Gazte baina heldu


2021eko uztailaren 27an
1982ko apirilaren 5ean hasi ziren musikariak notak afinatzen eta ekainaren 24an eskaini zuten Euskadiko Orkestra Sinfonikoko kideek lehendabiziko kontzertua Irungo Junkal elizan. Ordutik 25 urte igaro dira eta aurten hainbat ekitaldi egingo dituzte urteurrena ospatzeko.

«Tradizio sinfonikoa edo orkestrarako tradizioa ahaztua zegoen eta Euskadiko Orkestra Sinfonikoa iristearekin badirudi hori berpiztu egin zela». Hala dio Iñigo Alberdi EOSeko zuzendari nagusiak eta datuek ere hala erakusten dute: orkestraren lehen abonu denboraldiak 250 harpidedun izan zituen; egun, abonatu zikloak 7.000 jarraitzaile ditu.

Europako hainbat herrialdetan orkestrek mendeetako ohitura dute eta 200 urte dituztenak ere badira. Beraz, horrelako tradizioan 25 urte ez dira asko. «Gu orkestra gaztea gara. Gaztea baina heldua. Sendotasuna daukan proiektua da gurea. Gazteak gara, umeak ez. Heldutasuna duen proiektu kontsolidatua da, musikalki kalitatezkoa eta gizartean presentzia handia daukana», azaldu du Alberdik.

25 urte hauetan emandako aldaketa handia izan da. Hiru egoitza izan ditu orkestra sinfonikoak, hirurak Donostian. Lehendabiziko hilabeteak Miramar Jauregian igaro zituzten eta gero Arte Ederren egoitzara aldatu ziren. 1989an sartu ziren egun etxea duten Miramongo egoitzan. Kontzertuak emateko lekuak ere aldatu dira urte hauetan. Hasieran antzokietan izaten ziren EOSen emanaldiak. Orain berriz, musika saioetarako bereziki egokituriko auditorioak dituzte; besteak beste, Kursaal (Donostia), Euskalduna (Bilbo) eta Baluarte (Iruñea) aretoak. Musikarien aldetik ere geroz eta gehiago dira plaza lortzen duten euskal herritarrak: «Euskal Herrian azken urteetan hobekuntza handia eman da, eta horren erakusle dira orkestran sartzen diren musikari gazteen zati bat bertakoak izatea», dio Alberdik. Orkestra 90 musikarik osatzen dute, horietatik herena Euskal Herrikoak dira eta beste bi herenak atzerritarrak.


%92ko okupazioa

Entzule asko ditu orkestra sinfonikoak: eskaintzen dituen kontzertuetan %92ko okupazioa lortzen du. Musika klasikoa beti lotu izan da entzule elitistekin baina hori ere aldatuz doala uste du Iñigo Alberdik: «Ezagutzen ez duenarentzako musikak badu nolabaiteko anbar kutsua. Baina hori ez da horrela. Badaude musikaren inguruan errito batzuk arkaikoak direnak. Musika beste kultur ekintza bat da, aisialdirako beste aukera bat». Nahiz eta musika klasikoa entzuteko ohitura zabalduagoa izan, entzule berriengana hurbiltzeko bidean errepertorioan estilo berriak sartzeak badu garrantzia: «Orkestra batek musikaren ondare unibertsaleko obrak jotzen ditu eta jo behar ditu, baina gaur egungo sorkuntza eta euskal konpositoreen lana ahaztu gabe, eta zergatik ez, musika klasikotik kanpo dagoen musikaren moldaketa baztertu gabe».

Denboraldi bakoitzean obra berri asko sartzen dituzte eta musika aukeratzerakoan beti hautatzen dituzte euskal konpositoreen obrak. Aurten, Francisco Escuderoren Gernika opera grabatuko dute azaroan lehendabizikoz. «XX. mendeko euskal musikaren barruan obra nagusienetarikoa da», azaldu du zuzendariak.

Urteko programazioa erabakitzerakoan beti izaten dute eragina musikarien urteurrenek. «25 urte ez dira gehiegi eta gauza asko ditugu egiteke. Egile askoren obrak ez dira jotzen, arlo zabala dugu ezagutzeke baita euskal konpositoreen artean ere», dio Alberdik.


Gazteei begira

Heldutasuna duen orkestra gaztea da EOS eta entzule gazteenen bila abiatuko da aurten urteurrena ospatzeko. «Guztion urteurrena» dela adierazi dute behin eta berriz orkestrako kideek eta hala gizartearengana hurbiltzea dute helburu aurtengo denboraldian. Urtero hegoaldeko lau hiriburuetan, Bilbo, Gasteiz, Iruñea eta Donostian eskaintzen dituzte abonu denboraldiko kontzertuak. Aurten horiek amaitzean, ekainean, ganbera talde txikietan banatuko da orkestra Euskal Herriko hainbat herritan kontzertuak eskaintzeko eta hala, normalean iristen ez den tokietara ailegatzeko. «Orkestra zerbitzu publikoa da, denek ordaintzen duguna eta jendeak ezagutzea nahi dugu. Gainera, horrela entzule aldetik aniztasuna lortzeko aukera ikusten dugu», adierazi du Alberdik.

Entzule berriengana heltzeko antolaturiko ekintzen artean, gehienak etxeko gazteenei begira prestatu dituzte. Batetik, Tempo di Martxa! autobusa ibiliko da ikastetxeetan Euskadiko Orkestra Sinfonikoa haurrei gerturatuz. Musikariek Donostiako egoitzan egin ohi dituzte entseguak eta kontzertuetara joateko autobusean ibili ohi dira alde batetik bestera. «Autobusa orkestraren instrumentu bat gehiago da. Horregatik zentratu dugu Tempo di martxa! autobus batean», adierazi du zuzendariak. Autobusa musika gela bat izango da eta bertan 10 eta 12 urte bitarteko haurrek musika klasikoa nahiz garaikidea eta euskal konpositoreen lanak ezagutzeko aukera izango dute.

