El Tenderete, txotxongiloak euskalduntzen
Txotxongilo antzerkia ogibide hartzea erabaki zuten: «Litok bizitzeko beste ematen zuela esaten zuen -dio Fernández Mallabiak- eta errepidera irten ginen: Euskal Herria, Valentzia eta Galizia ziren gehien bisitatzen genituen tokiak. Artean, Bilboko Zazpi Kaleetako Gaztetxean genuen tailerra, baina behin hura hustuta eta autonomia ekonomiko pixka bat lortuta, lan egiteko leku bat alokatu genuen». Egun mantentzen duten tokia hain zuzen ere: Santutxuko lonja bat. Txukun-txukun dago, hormetatik zintzilik eta kutxetan gordeta, tresneria, panpinak eta bestelako tramankulu miresgarriak metatzen dira. Ingurura begira, berba egiten du Fernández Mallabiak: «Tailerrak zabalik segi zezala nahi genuen eta ezin genuen hemen dagoen guztia galdu, horrenbeste ahalegin alferrik xahutu».
Por CHON, Soberanos problemas eta HIESaren kontrako Hor kondon! antzezlanak daude taularatu zituzten lehenengo lanen artean: «Gaztetxeak eta etxe okupatuak izan genituen aurreneko agertokiak. Haiek ziren eskura zeuden leku bakarrak eta, gainera, gaztetxeetako lan moduarekin bat gentozen: gauzak egiterakoan aberastu egiten gintuen; urte haietako sormenerako funtsezkoak ziren gaztetxeak», esan digu Fernández Mallabiak. Urte haietako beste obra batek, Puño y letra contra la mano que aprietak hain zuzen, hirigintza basatiaren eta ustelaren aurkako eskuaterren borroka islatzen zuen: «Gaia derrigorrez jorratu behar genuen, gure istorioa zen eta gaztetxeetako ikuslegoari zor genion horrelako zerbait. Gaztetxeetako ikuslegoa gogorra da, erakartzeko zaila, baina atsegina. Gaztetxeetan, gainera, oso baliabide gutxi erabilita lan egin daiteke. Beraiei ere ondo datorkie gehienetan oso diru gutxi dutelako», azaldu du Andianok. Camino del Polvorín, El fuego acecha, Menudencias eta La milonga del Babalán urtetan zehar errepertorioa osatu duten antzezlanak ditugu. Lehen aipatutakoak bezala, hauek ere beraiek idatziak dira: «Hori gure ezaugarri nagusia da: geuk egiten dugu dena; antzezlanak idazten ditugu eta panpinak, eszenografiak edota teatrinoak guk geuk egiten ditugu».
Andianok hartu du hitza segituan: «Gurea kalez kale egiteko ikuskizuna da; ikuslegoarengandik hurbil egoten gara, horrela aurkitu genuen euskararen mundua. Euskarara gero eta gehiago hurbiltzen ari gara. Lan eginez ikuskizunetan erabiltzeko oinarrizko euskara maila lortzen dugu. Handik abiatzen gara eta bat egiten dugu ikuslego euskaldunarekin». Fernández Mallabiak hainbat zehaztapen egin nahi ditu: «Guretzat txotxongilo antzerkia, ogibidea da, guk aukeratu duguna eta diru laguntzarik gabe kudeatzen duguna. Bestaldetik, txotxongiloek mota askotako ikuslegoekin egoteko aukera ematen digute, eta hori beste antzerki mota batekin ezinezkoa litzateke»; eta Andianok bukatu: «Txotxongiloekin zuzeneko emanaldietan lan egin behar da, derrigorrez; gure ustez, aurretiaz grabatutako zerbaitekin lan egiteak ikuslegoarengandik urruntzen gaitu».
