«Bestea» gurean
Espresio bide bezala pintura, eskultura, instalazioa, argazkia eta bideoa erabiltzen duten 15 herrialdetako 25 artisten lanak ezagutzeko aukera ematen digu Bilboko erakusketak. Guztiak XX. mendean Afrika beltzean jaioak eta gehienak oraindik bizirik daudenak; guztiak beltzak eta gehienak (bat izan ezik) gizonezkoak; batzuk nazioartean (Europa eta Ipar Amerikan, alegia) ospea lortu dutenak, beste batzuk aldiz, gehiengoarentzat ezezagunak. Beraz, gaur egun Afrikan egiten den artearen zatitxo bat da %100 Afrika.
Orokorrean, egunerokotasunak dakartzan arazoetatik gertu dauden artistak dira, Afrikako lurralde gehienek sufritzen dituzten arazoen gainean gogoetan dihardutenak. Tradizio kulturala eta bizimodu modernoaren arteko talka edo elkarbizitza da erakusketan zehar etengabe agertzen zaigun gai nagusietako bat, berekin dakartzan azpi-gai anitzetan irudikaturik: giza harremanak, belaunaldi arteko etena, material berriekin egindako objektu tradizionalak (maskarak, kasu), HIESa, biolentzia, eta abar. Aipagarria da bestalde, kolektiboak edo taldeak duen garrantzia. Artista gehienek, indibidualtasuna albo batera utzirik, gizarteari, giza talde bezala, eragiten dioten gaiak jorratzen dituzte. Formalki oso erakusketa figuratiboa da, ia narratiboa. Esanahiak, kritikak eta kezkak zuzenean heltzen zaizkio ikusleari. Orokorrean, nahiz eta Afrikan egiten den arteari buruz ez dakigun apenas ezer, erakusketak ez du ikuslea harritzen, espero duena ematen dio.
Ehunka herri, kultura, hizkuntza, erlijio, eta abar biltzen dituen lurralde zabal eta anitza, bakarra eta homogeneoa balitz bezala tratatua izatea ez zait oso zuzena iruditzen. Erakusketan zehar nenbilela, museoek historian jasan duten bilakaeraz gogoetan jardun nuen. Garai batean, bildumazaleek munduan zehar bidaiatu eta urruneko lurraldetan aurkitutako bitxikeria oro ekartzen zuten, europarrek, «lehen munduan», gainetik dagoenaren kuriositatez begira zezaten. Egun, modan daude Afrikako arte garaikideari buruzko erakusketak (iaz ospatu zen Londresen Europan arte garaikide afrikarrari buruz sekula izan den erakusketarik handiena), Australiako aborigenen artelanek New Yorkeko arte galerietan izugarrizko arrakasta dute, eta guk mundu ezezagun horiei exotismoz eta ezjakintasunez begiratzen jarraitzen dugu. Ez dugu asko aurreratu beraz. Ikuspegi hau ezkorregia izan liteke, baina garai bateko kutsu paternalista bera hartzen diet %100 Afrika bezalako erakusketei, are gehiago erakusketaren antolatzailea Guggenheim Museoa bezalako erakunde estatubatuar erraldoia denean.
Argi gera bedi, dena den, erakusketaren kontzeptua bera dela kritikagarria iruditzen zaidana, ez artistak, ez eta beraien lanak ere. Garai batean emakumezko artistekin gertatzen zen bezala, artista afrikarrek ez dute beraien «afrikartasunaren» etiketa gainean eraman beste erremediorik, beren lanak Europan edo Ipar Amerikan erakutsi nahi badituzte. Teknologia berriek eta globalizazioak munduaren ikuskera erabat aldatu dute, baina gauza asko daude aldatzeke. Artista afrikarrek «besteak» izaten jarraitzen dute, urrunekoak, ezezagunak, exotikoak.
Kataluniako azken hauteskundeetako eta Europako hauteskundeetako emaitzetatik abiatuta, presio turistiko handiena bizi duten Herrialde Katalanetako herrietan eskuin muturraren botoak nola egin duen gora aztertuko dugu.
Carles Puigdemonten ihesaldiaren bertsio bat kontatu du La Vanguardiako kazetari Mayka Navarrok, "iturri ofizialetatik lortua". Lastozko txapelak, gurpildun aulki bat eta hiru ibilgailu erabili zituzten mossoak nahasteko. Puigdemontek “gaur edo bihar” hitz... [+]
Mende batean, Baionako Euskal Museoak izan duen bilakaeraz erakusketa berezia sortu dute. Argazki, tindu edo objektuak ikusgai dira. 1924an William Boissel Bordaleko militarrak bultzatu zuen museoaren sorrera, "euskal herri tradizionalaren" ondarea babesteko... [+]
Egia esan, pena ematen dit kritika honi izenburu hau ipintzea. Bizeten Carmen oso opera ederra da, sentimendu unibertsalak jorratzen dituena, hala nola pasioa, jeloskortasuna, maitatuaren posesioa, independentzia... Eta hori guztia musika-lan bikaina oinarri hartuta. Baina... [+]
Bi bortxaketa eta beste sei erasoren salaketa zuzenak jaso ditu Gasteizko Mugimendu Feministak. Elkarretaratzea egin du erasoak salatzeko txosna gunean, ostegunean. Gasteizko Udalak elkarretaratzea ostiralean 11:00etan egin du. Erasoen harira ez dute inor atzeman, momentuz.
Martxoaren 5ean zabaldutako auto batek armarria “kentzea edo ezabatzea” agindu zuen, “jarrera politiko baten aldeko posizionamendua” dela eta “neutraltasun politikoaren aurka” egiten duelako. UPNk jarri zuen salaketa, eta Atarrabiako alkate... [+]
Bizkaiko e28 koordinadorak salatu du kide trans lodi batek eraso lodifoboa pairatu duela Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean.
ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.
UPNk mozioa aurkeztu du Tafallako udalbatzan gobernu taldeari eskatzeko bertan behera utz dezala Raimundo el Canastero musika taldearekin zuen kontratua jaietan kontzertu bat egiteko. Lizarrako jaietan izandako polemikaren ondoren etorri da zentsura eskaera. PSN batu zaio... [+]
Kultura eta Hizkuntza Politikako sailak nagusiki gaztelania darabilten hedabideetan "euskarazko albisteak areagotzeagatik" diru-laguntzak banatu ditu beste urte batez. Ia milioi bat euro banatu dute Noticias, Gara eta Vocento hedabide taldeen artean, artikulu batzuk... [+]
Ertzaintzak ertzain bat atxilotu du, hiru pertsona hiltzen saiatzea egotzita. Agentea lan orduetatik kanpo zegoen, eta deklaratu zuen bere buruaren defentsan egin ziela tiro furgonetan zihoazen ustezko hiru lapurri. Ertzaintzaren ikerketaren arabera, gezurra da deklaratu duena.
Haize-erroten eta eguzki-plaken ezarpen zabalarekin kezkatuta, populazioa "espekulazio energetiko" gisa kalifikatzen duen joera bati aurre egiten ari da.
Venezuelan dauden Askapena talde internazionalistaren brigadistekin hitz egin du ARGIAk, hauteskundeen osteko egoeraz eta etorkizunaz.
Carles Puigdemont erbestetik itzuli da Kataluniara zazpi urteren ondoren. Salvador Illaren inbestidura saiora joan baino lehen, Bartzelonako Garaipenaren Arkuan hitzaldi labur bat eman du milaka lagunen aurrean. Poliziak Puigdemont atxilotzeko agindua du, baina ez du lortu... [+]
