Iwo Jima
- Iwo Jima, 1944. 21 km koadroko Itsaso Bareko uharte koxkorrak 1.000 biztanle eskas zituen. Iwo Jimak “sufrearen uhartea”esan nahi du, eta horixe zen irlako jarduera ekonomiko bakarra: sufrea ustiatzea. Tokyo urrun zegoen, eta ez distantzia geografikoari dagokionean bakarrik. Inork ez zuen interesik sulfuro usaineko irla gris horretan. Gainera, ur eskasiari aurre egin behar zioten; Iwo Jiman ez dago lakurik, ez ibairik, ez errekarik, ez iturri naturalik. Euriak baldintzatzen zuen erabat irla bolkanikoaren bizitza. Irratiak gerra handi batean sartuta zeudela esaten zien, baina haien eguneroko borroka egarria eta lan baldintza itogarriak jasatea zen.
Ordurako estatubatuarrek begiz jota baitzuten Itsaso Bareko puntu txiki hura. AEBetako itsas armadak Mariana uharteak konkistatu berri zituen, baina hori ez zen nahikoa Japoniara iristeko. B-29 bonbardariekin eraso nahi zuten etsaia baina hegazkin horiek 3.000 km-ko autonomia baino ez zuten eta eskuratu berri zuten artxipelagotik Japoniara joan-etorria egiteko 5.000 km-ko bidea egin behar zuten. Mapa hartu eta hantxe topatu zuten irtenbiderik egokiena, geldialdia egiteko behar zuten puntu aproposa: Iwo Jima.
Ez dago garbi japoniarrek espioitzari esker jakin ote zuten amerikarren asmoen berri. Intuizio hutsak bultzatuko zituen seguruenik Iwo Jima babestera. Eta ez zen lan erraza 20.000 gizonekin 100.000 soldaduko armada estatubatuarrari aurre egitea. Horregatik, bigarren mailako kezkak ezabatu behar zituzten. Goiz batez, Iwo Jimako lau herrixketan azaldu ziren soldaduak. Biztanle guztiak esnarazi eta, presaka, azalpenik eman gabe, bi ontzietan sartu eta beste uharte batzuetara eraman zituzten. Han hutsetik hasi beharko zuten bizitza berria.
Hortik aurrera Iwo Jimako historia ezagunagoa da. 1945eko otsailaren 16an hasi zen gatazka. 6.821 soldadu estatubatuar eta 18.000 japoniar baino gehiago hil ziren. Inork gogoan ez zuen uharte koxkor galdua mundu guztian ezagun egingo zen hilerri erraldoia bilakatu zen. Eta berriki Clint Eastwoodek Iwo Jimako gatazkaren inguruan bat ez, bi film egin ditu.
Martxoak 3ko sarraskiaren 49. urteurrena beteko da astelehenean. Grebetan eta asanblada irekietan oinarritutako hilabetetako borroka gero eta eraginkorragoa zenez, odoletan itotzea erabaki zuten garaiko botereek, Trantsizioaren hastapenetan. Martxoak 3 elkartea orduan... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
Espainiako Estatuko zentral nuklearrak itxi ez daitezen aktoreen presioak gora jarraitzen du. Otsailaren 12an Espainiako Kongresuak itxi beharreko zentral nuklearrak ez ixteko eskatu zion Espainiako Gobernuari, eta orain berdin egin dute Endesak eta Iberdrolak.
Gukak “Bilbo erdalduntzen duen makina” ikusaraziko du kanpainaren bidez. 24 orduz martxan dagoen makina salatuko dute, eta berori “elikatu eta olioztatzen dutenek” ardurak hartzea eskatuko dute. Euskararen aldeko mekanismoak aktibatzea aldarrikatuko dute.
.JPG)
ERREALITATEAREN HARRIBITXIAK
Nork: Josu Iriarte, Nerea Lizarralde, Jare Torralba eta Amets Larralde. Mikel Martinezek zuzenduta eta Jokin Oregiren testuetatik abiatuta.
Noiz: otsailaren 21ean.
Non: Bilboko 7katu... [+]
15 urteko emakume bati egin dio eraso Izarra klubean jarduten zuen pilota entrenatzaile batek.
Nafarroako Gobernuak ofizialki aitortu ditu gure lurraldean giza eskubideen urraketa larriak jasan zituzten Estatuaren indarkeriaren beste zazpi biktima. Horien artean, hitzez hitz “motibazio politikoko biktima gisa” aitortzen ditu Patxi Erdozain, Eneko Compains,... [+]
Donostiako alkate ohiak webgune bat sortu du, eta plataformarekin bat egiteko eskatu die herritarrei.
PuntuEus-ek doako tresna erabilgarri bat jarri du edonoren eskura, webguneen segurtasuna erraz ebaluatzeko. Webtest.eus izeneko autoebaluazio-tresna honi esker, erabiltzaileek beren webgunearen segurtasun-maila modu sinple eta argian azter dezakete.
"Historikotzat" jo du otsailaren 27an plazaraturiko epaia Lurraren Altxamenduak sare ekologista antikapitalistak. Bere aldetik, epaiaren "krudelkeria" salatu eta helegitea jarriko duela jakitera eman du Frantziako Estatuak. Duela hogei urte baino gehiago jarri... [+]
Elkarteko Elena Avalosek salatu du aulki gurpildunarekin komunera sartzea oztopatzea, pertsona desgaituen eskubideen, autonomiaren eta duintasunaren kontra doala.
Joan den asteartean La Vanguardia-n argitaratutako artikuluan egin zuen proposamena Txema Montero abokatu bizkaitarrak. 30 urtez Deia egunkariko kolaboratzailea izan da eta lehenik hara bidali zuen bere artikulua, baina egunkariak ez zion argitaratu.