Andianok beste bi lan goraipatu ditu: Gazapoen istorioa eta Hamaika Gatazka. Azken hori gazte okupazioetan jaioa da; sormenerako laborategi ziren antzinako gaztetxeen omenez idatzi zuten. Espekulazioaz eta etxebizitzaz mintzo da, istorio zaharra bada ere gaur egun bizirik dirauena. Azken bolada honetan, Golokakoekin ere egiten dute lan, euskaraz lan egiteko aproposa delako eta urte asko daramatzatelako gure hizkuntzaz lan egiten. Hamaika Gatazka lanak Zer Bizio taldeko Tomasek eginiko kantak ditu eta Bilboko Nazioarteko Txotxongilo Jaialdira heldu baino lehenago, Gipuzkoan eta Bizkaian barrena gora eta behera ibili zen: «Jaialdian, lehenengo eta behin, ikuslegoa erakarri behar dugu, umeak batez ere; era berean kontuan izan behar dugu egun umeak antzokira joaterakoan isilik doazela, horrela egoten irakatsi dietelako» -dio Fernández Mallabiak. Ikuslegoaren parte-hartzea ezinbestekoa dute eta horren arabera moldatzen dute antzezlana: Andianoren esanetan, «Hamaika Gatazkan gertatu ohi dena bitxia da, okupak eta gaztetxea ala merkataritza zentroa nahiago duten galdetzen diegunean merkataritza zentroa aukeratu izan dute hainbat lekutan. Egun, ume zein gazte askorentzat, merkataritza zentroa eta porlana zibilizazioaren ikurrak dira eta haien kontra dagoenik ez da. Honek zer pentsa ematen digu guri ere».
Bertsolariek egiten duten moduan, El Tenderetekoek herri bakoitzaren gainean jakin beharreko guztia jasotzen eta taularatzen dute, ikuslegoa txotxongiloen munduan sartzeko. Segi dezatela, beraz, euskara zabaltzen.
Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]
Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
Laudion, Aiaran eta Okondon izango du eragina energia azpiegiturak eta plataformaren aburuz, proiektuak eta ingurumen-inpaktuaren azterketak gabezia garrantzitsuak dituzte.
"Entseatzen gira arnas gune bat sortzen Donibane Lohizunen, hain turistikoa den herri honetan". 250 kiderekin Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak 90 urte bete ditu aurten. Lau emaztek sortu zuten talde hauetan eramaile izan zen Madeleine de Jauregiberri... [+]
Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
2025 amaitu baino lehen Gernikako Estatutuan jasotzen diren eskumen guztiak izatea espero du Jaurlaritzak. Oraindik 25 eskumen falta dira. Transferentzia Batzordea aurreko astean biltzekoa zen baina "agenda arazoak" zirela eta atzeratu zuten.
Elgarrekin izena du Duplak egin duen aurtengo abestiak eta Senpereko lakuan grabatu zuten bideoklipa. Dantzari, guraso zein umeen artean azaldu ziren Pantxoa eta Peio ere. Bideoklipa laugarrengo saiakeran egin zen.
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]
Alemaniako Poliziak asteleheneko gertakariaren arrazoiak "politikoak" zirela baztertu duen arren, 35 urteko Alexander Scheuermann Ring Bund talde neonaziko kide zen. Bi hildako eta hamar zauritu utzi dituen atentatuaren egileak sare sozialetan "gorroto mezuak"... [+]
“Bi pertsona mota daude munduan: euskaldunak, batetik, eta euskaldunak izan nahiko luketenak, bestetik”. Gaztea zela, Mary Kim Laragan-Urangak maiz entzuten omen zuen horrelako zerbait, Idahon (AEBak), hain zuzen. Ameriketan jaio, hazi, hezi eta bizi izandakoak 70... [+]
Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna, munduan zehar milioika emakumeontzat berdintasuna, eskubideak eta justizia eskatzeko borroka eguna da. Hala ere, gerrek, gatazkek eta politika militaristen hazkundeak markatutako testuinguru global batean, inoiz baino premiazkoagoa da... [+]
Geroa Baiko lehendakari eta Nafarroako lehendakariorde izandakoa enpresa bati 2,6 milioi euroko diru-laguntzak ustez modu irregularrean emateagatik zegoen auzipetuta, Davalor auzia deiturikoan. Nafarroako Probintzia Auzitegiak erabaki du auzia behin betiko artxibatzea, legalki... [+]
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.