Kontatzeko dutena, gordetzeko daukaguna
Hamasei urtean egindako 640 elkarrizketetako bat da Goñirena. Beste dezentek eskatu dioten moduan, Goñik ere ez zuen bere burua agertu nahi izan, baina berak kontatzeko zuenak merezi zuen.
Cantero, elkarrizketatzeko jende interesgarriaren bila ibili da urte luzez, batik bat Nafarroa Beherean -baita Zuberoan eta Lapurdin zertxobait ere- eta interesekoa den ala ez neurtzeko hiru parametro erabili ditu: batetik, kontatzeko manerari egiten dio kasu, hizkuntza nola darabilen, zein euskalkitan ari den... «Euskal Herrian zaharrek badute istorioak kontatzeko manera bizia, goxoa, batzuetan emozioarekin». Bestetik, jende batzuen bizia biziki berezia izan da, emankorra, baikorra bai norberarentzat baita gizartearentzat ere. Eta hirugarrenik, garai baten historia, «gure historia, euskaldunena» jaso dute elkarrizketatu horiek; 65 urtetik gorakoak denak. XIX. mendearen bukaeran sortu zen bat salbu, gainerako guztiak XX. mendearen hastapenean jaioak dira, XX. mendearen oihartzuna beraz. Canteroren ustez, elkarrizketatuen belaunaldia gure belaunaldiarentzat, eta baita hurrengoentzat ere, oinarria da. Frantzian, Espainian, eta beraz, Euskal Herrian izugarrizko iraultza bizi izan zuen belaunaldi horrek, industrializazioa sartu zen, argindarra iritsi zen etxeetara, denboraren ikuskera aldatu zen...
Bildutako hizketaldiak norentzako uste duen interesgarri direla galdetu diogu Canterori: «Intelektualari balio die elkarrizketok garai batean kokatzen delako materiala, hizkuntza aditua baldin bazara hor dituzu euskalkiak... baina pertsona arruntarentzat ere bada interesgarri, baduelako kuriositatea. Nire helburua ez da azken hori, baina horientzat ere balio du». Canterok ez du ulertzen nola ez den aditurik ordaintzen horrelako lanak aztertzeko, alegia, elkarrizketa horietan garai baten testigantza diren makina bat gai dagoela ikertzeko, denboraren ikuskeraren aldaketa eta emazteen bizimodua, esate baterako. Hori gaiei dagokienez, eta hizkuntzari dagokionez beste hainbeste. Hizkuntza ikerlariak badira, -dio Canterok- Iparraldeko euskalkiak aztertzen dituztenak, baina Hegoaldekoak dira denak, hemen ez da dirurik jarri bertakoek bertako euskalkiak azter ditzaten. Eta berak gustura egingo luke lan hori, nahiz eta aitortu hizkuntza aditua ez dela.
Elkarrizketen grabazio guztiak ditu gordeak, baina protagonisten argazkirik ez, ezta bideorik ere. Eta badu pena, hori dena izanez gero lana askoz osatuagoa izango baitzen, baina bi eskuekin ezin gehiago egin.
Gure arbasoak saioa Euskal Irratietan (Antxeta Irratia, Irulegiko Irratia, Xiberuko Botza eta Gure Irratia) eta Arrosa Sarearen bidez, Hegoaldeko hainbat irratitan emititzen da.
Kontrabandistak ere isilik egon dira, oraindik ere lan horretan ari zirelako edo esan behar ez ziren gauzak zirelako. Gero bai, gero onartu dute mintzatzea.
Ipar Amerikara joandako artzainek ere ez zuten dena kontatzeko; han bizitako bakartasuna, sufritutakoa, ez zuten kontatu nahi.
Santa Marta komunitateko (El Salvador) ADES Garapen Ekonomiko eta Sozialerako Elkarteko presidentea da Vidalina Morales. “Rol horretatik harago, ingurumen ekintzailea ere banaiz, giza eskubideen defendatzailea eta emakume baserritarra; hainbat urtez borrokan egon diren... [+]
Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]
HTX ROCK jaialdiaren azken-aurreko edizioa izanen da abenduaren 28an, eta Atarrabiako herrian ospatuko den azkenekoa, alegia.
Gabonetako Loteriaren datuak eman berri ditu Espainiako Gobernuaren menpeko Estatuko Loteriak eta Apustuak elkarteak. Horien arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan batez beste 84,33 euro gastatu ditu herritar bakoitzak, eta nafarrek, berriz, 53,38 euro, EiTBn irakur daitekeenez... [+]
Herriko elkarte eta eragileek antolatzen dute Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen, sorreratik. Goizetik gauera jakin dute udalak hartu duela ekitaldiaren jabetza eta beraz, ekitaldiaren inguruko azken erabakiak haren gain geratu direla: “Udalari eskatzen diogu... [+]
Ez dut maite aterkia partekatzen ez dakien jendea. Ez dut maite azkarregi ibiltzen den jendea, ni ez naizenean; ez eta polikiegi ibiltzen dena ere (tira, horiek pixka bat bai, baina pixka bat bakarrik). Ez dut maite autobusean pasilloaren aldeko eserlekuan esertzen den jendea... [+]
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Ugaztun hitza entzutean, askotan burura etortzen zaizkigun lehen ordezkariak tamaina handienekoak izan ohi dira: hartza, otsoa, oreina… Batzuetan etxekotutako katua edo txakurra dira agertzen lehenak, edo urruneko lehoiak eta elefanteak. Ikusgarritasunak lehia irabazi ohi... [+]
Laster urte guztian izango ditugu malko ilar goxoak (Pisum sativum). Oraindik, ordea, negua eta udaberria dira, ia erabat ilar freskoak jateko sasoia; udaberrian jango ditugun azken ilarrak ereiteko garaia orain hasten da. Eta oraintxe jango ditugu urria aldera erein zirenak.
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]
Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]