Mexikon, gaztelera eta beste 56 hizkuntza
Bazterketa horren ondorioz, hizkuntza indigena asko desagertzear daude. Horren lekuko dira: mayo, pima edo yaki hizkuntzak. Oso hiztun gutxi dituzte, eta hiztun gehientsuenak oso zaharrak dira. Beraz, adituen ustez hamarkada gutxi batzuetan desagertu egingo dira. Beste hizkuntza indigena batzuek status sozial altuagoa dute. Tzotzil edo tzeltal hizkuntzetan aritzen direnek, esate baterako, hezkuntza elebiduna jasotzen dute eskolan: ama hizkuntza eta gaztelera. Salbuespenak salbuespen, ordea, hizkuntzen osasuna ez da batere baikorra. «Mexikoko Gobernuak ez du hizkuntza indigenen aldeko inolako ekimenik bultzatzen, eta azken urteetan egin diren aurrerapauso txikiak komunitate indigenen borrokaren ondorio dira. Halaber, indigena asko beraien hizkuntzaz lotsatu egiten dira, eta baztertu egiten dute. Ez dute beraien hizkuntza hitz egiten, baliorik ez duela uste dute. Pentsakera hori aldatzen ez den bitartean zaila izango da hizkuntza indigenak aurrera ateratzea», azpimarratu digu Alejandro Contrerasek.
Orain dela 20 urte hasi zen eskolak ematen Guadalajarako Unibertsitate Publikoan. Geroztik, ehunka ikasle izan ditu: filologoak, abokatuak, bestelako irakasleak, igeltseroak, etxekoandreak… «Askotariko jendea etortzen da nahuatl hizkuntza ikastera. Beraietako batzuk hizkuntzaren zailtasunarekin izutu eta joan egiten dira, baina beste batzuk hizkuntza menperatu arte gelditzen dira. Pazientzia behar da». Gaur egun, 30 ikasle ditu Contrerasek eta hizkuntzaren etorkizunari begira baikor ageri da: «Beste hizkuntza indigenak ez bezala nahuatl hizkuntzak hiztun kopuru nahiko handia du, eta nik uste ez dela desagertuko. Guadalajarako Unibertsitate Publikoan eta Mexiko Hirian dauden beste zenbait unibertsitatetan nahuatl eskolak ematen dira, eta horrek hizkuntza bizirik mantentzen lagundu dezake. Hori bai, hizkuntzaren biziraupena hiztunen eskuetan dago, eta beraien erabilpenak baldintzatuko du nahuatl hizkuntzaren etorkizuna».
Joan dira All In Da Hauseko hiru final aurrekoak. Oñati, Gernika eta Hendaiako Gaztetxeetaraino iritsi da freestyle txapelketaren bederatzigarren edizioa. Orain arte egindako bide honen balorazio positiboa egiten dute antolatzaileek, "Euskal Herriko txoko hauetan,... [+]
Aitor Arregik, Jon Garañok, Jose Mari Goenagak, Asier Achak eta Xabier Berzosak osatzen dute ekoiztetxe donostiarra, eta euren lana aitortu nahi izan du Donostiako Udalak.
6 urtetik beherakoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute liburutegian egon Deban, eta 2 urtetik beherakoek zuzenean debekaturik dute. Bestelako neurri baztertzaileak ere jasaten dituzte. Ageriko diskriminazioak haurrak literaturatik aldendu baino ez ditu egiten, eta borroka luzea... [+]
Dibertsitate genetikoaren ikuspegitik inoizko metaanalisi zabalena egin dute, depresioaren arriskuarekin lotutako geneak identifikatzeko. Horri esker, aurrez ezagutzen ez zituzten 700 aldaera eta 300 gene inguru aurkitu dituzte.
"Ameriketako Estatu Batuen gainbehera aldia amaitu da", esanez abiatu du kargu hartze ekitaldiko diskurtsoa Donald Trumpek. Besteak beste, trans eta pertsona ez-bitarren eskubideak deuseztatuko dituela hitzeman du, baita energia berriztagarrien aldeko politikekin... [+]
EH Bilduk astelehen honetan abian ipini du mahai politikoa berritzeko barne prozesua. Zuzendaritzak zerrenda proposatu du. Arnaldo Otegik buruzagi izaten segituko du.
Elkarte memorialisten ustetan, Rozalejoko Markesaren Jauregia, Nafarroako Memoriaren Institutua kokatuko litzatekeen tokia, "omenaldi, oroimen eta oroimenerako lokal bat" izan daiteke, eta Maravillas Lamberto izena eraman. Manifestariek adierazi dute ez dela nahikoa... [+]
Abian da EAJren barne prozesua. Lehen fasea urtarrilaren 20tik otsailaren 2ra bitartean egingo da. Gaurtik aurrera, Ortuzarrek alderdiaren buru izaten jarraituko duen erabakitzeko aukera izango dute EAJko afiliatuek.
Sunsundegik “produktua eta merkatua” dituela azpimarratu dute Altsasun eginiko manifestazioan. “Nafarroarentzat enpresa estrategikoa” izan daitekeela defendatu dute langileek, eta itxiera “aukera gisa ulertzen ez dutela” ziurtatu.
Donald Trumpek asteleheneko 18:00etan (12:00ak Washingtonen) egingo dio zin AEBetako presidente izateari. Europako eta beste hainbat herrialdetako eskuin muturreko estatu buruak gonbidatu ditu inbestidura ekitaldira. Egun bakar bat lehenago emandako mitinean aurreratu duenez,... [+]
.jpg)
Igandetik indarrean da Hamasek eta Israelek nazioarteko bitartekaritzarekin adostutako su-etena. Lehen egunean 69 emakume eta 21 nerabe askatu ditu Israelek, horietako bederatzi adingabeak, eta Hamasek hiru israeldar. Gazara laguntza humanitarioko 630 kamioi ere sartu dira.