Julia, Lucia

  • Ez litzateke txarra ttakun hauetan, irakurketa gomendatu batzuen zerrenda aterako bagenu. Itxarok aipatzen du Viktor Klemperer-i buruzko erreportaje bat ikusi zuela ARTE katean, eta beste liburu bat aipatzen du 2006ko otsailean Frantzian argitaratu dena: Eric Hazanen La propagande du quotidien, “Bosgarren Errepublikaren mintzaira ikertuz, erkatuz, zulatuz” idatzia. Oharra hartzen dut Hazanen liburuarena, ez bainuen ezagutzen, baina Klemperer-i buruz, hori bai ongi ezagutzen baitut, esan behar dut haren LTI La lengua del Tercer Reich saioa –ez dakit frantsesera itzulia dagoenez, baina Itxarok alemanez irakurri ahal du– eta haren egunerokoa aspaldian irakurri ditudan libururik interesgarrienak direla joan den mendean Europa osoa hartu zuen erokeriarik handiena ulertzeko eta aztertzeko. Filologo baten lana da, eta hainbeste filologo daukagunez, ez legoke gaizki bi autore horien eredua aintzat hartzea, “gure astoaren latina bailitzan, ETAren garaiko euskararen analisiaren egiten hasteko”.

2013ko maiatzaren 03an
Inazio Mujika
Dani Blanco
* * *

Jolaserako ote nagoen galdetzen dit Angelek, Bayard-en eta Lodge-ren liburuen harira, irakurri gabeko liburuen iruzkinak egiten hasteko eta huts egindako klasikoak hobetzen hasteko. Ez da atera zaharra gaztelaniaz 1.001 libros que hay que leer antes de morir, eta bertan ematen zaizkigu kontagintza unibertsaleko 1.001 libururen laburpen eta iruzkinak. Bide batez esan dezadan hiru euskal liburu behintzat irakurri behar genituzkeela liburu horren arabera hil aurretik: Otto Pette, Hamaika pauso eta Obabakoak. Ez dago gaizki. Nik ahalik eta gehien luzatu nahi nuke denen irakurketa, 1.001 horiek irakurri aurretik ez bainaiz hilko.
Baina, jolasean hasiko banintz, Angel, niri irakurri ditudan liburu gogoangarri batzuen ifrentzua irudikatzea gustatuko litzaidake. Esate baterako, nola ikusiko luke balea zuriak Akab kapitaina eta bere ontzia. Edo nola Ostiralek, Crusoe. Edota, gurera etorrita, nola ikusiko luke basurde zuriak Obaba?

* * *

Baina, bai, jolaserako nago, ifrentzuen bila nabil eta. Jolas, ordea, poesiarekin egin nahi dut, aprobetxatuz bi poetarekin ari naizela ttakunka. Nire inguru hurbilean, neska txiki bat jaio da, zazpigarrenez osaba egin nauena –barkatuko ahal dit anaiak eta koinatak beren ttikia denon ARGIAra honela ekartzea–. Horrelakorik gertatzen denean, bi poemez gogoratu ohi naiz beti eta zuekin partekatu nahi nituzke, Angel eta Itxaro.
 
Bata José Agustín Goytisolorena da eta izenburua Hitz batzuk Juliari eman dezakegu euskaraz; gogoratuko zarete: “Hesiturik sentituko zara, galdurik, bakarrik, beharbada ez jaio izana desio izango duzu. (…) Orduan beti gogora zaitez neuk egun batez idatzi nizun honetaz, gogoan zu zintudala”, eta abar. Paco Ibáñezen ahots erlatsa datorkit gogora oraindik ere gaztelaniako hitz doi itxaropenezkoak kantatzen.
 
Beste poema Robert Gravesena da: Luciari, jaiotzean. “Gizarte laborrizkora jaio zaren hau” esaten dio poetak alaba jaioberriari. Gerraren Nagusiek beren gerra-aroez neurtzen dute denbora gizarte laborrizko honetan. “Neur ezazu, bada, denbora zeu zarenarengatik, egiten duzunarengatik, ez haiek supizten dituzten gerra-aroengatik. Entzun haien orroa, ez jaramonik egin: Ez dira sekula aldatuko, begira alda ez zaitzaten”.
 
Aholku ederrak dira Luciak eta Juliak jaio berritan jaso zituztenak. Jolasa, Angel eta Itxaro, onartu nahi badidazue, honako hau da: zer erantzun ote zioten Luciak eta Juliak beren aita poetei handitu eta?

Azkenak
2024-10-18 | ARGIA
Langile bat hil da Lizarran, biltegi batek eztanda egin ondoren

56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.


Beldurra espazio komun gisa

Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]


Puig Antich, Estatuak ez du inoiz barkamena eskatzen

Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]


Sinwarren hilketaren ondoren, gerrak bere horretan jarraitzen du

Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]


2024-10-18 | Ahotsa.info
Azken hiru urteetan altueratik erorita Nafarroan 10 langile hil direla salatu dute

LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.


Marcos Maceira, A Mesa pola Normalización Lingüísticaren presidentea
“Oso zaila izango da galiziera leheneratzea PPren hizkuntza politika ez bada zuzentzen”

Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]


2024-10-18 | Hala Bedi
Makroproiektuen aurkako manifestaziora deitu du Gasteizen Araba Bizirik!-ek, urriaren 26rako

“Araba ez dago salgai” eta “Makroproiekturik ez” lelopean egin dute deialdia. Urriaren 26an elkartuko dira 18:00etan “etekin pribatuak bermatzera” bideratuta dagoen eredu energetikoa eta “instituzioek jokatzen duten papera”... [+]


Zergatik daude Renfeko trenak inoiz baino grafiti gehiagorekin margotuta?

Garraio publikoaren zerbitzuaren gainbeheraren barruan, alde estetiko hutsa bada ere, ohikoa bilakatu da trenak margoturik ikustea eta, behingoagatik bada ere, ez da arrazoi ekonomiko hutsengatik, langileek azaldu dutenez.


2024-10-18 | Urumeako Kronika
‘Hariak’ zinemaldia erresistentzia istorioen lekuko, azaroaren 7tik 17ra Hernanin

Aurtengoa hirugarren edizioa izango da, eta memoriaren gaia hartuko da ardatz, Kulturarteko Plaza Feministan.


2024-10-18 | Uriola.eus
Bazter Fest ospatuko dute Bilbon azaroaren 9an, protagonistak emakumeak diren hip-hop jaialdia

Azaroaren 9an, emakumeak protagonista diren hip-hop jaialdia ospatuko dute, 17:30etatik aurrera. Jaialdiak urtez urte hip-hop eta rap estiloetan ibilbide ezaguna duten emakume artistak bildu izan ditu.


Xamarrek ‘Orhipean, Gure Herria ezagutzen’ liburuaren edizio berria aurkeztu du

Gaur Donostian Orhipean, Gure Herria ezagutzen liburuaren edizio berria aurkeztu dute. Bertan Izan da egilea Xamar eta berarekin batera Antton Luku, Isabel Isazelaia eta Lander Majuelo.


“Beti gainerakoei jartzen diegu oxigeno maskara, eta denbora badago, norberari”

Krisi egoeran idatzitako gogoetak eta lagungarri egin zaizkion tresnak jasotzen ditu Iratxe Etxebarria kazetariaren 7.300 miligramo eszitalopram liburuak.


Eguneraketa berriak daude