Urte berri on, Itxaro. Ez, ez dut Hala ere kantua entzun, ez Durangon, ni ere ez bainaiz joan, ez beste inon. Irratian bai aditu dut, behin t’erditan, Lourdes Iriondoren Errota zaharra izeneko kantua, oker ez banago Xabier Leterekin batera abestuta, eta, egia esan, ez nau bereziki hunkitu. Bitxia da, amodioa baino misteriotsuagoa, kanta batetik zerk erakartzen gaituen. Zergatik lagunei utzitako gure disko maiteenek ez diete deus esaten? Nago gustu musikala beste edozein baino arbitrarioagoa dela. Eta nago, zinemak ekarri nobelaren krisiaz mintzatzen den honetan, ez dela hainbeste aipatzen poesiaren akabera ekar dezakeen kanten arrakasta. Ekintza idatzia den heineko literaturaren krisia.

Nik balizko krisi honen seinale behinenak bekaizkerian sumatzen ditut. Eleberri egile askorengan zinemagile frustratuak aurki daitezke, maiz darabilten erreferentzia bakarrak zinemakoak direla kontuan hartuta. Gauza bera poesiarekin. Urrun da ut pictura poesis, hots, olerkia margoa bezalakoa izatea aldarrikatzen zen garaia. Gaur egun, sinbolismotik hona bederen, poesia musikaren bekaitz eta meneko bizi da, konplexuz beterik. Valèryk esan bezala, Hugoren olerkirik aberatsenak, ozenenak ezin ditu entzuleak inarrosi, muturreraino ilusionatu eta gogoa bahitu, musikak bezainbeste; eta, hortaz, poetek beren jenio berezian ezarritako konfiantza, munduaren eta hizkuntzaren gaztarotik eskaini zaizkien eternitate promesak eta liraren jabego antzina-antzinakoa mehatxatuta ikusten dute. Nik neuk lagun minei aitortu diet, eta orain zuoi bioi, solfeoan ez dakidalako ari naizela poesian; bueno, ez solfeoan, ez margotzen, ez altzairuzko bi xafla soldatzen, ez aulki bat diseinatzen. Azken finean, idatzi edozeinek, eskolatua den edozeinek, egin dezake.

Inaziok galdetzen zigun kantua zergatik sartzen zaigun barnago poesia arrunta baino -arrunta kalifikatu izanari esanahitsua deritzot-, hots, zer duen hitz abestuak, hitz irakurriak eta seguruenik hitz errezitatuak ere ez daukatenik. Nik uste dut giltza errepikapena dela, serialitatea ekoizpenean eta harreran. Haurrak ipuin bera entzun nahi du beti, bera eta berdin, eta, horrela, mundu zoratzeraino zabal eta atzemanezin honetan zertxobaiten gaineko kontrolaren lasaialdia eduki. Kantuak, hutsean ontziratuak, denboran geldiaraziak, birtuosoki ditzakegu gozatu. Argi daukat Rufus Wainwrighten The one you love abestia maite dudala «Oh Jerusalem, oh Jerusalem» abestean egiten duen ahots xaramelagatik.

Behin Rufus beraren Gay Messiah kantaren letra itzulia bidali nion G. Markuletari, eta berari ez zitzaion iruditu niri bezain poema ona. Arrazoia berak edukiko du, zalantzarik ez, hortaz, kezkagarria zait melodiak -edo, kasu honetan, tematikak; bestetzuetan, ideologiak- hainbesteraino itsutzen banau.

Ideologiak itsutzeaz ari garela, irratian musika gelditu berri dute, ETAk Madrilen bonba bat leherrarazi omen du. Prosa. Beharra sentitzen dut poesiarena. Sr. Chinarroren azken diskoa paratu dut eta harekin batera hau esan: «Ni ez naiz militarra eta edozein desfiletan urratsa aldaturik joanen naiz beti. Ni ez naiz militarra. Ez, ez. Gaur eguzkia hartu nahiago izan dut. Nik esandako edozein gauza nire kontra erabiliko da. Desertoretzat epaituko naute. Izan ere, nire borroka beste bat da: nik asmatzen dudan hura eta inori ardura ez diona. Hartan hildako bakarra egonen da, baina errukia eskatzen dut eta parkean eseri naiz gutxi gorabehera lasai; egun bat gehiagoz biziko naiz».

Inazio, zeintzuk dituzu urte berrirako asmo onak?