Agenda 22
Zurrutaro
ertsolariok, gehienok, eta nerabeak, asko, igualtsuak gara zerbaitetan. Ez geurez zurrut-zaleak garelako baina edan egin behar izaten dugu inguruak behartuta. Urteko lehen hilabete t’erdi honetan, lana pilatu zaigu gainera. Eskerrak Astigarragako txotxaren irekiera eta Getariako txakolinarena egun berean egokitu diren! Lapuebla de Labarkan berriz, ardoa izan genuen bilgune, arrazoi eta aitzakia. Sagardoa, txakolina, ardoa... Zenbat edan behar izaten dugun geuk ia ia nahi ez dugula! Hori bai: jabetu naiz edariak oso irteera ona eta iragarbide zabalak dituela oro har. Getariako kasua ez da huskeria. Duela dozena bat urte, orain jendearen buru-mihietan txakoli-eguna dena, San Anton eguna zen. Eta San Anton itsasoari lotuagoa zegoen lehorrekoari baino; San Antón besugo a montón eta horrelako esapideak lekuko. Baina santuaren marketinik ez daiteke egin eta edariena bai, jakina.
Oharra: txakoli hitza zuzen idazten ahalegindu naiz Xabier Kintanak azken aldian egindako iruzkinei segituz. Halere, ulertuko duzue hainbeste edan ondoren deklinabideak eta zuzentasunak ez nauela gehiegi kezkatzen. Zutik egotea dut aski!
Noiz-nola
Hainbesteko eskarmentua norberetzat gordetzea oso zikoitza litzateke. Edan egin behar izaten dugu askotan bertso-otorduetan. Denok dakigu baraurik umore eragile izatea ez dela samurra; aldi berean, gehitxo edatea aski izaten da dena lanbrotuta ikusten hasteko edo mihia ahoan kabitzen ez dela sentitzeko. Uste dut asmatuko dudala formulatzen niretzat zein den edateko metodorik egokiena. Bertsoa egiten dugun bezalatsu edan behar da: atzekoz aurrera. Hots, afariaren hasieran ondroso edan, bertakotzen lagunduko dizu horrek eta. Gero, postrea iristearekin egin azken alkohol tragoak eta urarekin hasi eta segi ordutik aurrerakoa. Entzuleek, bertsotan bezala, gutxitik askora egingo dute eta guk askotik gutxira. Hartara, gure lana hobea izango da eta entzuleei hobea irudituko zaie dena baino ere. Teorian, beti ere teorian eta beti ere nirean, hala da.
Ertzak dira gune
Urte hasierako agendari errepaso bat eman diot eta geografikoki ezustekoa hartu dudala aitortu behar dut. Izan naiz, besteak beste, Aramaio, Oñati, Ondarroa, Amurrio, Oiartzun, Getaria, Zeanuri, Donostia, Abadiño, Hendaian... Oskorri-ren kantaren baten letra dirudi, haurrak gure lurraldetasunaz jabetu daitezen propio egina. Arabako bi mutur. Bizkaiko kostaldea eta Anbotopea. Gipuzkoako itsasertza eta Nafarroa. Lapurdiko hondartzak... Urteen buruan, GPS ona bilakatu gara geure inguruan ibiltzeko. Badakigu nondik nora dagoen laburbideren bat. Badakigu nontsu aparkatu herririk zailenetan ere. Badakigu... Halere, autoa eta joan-etorriak dira gure ofizioaren alderik gogorrena eta makurrena. Txoferra jarriko baligute, Antoñete toreroa baino urte gehiagoz ibiliko ginateke plazan.