Txotxongiloek eta ipuinek ere izango dute tarterik haurrei zuzenduriko ekintzen artean. Batetik, kontu kontari liburu eta CDa argitaratuko du orkestrak Serge Prokofievenen Peru eta Otsoa eta Camille Saint-Saënsen Animalien ihauteria narrazio musikalak jasoz. Bestalde, Shakespearen Romeo eta Julieta obraren egokitzapena eskainiko du Per Poc txotxongilo taldeak. Azkenik, TVEko El conciertazo, haurrei zuzenduriko musika klasikoko saioaren hainbat programa grabatuko dituzte Juan Jose Oconen zuzendaritzapean.


Enbaxadore lanetan

Gazteei begira prestaturiko ekintzez gain aurtengo kontzertuen artean Hego Amerikara egingo duten bira aipatu du zuzendari nagusiak. Bere hitzetan, «orkestraren nazioarteko presentzia garrantzitsua da. Euskal herriko enbaxadore sentitzen gara, ez dakit hala garen baina hala sentitzen gara, eta alor horretan bira egingo dugu». Sortu zenetik helburutzat izan du orkestrak euskal kulturaren enbaxadore izatea eta nazioarte mailan present egotea. Europako hainbat lurraldetan kontzertuak eskaini dituzte eta besteak beste, Alemanian, Britainia Handian eta Austrian izan dira. Hego Amerikan berriz, 2000. urtean izan ziren azkenekoz eta aurten berriro itzuliko dira hainbat kontzertu eskaintzeko. Brasilen, Uruguayn eta Argentinan izango da orkestra.

Aurretiko hitzaldiak
Musika entzuteko aukeraz gain, entzungo dituzten doinuak hobeto ezagutu ahal izateko informazioa jasotzeko aukera ere izaten dute kontzertuen aurretik gerturatzen direnek. Abonu denboraldiko zenbait kontzertutan emanaldiaren aurretiko hitzaldiak ere izaten dira. «Musikaren aurretik denbora bat badago eta denbora daukan horrentzat ondo dago informazioa ematea», dio Alberdik. Obrei buruz, bakarlarien inguruan eta musikari buruz hitz egiten da hitzaldi hauetan ondoren entzungo duten kontzertuan kokatu eta musikaren historia ezagutuz.

Lan gatazka
Urteurrenaz gain, Euskadiko Orkestra Sinfonikoa beste gai batengatik ere albiste izan da azken asteetan. Joan den urtarrilaren 22an eskaini behar zuen orkestrak 2007ko abonu denboraldiko lehen kontzertua Donostiako Kursaal aretoan, baina bertan behera geratu zen musikarien greba zela-eta.

EOSeko langileek oinarrizko soldataren igoera eskatzeko egin zuten aipatutako lanuztea, zuzendaritzarekin egindako bileretan akordiorik lortzen ez zutela ikusi ondoren. Afera aspalditik dator, baina joan den urteko urrian langileek hedabideen aurrean egindako agerraldiaz geroztik abiadura hartu du. Ordukoan, soldata igoerarik egon ezean «neurriak» hartzeko prest zeudela adierazi zuten langileek, eta greba izan da norabide horretan emandako lehen urratsa.


Azkenak
LAB: “Klase elkartasunaren oinarrizko printzipioa da langile migranteei harrera egitea”

Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]


2025-01-03 | Leire Ibar
Etxegabetzeko arriskuan daude bi familia Burlatan

Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]


WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms plugina euskaratu du Iametzak

WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.


Analisia
2025ean etxebizitza zer?

Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]


Boli Kosta: Frantziako armada kanporatzen duen zazpigarren estatu afrikarra

Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.


2025-01-03 | Leire Ibar
2025etik aurrera, Hego Euskal Herrian alokairuak gehienez %2,2 igoko dira berritzean

Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]


2025-01-03 | Gedar
Pertsona afroamerikar bat kolpeka erail dute kartzelariek AEBetako espetxe batean

Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.


2025-01-03 | ARGIA
Surf irakasle batentzat 85 urteko kartzela zigor-eskaera, adin txikikoei sexu gehiegikeriak egiteagatik

Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.


2025-01-03 | Jon Torner Zabala
Espainiako Pilota Federazioa
“Eskura dauzkagun lege-erreminta guztiak baliatuko ditugu Espainiaren eskubideak babesteko”

Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]


Euskararen kontrako oldarraldia salatzeko pintaketak egin dituzte epaitegietan eta CCOO eta UGTren egoitzetan

Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]


Segi dezala akelarre antifaxistak

FERMIN MUGURUZA  40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.

-------------------------------------------

Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]


Sostengua adierazi diote Marieniako lurren aldeko borrokari hogei kolektibok

Kanboko Marienia eremuan etxebizitzak eraikitzeko proiektua badu Bouygues Immobilier agentziak. "Elkarlanaren bidez" zein "indar harremana" mantenduta, proiektua ezeztatzeko borroka eramateko determinazioa plazaratu dute adierazpen bateratu... [+]


Kultur transmisioa feminismotik zikloa izanen dute asteburuan Beran

Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).


Zunda bat Eguzkitik inoizko gertuen igaro da, arrakastaz

NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]


Langile bat hil da Zornotzan, Forest Trafic SL enpresan

Boroa industrialdean hil zen 41 urteko I.P.C langilea, abenduaren 30ean biltegiko inbentarioa egiten ari zenean. ELA eta LAB sindikatuek, eta Jaurlaritzako Segurtasun Sailak eman dute istripuaren berri.


Eguneraketa berriak daude