Siderurgia India eta Brasilen esku


2021eko uztailaren 27an
Pasa den martxoan, aldizkari honetan bertan adierazi genuen euskal siderurgia atzerriko multinazionalen esku geldituko zela. Artikuluari honako izenburua eman genion: Euskal siderurgia urakanaren begian. Hilabete batzuk geroago, aurreikuspen hori betetzen joan da. Euskal siderurgiaren zati handi bat Indiak eta Brasilek kontrolatzen dute; Indiako (Mittal Steel) eta Brasilgo (Gerdau) multinazionalek Arcelor talde europarra -Euskal Herrian lantegiak ditu- eta Sidenor eta GSB erosi izanari esker. Bi taldeen euskal lantegien erabaki guneak oso urruti daude gure herritik, beraz. Eta haien etorkizuna bi multinazionalen behar eta planen baitan egongo da. Euskal lurretako siderurgia lantegietako 10.000 lanpostu baino gehiago multinazional horien esku egongo dira hemendik aurrera.

Euskal siderurgia tradizionalean, oraingoz, altzairuzko hodien sektorea gelditzen da -Tubacex eta Tubos Reunidos, enpresa laguntzaile edo elkartuekin batera-, eta Euskal Herritik bertatik kontrolatzen da. Altzairu arruntaren sektorea, adibide nagusitzat Ezkerraldean dagoen Nervacero euskal lantegia duena, Celsa talde katalanaren esku dago duela urtebetetik. Hemen jarraitzen duten eta talde ezberdinekin harremanak dituzten isolatutako beste euskal enpresa batzuk ere badira; hala nola, Inox Olarra, Layde, Arania Bizkaian; Theis Araban; Perfinasa Nafarroan; Garay eta Chinchurreta Gipuzkoan.


Sidenortik Gerdaura GSBtik pasatuta

Une honetan, ia-ia bukatuta dago euskal altzairu berezien sektorearen kontzentrazio prozesua, eta Brasilgo Gerdau multinazionalaren eskuetara pasatu da. Duela urtebete hartu zuen Brasilgo multinazionalak Sidenor taldearen kontrola. Talde hori Euskal Herrian zeuden altzairu berezietako enpresen kontzentraziotik sortu zen (SA Echevarria, Aceros de Llodio, Olarra, Forjas Alavesas). Sidenor baino lehen, Aceralia eta Acenor talde publikoak izan ziren. Orduan, Bizkaiko altzairu berezien taldearekin, GSBrekin, kontzentratzeko saiakera egin zen, baina operazioak porrot egin zuen eta bakoitzak bere bideari jarraitu zion. 1995ean, pribatizatu zenean, Sidenor sortu zen, eta 11 milioi euro ordaindu ziren harengatik. Enpresaren buru EAJtik zetorren Sabino Arrieta egon zen. Duela urtebete enpresa multinazional brasildarrari saldu zion 443,8 milioi euroren truke. Sidenorrek 2.300 langile ditu euskal lantegietan eta Espainiar Estatuko gainerako lantegietan. Haren ekoizpenak 800.000 tona gainditzen ditu urtean.

Pasa den azaroan, Sidenor-Gerdau taldeak CIE Automotive-ren esku zegoen Azkoitia-Legazpiko GSB altzairua erosiko zuela esan zen. Operazioa 125 milioi euro kostatu da eta urte berri honetan Brasilgo multinazionalak kudeatu eta kontrolatzen du Azkoitiko altzairu berezien enpresa. Horrela ixten da euskal altzairu berezien sektorearen kontzentrazio prozesua. Ez da ahaztu behar sektore honek Espainiar Estatuan dituen lantegi gehienak euskal lurretan daudela. GSB altzairua 1993an sortu zen Azkoitiko Acerías y Forjas (Aforasa) eta Patricio Echeverria Aceros enpresek bat eginda. Lantegiak ditu Azkoitian eta Legazpin; bertan, 700 pertsona inguruk egiten dute lan, eta 200.000 tona inguru altzairu berezi ekoizten ditu urtean. Sindikatuek kezka adierazi dute, lantegien eta lanpostuen mantenua dela-eta.


