Hotzarena kenduta


2007ko otsailaren 21ean
Geure buruko ganbarako nahasmenak ez dira nolanahikoak. Negua egun beltzekin lotzen dugu, baina ez eguna, egun-argia luzatzearekin, eguzki gehiagorekin. Aurten bada, eguna luzatzen hasia den garai honetara arte itxaron du hotzak bere izotz erretzailea erakusteko: lehor, egunez eta gauez oskarbi, erreka-lainoak eta izotz galantak. Udazkena bakiotarra, tropikala, egin digu eta epelzaleak, geu tartean, gozo. Badira ordea, landare hotzaleak eta areago, zaleak baino gehiago bere bizitzako klimaxeratzeko, lorea-fruitua-hazia garatzeko, hotza nahitaezkoa dutenak ere. Hauek bai orain gozo, azken beltzeko neguan.

Kardua (Cynara cardunculus ssp. cardunculus) loratu aurretik jaten dugu eta, gezurra badirudi ere, neguaren zakarrenean da samurren, leunen. Hotzak beratzen dizkio, agi danean, geroago jan ezean lore bilakatuko liratekeen erreserba gozo lodiak. Erreserba guri horiek ahogozatuta geu loratuko gara hotzetan.

Karduaren bestengusua da orburua (alkatxofa edo artixota), Cynara cardunculus ssp. scolymus. Hura bezala hotzak beratzen du hau ere eta beratutako jakien esentzia gero jango dugun lorean pilatuta topatuko du ahosabaiak.

Endibia (Cichorium intybus var. foliosum), senide dituen beste barazkiak bezala (uraza edo letxua, eskarola, txikoria...), argitatik gordetzean zuritzen da eta eskatzen zaion mikatz arrasto zipitza garatzen du. Lurperatuz edo trenbide-tunelak bezalakoetan landatuz egiten da lan hau. Hotza beharrezkoa du bilakaera hau pulamentuz osatzeko.

Porrua ere bere onenera iritsi da. Uda eta udazken eztietan lerden hazi dena orain tinkatzera etzango da, ederrenean hostoak are gehiago bilduz. Eta brokuli, azalore, romanesko, ilar, baba... Gu behinik behin bai ederki; hauek denak eskuera, hotzarena kenduagatik gozo...


Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Eguneraketa berriak daude