura zementatuak eta abar luze batek eraman gaitu kaos urbanistiko gizatasun gabe batera, gure ingurua mende luzetarako hipotekatuta utzirik. Eta ez nauzue mundu bukolikoaz amets egiten duen hiritarra!
 
Gure gizartea muga ulertezinetaraino kontsumista bihurtu da eta hori garbi ikusi dute eraikuntzako enpresek. Udaletako diru premiaz jabetu diren moduan, enplegatuen kopurua etenik gabe handitzen ari diren toki korporazioen hileroko ordain beharra gero eta potoloagoa baita. Gai dira enpresa horiek –galdetu bestela Arrasaten– berrehun etxebizitzako auzo duin oso bat desagertzea planteatzeko, orube berean laurehun etxe berri jasotzea uzten bazaie. Hori bai, berrehun kaltetuei euren espazioa itzuliko diete –eta igogailua oparia! Eskerrik asko!– eta obrek dirauten bitartean berrehun sendi horiek beste etxe batzuetan kokatuko dituzte. Hainbeste etxe huts al da inguruan? Orduan, zertarako berririk? Agurain estiloko prezioak aplikatu bagenizkie etxe horiei, 10.000 milioi pezeta ateratzen zaizkit, gutxienez, gainirabazietan.
 
Hiritarrok hainbeste burugabekeriaren aurrean zarpailtzen ari gara. Erreakzionatzeko ahalmena galdu dugula dirudi. Horretaz ari dira baliatzen, tamalez, esparru politikoan agintzeraino iritsi diren eraikuntza sektoreko enpresak.