Kolesterola, umeetan ere kezkatzeko modukoa
- Gauza jakina da kolesterolak kalte egiten diola gure osasunari gehiegizko proportzioan dagoenean batez ere. Aski frogatua dago kolesterol maila handia edukitzea bihotzeko gaitzekin lotua dagoela. Hori, pertsona helduen artean, gauza normaltzat joko genuke. Baina, zer gertatzen da umeei erreparatuz gero?
Nolatan iritsi gara zifra horietara? Zergatik gertatu da odoleko gantzen horrenbesteko hazkundea jende gaztearen artean? Aditu gehienentzat fast food motako janariek eta opil industrialek ekarri dute kolesterolaren gorakada beldurgarri hori. Izan ere, helduok, gure jateko ohiturak aldatu ditugun bezala, gaztetxoen jateko ohitura ere arras aldatu da azken hamar-hogei urteotan; gantz saturatudun jakiak nagusitu dira: otordu lasterrak, opil gozoak, txokolatea, esnekiak, haragi eta hestebete prestatuak, litxarreriak, eta abar.
Argi dago, beraz, elikadura aldatu egin dela azken urteotan, kalitatean bezala baita kantitatean ere, eta horrexegatik garrantzi handikoa da gazteei ohitura osasungarriak irakastea: zerealak gosaltzeko, adibidez –horrela zuntza ere ahoratuko dutelako–. Bazkalorduan, berdurak eta arraina kontsumitzea litzateke egokiena, baina hori lortzeko sukaldean irudimen apur bat behar da, normalean horrelakoak baino nahiago izaten dituztelako pastak eta haragiak. Bestalde, frutak –osorik edo zukuan–, ogitartekoak opil industrialen ordez, esneki gaingabetuak edo erdigaingabetuak eta oliba-olioa sukaldean, entsalada eta plater nagusiak maneiatzeko. Borroka luzea izango da, baina derrigorrezkoa, ezbairik gabe.
“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]
Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.
Loti ederra eta errauskinaren irudia izan du hizpide aurtengo Feministaldian Irene Coulon-en hitzaldiak. Loaren ideia kulturalak zartatu ditu, loaldia ere maskulinizatua dugula argituta. Loaren irakaspen (kultural) asko barneratuak ditugu, eta gorputz feminizatuan edertasunaren... [+]
Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]
Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Ekintzailetza modan dago. Kontzeptuak indarra hartu du eta hiztegi ekonomikotik askoz harago zabaldu da. Just do it: egizu, besterik gabe. Baina ez dezagun ahaztu: propagandaren mundutik dator leloa. Erosle-ekintzaile aktiboak izatea ote da hitzaren mozorroa? Egungo enpresariek... [+]
Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]
2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]
Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]