«Bestea» gurean
Espresio bide bezala pintura, eskultura, instalazioa, argazkia eta bideoa erabiltzen duten 15 herrialdetako 25 artisten lanak ezagutzeko aukera ematen digu Bilboko erakusketak. Guztiak XX. mendean Afrika beltzean jaioak eta gehienak oraindik bizirik daudenak; guztiak beltzak eta gehienak (bat izan ezik) gizonezkoak; batzuk nazioartean (Europa eta Ipar Amerikan, alegia) ospea lortu dutenak, beste batzuk aldiz, gehiengoarentzat ezezagunak. Beraz, gaur egun Afrikan egiten den artearen zatitxo bat da %100 Afrika.
Orokorrean, egunerokotasunak dakartzan arazoetatik gertu dauden artistak dira, Afrikako lurralde gehienek sufritzen dituzten arazoen gainean gogoetan dihardutenak. Tradizio kulturala eta bizimodu modernoaren arteko talka edo elkarbizitza da erakusketan zehar etengabe agertzen zaigun gai nagusietako bat, berekin dakartzan azpi-gai anitzetan irudikaturik: giza harremanak, belaunaldi arteko etena, material berriekin egindako objektu tradizionalak (maskarak, kasu), HIESa, biolentzia, eta abar. Aipagarria da bestalde, kolektiboak edo taldeak duen garrantzia. Artista gehienek, indibidualtasuna albo batera utzirik, gizarteari, giza talde bezala, eragiten dioten gaiak jorratzen dituzte. Formalki oso erakusketa figuratiboa da, ia narratiboa. Esanahiak, kritikak eta kezkak zuzenean heltzen zaizkio ikusleari. Orokorrean, nahiz eta Afrikan egiten den arteari buruz ez dakigun apenas ezer, erakusketak ez du ikuslea harritzen, espero duena ematen dio.
Ehunka herri, kultura, hizkuntza, erlijio, eta abar biltzen dituen lurralde zabal eta anitza, bakarra eta homogeneoa balitz bezala tratatua izatea ez zait oso zuzena iruditzen. Erakusketan zehar nenbilela, museoek historian jasan duten bilakaeraz gogoetan jardun nuen. Garai batean, bildumazaleek munduan zehar bidaiatu eta urruneko lurraldetan aurkitutako bitxikeria oro ekartzen zuten, europarrek, «lehen munduan», gainetik dagoenaren kuriositatez begira zezaten. Egun, modan daude Afrikako arte garaikideari buruzko erakusketak (iaz ospatu zen Londresen Europan arte garaikide afrikarrari buruz sekula izan den erakusketarik handiena), Australiako aborigenen artelanek New Yorkeko arte galerietan izugarrizko arrakasta dute, eta guk mundu ezezagun horiei exotismoz eta ezjakintasunez begiratzen jarraitzen dugu. Ez dugu asko aurreratu beraz. Ikuspegi hau ezkorregia izan liteke, baina garai bateko kutsu paternalista bera hartzen diet %100 Afrika bezalako erakusketei, are gehiago erakusketaren antolatzailea Guggenheim Museoa bezalako erakunde estatubatuar erraldoia denean.
Argi gera bedi, dena den, erakusketaren kontzeptua bera dela kritikagarria iruditzen zaidana, ez artistak, ez eta beraien lanak ere. Garai batean emakumezko artistekin gertatzen zen bezala, artista afrikarrek ez dute beraien «afrikartasunaren» etiketa gainean eraman beste erremediorik, beren lanak Europan edo Ipar Amerikan erakutsi nahi badituzte. Teknologia berriek eta globalizazioak munduaren ikuskera erabat aldatu dute, baina gauza asko daude aldatzeke. Artista afrikarrek «besteak» izaten jarraitzen dute, urrunekoak, ezezagunak, exotikoak.
Eraso faxistak, xenofoboak edo homofoboak gero eta ugariagoak dira Euskal Herrian ere, eta kezka barreiatu da han-hemenka. Behe Bidasoa da eraso horiek pairatzen dituen eremuetakoa, eta hor, zehazki, eraso edota ekintza gehienak Devenir Europeo (Europaren bilakaera) izeneko... [+]
Lauzpabost pertsonak osatutako talde batek jo egin zituzten baita irain homofoboak egin ere.
Aktibisten ezinegonak bildu, eta horiek kolektiboki lantzeko gida bat sortu dute zenbait aktibistek. Besteak beste, estresa, beldurra, frustrazioa eta nekea landu dituzte.
Le Tampographe Sardon enpresak salgai ezarria du 24 laidoko zigilu-kutxa. Sarean eskuragarri da. Ximun Fuchs aktoreak du hautaketa lana egin, irainak "lan tresna" baitira beretzat.
Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.
Iruñerriko IAk azaldu duenez, irakasle horrek ikasleak sexualizatu eta bortxaketak justifikatu zituen. Aurreko ostiralean eserialdi bat egin zuten eta sinadura bilketa bat izan dute martxan, irakaslea botatzeko.
PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.
Komunikabideko hainbat langile eta bazkide bertaratu ziren duela astebete Amurrioko Udaleko plenora, dirulaguntza bigarren urtez ezabatu dela salatzeko. Txerra Molinuevo alkateak ez zuen inolako erantzunik eman.
Atzo eguerdian labanaz eraso zion bere amari Irunen eta Donostiako Ospitalean hil da. Erasotzailea epailearen aurrean deklaratzeko esperoan dago.
Otsailaren 6 honetan zenbatu dituzte departamenduko laborantza ganberarako bozak. Biarnoa eta Ipar Euskal Herria biltzen dituen departamenduan lehen indarra izaten segitzen du agroindustriaren sustatzailea den FDSEAk baina indarra galdu du: %54tik %46ra pasa da.
Aurtengo urtarrila 1850. urteaz geroztik beroena izan dugu. Gainera, aurreko hilabeteen joera mantentzen du, azken hemeretzi hilabeteen artean, hemezortzigarrena da bero erregistroak apurtzen.
Nazio Batuen Erakundeak adierazi duenez, Goma hiria hartu ondoren hango espetxe batean zeuden ehunka emakume bizirik erre zituzten M23ko matxinoek, eta denak hil. Herrialdearen ipar ekialdean borrokan diharduten talde armatuek sexu indarkeria "arma gisa" erabili dutela... [+]
Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]
Manifestazioa goizeko 11:30ean izango da, Justizia Jauregian. Mugimenduak euskaldunon eskubideen alde eta auziperatuekiko elkartasunean luzatu du deialdia. Auziperatuek iazko Euskararen Egunean Baionako Justizia Auzitegian "Justizia Euskararentzat" pintaketa egin zuten... [+]
AEBetako presidentearen Gazako palestinarrak kanporatzeko asmoak aurkako erreakzio ugari eragin ditu nazioarteko nahiz herrialdeko politikan, baita Alderdi Errepublikanoan ere. Gehienek "garbiketa etnikoa" sustatzea egotzi diote, baina Trumpek bere asmoa berresten... [+]