Tonua
Aramaioko saioaren kariaz Jokin Labaienen hitz batzuk bideratu zidaten gogoeta. “Saio ona izan duk. Harritu egin naik nola asmatu duzuen gai gehienei tonua hartzen”. Hor dago koxka. Tonua hartzean. Ez naiz musika-tonuaz ari noski. Gaiari atmosfera egokia aurkitzean datza bertsoaldiaren arrakasta, bertso solte bat bikaina botatzeaz haratago. Gurea inprobisazioa denez, batzuetan asmatuko dugu eta askotan ez. Gainera, biren arteko lana da gurea gehienetan eta biek arnastu behar dute atmosfera bera. Halere, gogoetarako baliagarri zaizkigu Andu Lertxundiren adierazpen haiek, non esaten zuen eleberri bat hastean, kolore jakin bati lotzen zitzaiola idazkera jakin bat lortzeko.
Galdezka
Ez al zara aspertzen behin eta berriz goizeko ordu hauetan etxetik irten eta lantegira joaten? Hainbeste urteren buruan, dena beti berdina den usteak ez al zaitu gogaitzen? Nondik ateratzen duzu indarra segi eta segi egiteko? Sekula burutik ez al zaizu pasatu dena uztea? Ez al zaude nekatuta? Errutinaren morroi ez al zara sentitzen? Buzodun langileak bere buruari behin eta berriz egingo dizkion galderak dira. Beste inork ez dizkio egingo ordea, berea, ezinbestean, bide hura dela sinetsita. Nik, oraingoz, nire buruari egiten ez dizkiodan galderak dira. Orduan zergatik besteek hainbestetan egiten dizkidate? Ez dakit...
Hamaika bertute
Urtearen hasierarekin eman dute ezagutzera beren burua Hamaika bertute taldeko bertsolariek. Euskal Herria txikia da, lehengoa. Eta gero eta bertsolari gehiago da zorionez, maila onean bertsotan egin dezakeena. Ohiko plazen eta ohiko eskaera-eskaintza dinamikaren aldaketa sortzea dute helburu. Hitz lauagoetan esanda, bertsotan egin nahi dute eta prest daude orain artekoak ez bezalako baldintzatan bertsotan egiteko, baldintza horiek euren lana kaltetzen ez badute behintzat. “Zer iruditze zaik hiri?” galdetu zidan taldekide batek. Ondo. Auto-antolakuntza hartu genuen bertsolaritzaren geroa ziurtatu eta indartzeko bide, duela hogei urte. Orain gaizki nola irudituko zait ba!
Bertso Eguna
Izango da oraindik “lehengoa-beti-hobeka” aritzen denik. Izan ere, ederra zen lehengoa. Igandean goiz irten etxetik, hamaiketakoa egin galanta, Victoria Eugeniara joan, omenduari lo egindako bertso bana eskaini, irten, bazkaltzera joan eta eserita bezain luze bazkaldu ilun-txintan erretiratzeko orduan heldu arte. Garai baten eta izateko modu baten isla. Duela dozena bat urte, data salbu, gainerako guztia aldatu genuen. Larunbat arratsaldez burutuko genuen ikuskizuna. Ez zen omendurik izango. Bertso-mugimenduak bere buruari eskaintzen zion eguna izango zen. Saioa esperimentaziorako baliatuko genuen. Afaria izango zen zutitu eta batekin eta bestearekin egoteko aukera emango ligukeen lekuan ahal zelarik. Eta larunbata, jai izateaz gain, igande bihurtuko zen gehienontzat egunsentiak harrapatuta. Ez zaigu gaizki irten. Geu hamabost urte zahartu gara baina ekitaldira joaten direnen bataz bestekoen adina hamabost urte gaztetu da. Magia!
Hamarkada batez lokarturik izan ondotik, otsailaren 22an iratzarriko dute hartza Miarritzen. Festilasaik, Arroka elkarteak, Maritzuli dantza konpainiak, Gaztetxeak eta Ikastolak bat egin dute, aurten, programazio berezi bat eskaintzeko.