Indiako multinazionalak Arcelor kontrolatzen du

Europako Arcelor taldea, Euskal Herrian hamaika lantegi dituena eta 4.000 pertsona baino gehiagori lana ematen diena, Mittal Steel Indiako multinazionalaren kontrolpean gelditu da. Honek Herbehereetan du egoitza, eta duela urtebete EEP (OPA) areriotsua egin zuen Europako taldearen aurka; ondorioz, Arcelorren ia %100 kontrolatzen du. Arcelor 2002an Aceraliak (Espainiar Estatua) Usinor-ek (Frantzia) eta Arbed-ek (Luxenburgo) bat egitearen ondorio da.

Arcelorrek Euskal Herrian dituen lantegiak honakoak dira: ACB (AHVren ordezkoa) eta Aceralia-Planos, Bizkaian; Esteban Orbegozo, Marcial Ucin, Olabarria-Aristrain, AHB-Aristrain eta Mallas Ucin, Gipuzkoan; Aceralia-Laminación eta Aceralia-Construcción, Nafarroan; Acería del Atlántico eta ADA, Lapurdin. Azken lantegi hori orain dela gutxi saldu diote Frantziako talde bati.

Tubacex-ek eta Tubos Reunidos-ek independente eusten diote
Euskal siderurgia sektorearen bi enpresa garrantzitsu dira Tubacex (TU) eta Tubos Reunidos (TR), Laudion eta Amurrion dituzten lantegi nagusiekin, eta, oraingoz, modu independentean jarraitzen dute, inolako multinazionalen kontrolik gabe. Haien kapitala euskal familia eta erakundeen esku dago, eta, TRren kasuan, Neguriko oligarkiako familien esku, bereziki. Nazioartean proiekzio handia duten enpresak dira eta soldadurarik gabeko hodiak ekoizten dituzte. Zenbait unetan bi enpresa hauen bat-egiteari buruz hitz egin den arren, beti ukatu izan dute aukera hori. Dena dela, jakina da TRren erreferentzia diren akziodunak, BBVA buru dutela, aztertzen ari direla beren partaidetzak saltzeko aukera. Urte hau maila altuko operazioren baterako unea izan daiteke.

Tubacexek (1.650 langile) ekoizpen industrialeko lantegiak ditu Laudion, Amurrion eta Artziniegan, baita beste bi Austrian eta AEBetan ere. Beste hiru enpresaren bidez merkaturatzen ditu produktuak; bata Bartzelonan, bestea Amurrion eta bestea Lyonen. Tubacex-ek salmenta errekorra lortu zuen 2005ean, 460,50 milioi eurorekin eta 2006ko datuek (oraindik ez dakizkigu) aurreko urteko errekorra gaindituko dute. 2005eko datuen etekin gordina 25,4 milioi eurokoa izan zen, aurreko urtekoa bikoiztuz.

Tubos Reunidos-ek (1.726 langile) soldadurarik gabeko hodiak ekoizten dituzten lantegiak dauzka Amurrion eta Trapagaranen, Bizkaian. Automobilgintzako produktuak egiten dituzten beste lantegi batzuk Amurrion eta Iruñean daude (Acecsa). 2006ko datuak ezagutzeko gauden honetan, Tubos Reunidos-ek 2005ean 515 milioi euroko fakturazioa lortu zuen. Etekin gordina 32,1 milioi eurokoa izan zen, 2004ko etekina hirukoiztuz. Urte horretan bertan, 22,2 milioi euro inbertitu zituen.


Azkenak
Osakidetzan egiturazko eta egiazko konponbideak eskatu dituzte Gasteiz, Bilbo eta Donostian

Milaka pertsona kalera atera dira larunbatean, Eusko Jaurlaritzari eta Osasun Sailari "konponbide errealak" eskatzeko, Osakidetzaren arazo estrukturalak konpon ditzaten.


Aroztegiari ezetz esan dio jende oldeak Iruñean, eta auzipetuen absoluzioa eskatu du

Milaka eta milaka lagun elkartu dira larunbat bazkalondoan Iruñean, Baztango Aroztegiaren makroproiektuari aurkakotasuna adierazteko eta maiatzean epaituko dituzten zazpi auzipetuen absoluzioa eskatzeko. Bideoz grabatu dugu amaiera ekitaldiko hitzartzea [albistearen... [+]


Bonus track: non dago saria?

