Zahartu bai baina gaixotu ez


2007ko otsailaren 21ean
Zahartzaroko gaixotasunik arruntenak aldatu egiten dira, gizonetatik emakumeetara. Kasu bietan tumore txarrak dira gehien ikusten diren prozesuak, baina arnas aparatuko minbiziak dira usuenak gizonen artean, eta bularrekoak emakumeetan. Odoleko zirkulazioarekin lotutako gaixotasunak dira heriotza eta ospitaleratze arrazoi nagusietakoak 65 urtetik gorako pertsonetan.

74-75 urtetik aurrera, ordea, ez da hainbeste tumore txar izaten eta gertatzen direnean ere tumore horiek garapen oso motelekoak izaten dira. Adin-tarte horretan gaixotasun kardiobaskularrak bihurtzen dira heriotza edo gaixotasun arrazoi nagusiak. Horregatik, zirkulazio eskasa da gizonezkoentzat ospitalean ingresatzeko arrazoi garrantzitsuena 65 urtetik aurrera. 80tik aurrera berriz, arnas arazoak. Diabetesa eta tiroideko edota giltzurruneko arazoak ere hartu behar dira kontuan adin horietan, guruin endokrinoak zahartzearekin lotuak dauden heinean. Agian ez dira aurrekoak bezain nabarmenak ospitaleratzeari edo heriotza tasari begira, baina gaitz kronikoak diren aldetik etengabeko arreta eta osasun laguntza eskatzen dute.

Begi-bistakoa den bezala, gorputza hondatuz doa adinak aurrera egin ahala, baina bizimodu osasuntsuak eta eguneroko jarduerak osasun arazo ugari arintzea lortzen dute. Horretarako komeni da adineko pertsonek aholku sinple batzuk jarraitzea:

- Ariketa neurri egokia mantendu behar da: egunero ibiltzea, gimnasia arina edo bestelako ariketak, leunak noski, ezinbestekoak dira.

- Elikadura, bizitzaren edozein sasoitan garrantzitsua baldin bada, are funtsezkoagoa da adineko pertsonentzat. Dieta egokiak osasun ona dakar.

- Kontrol medikoa ere beharrezkoa da. Kontuz automedikazioarekin.

- Arreta berezia eskaini behar zaie eroriko eta traumatismoei. 65 urtetik gorakoen % 34k, urtean gutxienez erorketa bat izaten du.

- Adimenez ere aktibo mantentzea ezinbestekoa da: irakurri, jendearekin hitz egin eta harremanetan jarri, telebista ikusi edo gurutzegramak egin. Horrek adimena bizkor eta bizi izaten lagunduko dizu.


ASTEKARIA
2007ko otsailaren 04a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
Berwick eta gu

Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]


Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


2025-04-16 | Rober Gutiérrez
Trebetasunak

Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]


2025-04-16 | Euskal Irratiak
Mikel Epaltza
“Nire etxea utzi nuen ETAk nazioarteko begiraleen esku armak utz zitzan”

Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.


Ertzaintza handitu eta 8.000 polizia nahi ditu Jaurlaritzak 2030erako

Ertzaintzarekin bigarren negoziazio mahaia ireki du Bigen Zupiriak, martxoan ERNE, ESAN eta SIPErekin ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu ostean. Agente kopurua areagotzeko plan horretan Arkautiko (Araba) akademiak "berebiziko... [+]


Iñaki Bakero (Erriberan Euskaraz)
“Batzuek ez gaituzte hemen nahi, baina bagaude”

Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta


Aguraingo Udalak atzera bota du 50.000 plaka fotovoltaiko instalatzeko proiektua

EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu dute osoko bilkuran. Udalak egitasmoa sustatzen duen enpresari, Cañaveras Solarri eskatu dio proiektuak ez ditzala hartu balio estrategiko handiko gisa kalifikatutako nekazaritza lurrak, eta gune populatuetatik gutxienez 500 metroko... [+]


2025-04-16 | Sustatu
Bi hilabete igaro dira eta berdin gaude: IP blokeoak dozenaka euskal webguneren kontra futbola dagoenean

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.


2025-04-16 | Jon Alonso
Zozo zuriak

Jada bizpahiru aste izango dira irakurri nuenetik, Maialen Akizuren zutabe batean. Aner Peritzek telebistan esandakoak zekartzan: “Bertsolaritza da gizon zis heteroekin ez harremantzera eraman nauena, bertsolaritza delako disidente egin nauena, eta, era berean,... [+]


Eguneraketa berriak daude