Hizkuntzarako ere gurasoak haurrentzako eredu direla kontuan hartuta, euskararen erabilera eta irakaskuntzari buruz sentsibilizatzeko helburua duen hamabostaldia antolatu dute Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek. Martxoaren 15etik 30era guraso... [+]
Apirilean zen sartzekoa araua baina atzeratzea erabaki dute. Derrigorrezkoa izanen da ibilgailuetan agiria eramatea, ez soilik hiri eta herri nagusienetan sartu ahal izateko, baita kostalde osoko errepideetan mugitu ahal izateko ere.
«I will overturn, overturn, overturn, it[…]»
Ezekiel 21:27 – King James Version
«Algoritmo guztien gainetik, algoritmo guztien azpitik»
Xabier Landabidea
Deseroso nago, deseroso gure jendarteak teknologiarekiko hartu duen jarrera kasik... [+]
Irakasleek urtetan pilatutako jakintza kontuan hartzea, klaustroek erabakiak hartzeko autonomia bermatzea, IKTen “uneoroko erabilera” sustatzen duten planak geldiaraztea, eta ikasgeletan aldaketa metodologikoak sartu aurretik dituzten ondorioak tentuz aztertzea... [+]
Gertatutakoak ez direla kasualitatea azpimarratu dute. Unibertsitateko eremuetan indarkeria matxista gertatzen dela azaldu dute, eta arazoa sistematikoa dela. Protokolo bat eskatu dute erasotuak babesteko. Erasotzaileak inpunitate osoarekin jokatu duela salatu dute.
Gaztelueta C -Berango C gazteen futbol partidua bertan behera geratu zen Larunbatean. Jokatzen ari zirela Gaztelueta C taldeko gazte batek aurkariari "beltz zikin madarikatua" deitu zion. Gorengo erregional mailako Otxarkoaga-Iturrigorri partiduan ere... [+]
Atxuri auzoan 2019ko azaroaren 5ean Voxen kontra egin zuten bederatzi pertsonaren kontrako epaia iritsi da. Akusatuek ez dute espetxean sartu beharko.
Ia mende batez, Euskal Herrian ez da belaunaldirik tortura ezagutu ez duenik. 1960tik 5.379 lagun dira ofizialki, baina askoz gehiago dira, publikoki torturatu gisa agertzeak min egiten duelako oraindik ere. Eta seguruenik, oinarri-oinarrian ez delako ezer aldatu. Polizia... [+]
PSE-EEren zuzendaritza berriak alderdikideen %95en onespena jaso du. Anduezak proposatutako Batzorde Exekutiboan aurreko 26 kideetatik zortzi aurpegi berri daude soilik.
Macronek egindako deiari erantzunez, NATOko eta Europako agintariak Parisen elkartuko dira astelehen honetan, AEBek eta Errusiak iragarri ostean Ukrainako gerra amaitzeko elkarrizketei heltzekotan direla. Europak diru asko xahutu du Ukraina laguntzen, eta gerra amai dezakeen... [+]
Torturak jasan dituzten 900 lagun bildu dira Donostian Euskal Herriko Torturatuen Sarea aurkezteko, otsailaren 15ean. Ekimenak torturatuen bozgorailu izan nahi du, eta oraindik torturen berri eman ez duten herritarrak sarera batzera animatu dituzte. Eusko Jaurlaritzari eta... [+]
"(Oiongo osoko bilkuraren) helburua argia da, legez legitimatzea tramitazioan irregulartasun nabarmenak dituzten megaproiektu energetikoak"
Joan den asteazkenean egun gogorra eta desatsegina bizi izan genuen, ez bakarrik Labrazarentzat, baita zentral eoliko,... [+]
Azken hogei urteetako gazteen kokapen politikoa izan dute aztergai The Economisten. Europan 18-29 urte arteko gizonak emakumeak baino posizio kontserbadoreagoetan kokatzen dira.
Parke bakoitzak hirurogei hektarea izango ditu, eta 32 milioi euroko aurrekontua du proiektuak. Ingurumen eta baimen teknikoak berretsita, egitasmoari hirigintza baimena baino ez zaio falta eraikitzeari ekiteko.