Jan-edanean zeuden denak, itxuraz alai, baina baten bat urduri zebilen aperitibo eta aperitifa artean. Bigarrenez jasoko zuen saria, baina eskuetan edukiko zuen lehenbizikoa izango zen. Eta urduri zegoen, oroigarriak bulegora heldu beharra zeukalako, joder. ARGIA Sariak ez dira,... [+]


Argia Sarien kronika
Galga azkartasunari

Gauzak bizi eta azkar aldatzen badira ere, zenbait kontu ez dira aldatzen: Argia Sarien ekitaldia da horietako bat. Horixe esan dio kronikagile honi beharrera etorri den kanpoko kazetari batek, ARGIA asko aldatu dela esatearekin batera, sari-banaketa hasi aurretik. Onerako ari... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Interneteko Argia Saria: Oroibidea

Galtzaileen herri ondarea sarean jartzeko erakunde publiko batetik egindako ahaleginagatik, ahots gabeen ahotsa entzuteko aukera emateagatik, eta batez ere, Nafarroak aitzindari izaten segi dezan oroimen historikoa berreskuratzeko bidean, Interneteko Argia Saria Nafarroako... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Banatu ditugu euskarazko komunikazioaren 2025eko Argia Sariak

Sei sari banatu ditugu aurten: ikus-entzunezko saria EITB Kultura telebista saioari eman zaio, prentsako saria Irutxuloko Hitza Donostiako hedabideari, entzunezko saria BaDa!bil podcastari, interneteko saria Oroibidea bilatzaileari eta komunikazio kanpaina onenaren saria Altxa... [+]


2025-01-31 | ARGIA
ARGIAko lantaldearen mezua: Mundu ilunean, ARGIA gehiago

Onintza Irureta Azkunek egin du hitzartzea ARGIAko lantaldearen izenean:

"ARGIAko komunitatea osatzen duten milaka lagunetako batek berriki adierazi digu batzuetan ARGIA iluna dela, barruak mugiarazten dizkion albiste gogorrak daudela. Lan ona egiten dugula, baina... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Urteko kanpaina onenaren Argia Saria: Altxa Burua

Seme-alabek lehen mugikorra izateko adina atzeratzeko eskolaz eskola egindako lanagatik eta lortutako emaitzengatik, ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasgune izateko borrokagatik, kanpaina onenaren Argia Saria guraso elkarteek osaturiko Altxa Burua ekimenarentzat izan da... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Merezimenduzko Argia Saria: Ene Kantak

Hamabost urteotan gazteenen artean euskara sustatzeko egindako lanagatik eta lortutako arrakastagatik,  Merezimenduzko Argia Saria Ene Kantak proiektuarentzat izan da. Saria Nerea Urbizu, Fermin Sarasa eta Jesus Irujok jaso dute.


2025-01-31 | ARGIA
Entzunezko Argia Saria: BaDA!bil podcasta

Entzunezko Argia Saria BaDA!bil podcastak jaso du, Hiru Damatxo ekoiztetxeak ekoitzitakoa, eta Gerediaga elkarteak eta EITBk finantzatutakoa. Podcastak kulturgintzan dabiltzan lau mahaikidez osaturiko bost mahai inguru jaso ditu Durangoko Azokaren bueltan. Saria jaso dute Amets... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Prentsako Argia Saria: Irutxuloko Hitza

Prentsako Argia Saria Irutxuloko Hitza-rentzat izan da, eskuin muturraren igoerari egindako jarraipenagatik eta talde erreakzionarioen benetako aurpegia erakusteko kalean hor egoteagatik. Aurten 20 urte beteko ditu Donostiako hedabideak. Aizpea Aizpurua, Andrea Bosch,... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Ikus-entzunezko Argia Saria: EITB Kultura

EITB Kultura telebista saioak jaso du Argia Saria euskal kulturgileen lana bistaratzeagatik, Euskal Herriko txoko guztietako proiektuak telebista publikora ekartzeagatik, eta egiten duten kalitatezko ikus-entzunezkoagatik. Saria Leire Ikaranek eta Kerman Diazek jaso dute, Berde... [+]


Calexit, Kaliforniaren independentzia bilatzen duen ekimena

Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.


Eguneraketa berriak daude