Brandoren txoko alternatiboa


2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Ohiko zirkuitu kulturalen gurpiletik kanpo gero eta aktore gehiagok sortzen dituzte euren proiektu alternatiboak. Aktore hasiberriek zein profesionalek espazio kulturalen edota bide berri eta alternatiboen beharra dute gaur egun. Errealitate honen lekuko da Paul Zubillagak Donostian sorturiko areto alternatiboa: Brandoren Txokoa.

Urte eta erdiko ibilbidea egin du jada Brandoren Txokoak. 2005eko maiatzean ekin zion aktore donostiarrak proiektuari; baita irrika handiz eta baliabide ekonomiko urriekin hasi ere. Euskal Herrian antzerkigintzan aritzeko dauden zailtasunak ezaguturik, antzerki areto alternatibo bat sortzeko beharra ikusi zuen. Eskaintza ofizial eta komertzialetatik kanpo, artearekiko beste ikuspegi baten bila dabilenari zuzenduta dago txokoa. «Aktore hasiberriei euren lanak ezagutarazteko aukera edota bide bat eman nahi izan diet; formatu txikiko aretoa sortu nahi izan dut. Artistentzako gune bat da lokala eta, era berean, jendeari zirkuitu handietatik kanpo antzerkia ikusteko aukera ematen dio».


Antzerkira jauzia

Orain hamabost urte hasi zen antzerkia ikasten Zubillaga eta, harrezkero, telebistan (Goenkale, El comisario, Petra Delicado eta Señorío Larrea telesailetan aritua, besteak beste) eta zineman (A ciegas, Menos es más eta Yoyes filmetan) egin du lan. Alfonso Sastrek 1946an idatziriko Cargamento de sueños obra existentzialistan oinarritutako bakarrizketa estreinatuz eman zitzaion hasiera Brandoren Txokoan antzerkiaren programazioari, eta, era berean, Zubillagak antzerkigintzan bere lehen agerraldi garrantzitsua egin zuen. «Euskal Herrian ez didate antzerkia egiteko aukerarik eman, eta jendeak zugana noiz joko duen zain gelditu beharrean, neroni hasi nintzen antzezlana prestatzen. Aktore gisa aurrerapauso bat eman behar nuen, antzerkia egiteko gai nintzela erakutsi. Arriskatu beharra dago». 50 saio eskaini dituzte lehen urtean Brandoren Txokoan, eta aretoan ez ezik Bartzelonan eta Burgosen ere ibili dira. Halaber, Nafarroako Taiga taldea aritu zen Shakespeareren obra bat antzezten eta Candido Uranga aktorea ere bertan izan zen Bernardo Atxagaren Henry Bengoa, Inventarium bakarrizketarekin. Ikuskizunak eta antzezlanak asteburu guztietan ikusgai egotea da Zubillagaren helburua. Jendearen harrera ona izan dela esan digu Zubillagak eta aktore gisa bizi izandako esperientzia oso ona izan dela. Faltan nabaritu duena, ikusleen artean lanbideko jende gutxi egon izana da.

Antzerki emanaldiak eskaintzeaz gain, antzerki ikastaroak eta tailerrak ere eman izan ditu Paul Zubillagak, aktoreen prestakuntza ere helburu baitu proiektuak. Gainera, hainbat kontzertu, hitzaldi eta bakarrizketa eskaini dituzte aretoan.


Ibilbide bakartia

Egitasmo hau aitzindaria da Donostian. Hiriburuko Gros auzoko San Frantzisko kaleko etxabean, 21. zenbakian dago aretoa. Areto nagusiak, aktoreentzako aldagelak eta kafea hartzeko makina duen itxarongelak osatzen dute.

Brandoren Txokoak egin duen ibilbidea ontzat jo digu Zubillagak: «Antzerki areto alternatiboaren ideia aspalditik nuen buruan eta proiektua abian jartzea lortu dut. Are gehiago, berau mantentzea lortu dut eta oso zaila izaten da hori. Aintzat hartu beharrekoa da bakarrik aritu naizela egitasmoarekin eta ez dudala inongo diru laguntzarik jaso». Bestalde, lanbidearen aldetik jaso duen harrera nahiko pobrea izan dela azpimarratu digu Paul Zubillagak. Bere iritziz, antzerkigintzaren munduan norberak bereari soilik begiratzeko joera nabarmena dago.


Lanbidearekin kritiko

Antzerkigintzaren munduaz kezkatuta dago aktore donostiarra. Alde batetik, egungo kultur politika ez du begi onez ikusten. Bizpahiru antzerki talde soilik bultzatzen direla salatu du; aktore berak ikus daitezkeela, hortaz, beti oholtzarik oholtza. Aktoreen mundua zaila dela dio, eta antzerki talde edota konpainia handietan sartzea ez dela batere erraza; are zailagoa da aktore sortzaileek euren ikuskizunak aurkezteko lekua topatzea.

Bestalde, lanbidea faltsua izatera iristen dela ohartu da urteak pasatu ahala. Aktoreen arteko laguntza eta batasuna eskatzea ondo iruditzen zaio Zubillagari, baina, finean bakoitzak bere buruari eta bideari erreparatzen dionez gero, ezerezean gelditzen da dena. Umiltasuna faltan nabari du antzerkigintza munduan eta antzerkiaren inguruko hausnarketa serioa egiteko premia handia ikusten du.

Hori guztia dela-eta, Brandoren Txokoa irekitzeko pausoa eman zuen Zubillagak; beste bide bat hartzea erabaki zuen. «Donostian artearen beste ikuspegi bat ematea beharrezkoa dela pentsatu nuen. Antzerkia egiteko gogoa daukat eta, era berean, gazteei eta aktore hasiberriei lagundu egin nahi diet, gerora begira esperantza izan dezaten. Areto bat irekitzea erraza da, berau mantentzea da zaila, eta are gehiago bakarrik ari bazara. Ahal dudana egingo dut Brandoren Txokoa irekita egon dadin; itxiko banu, ez nioke neure buruari barkatuko».

Antzerkia Vs. Publikoa
Txikia da kutxa beltza eta publikoan 35 pertsona sar daitezke. Eszenatokia lurraren pare dago, ikusleengandik oso gertu, eta jendearenganako komunikazio zubia eraginkorra izan dadin aproposa da lekua; antzerkia zuzeneko kontua dela aintzat hartuta. «50 pertsona izan ditut publiko gisa, baina baita bi pertsona ere. Momentu gogorrak izaten dira horiek; ikuskizuna bertan behera utz dezaket, baina ez dut egin. Hori izango litzateke errazena. Ez da ikuskizunik bertan behera gelditu jende faltagatik» ziurtatu du Paul Zubillagak.

Marlon Brando gogoan
Aretoaren izenak Marlon Brando aktore estatubatuarrari omenaldi txiki bat egiten dio. Zubillagak gustuko izan du beti aktorea eta honek bere garaian interpretazio arau asko apurtu zituela gogorarazi du. Bidenabar, Brandoren Txokoak ere zerbait ezberdina eta alternatiboa izan nahi du. Txokoa hitzak, berriz, lagunak elkartzeko tokia adierazten du. 80 urte zituela hil zen aktore ezaguna, Brandoren Txokoaren ibilbidea zenbaterainokoa izango den ikusteko dago.


Azkenak
Lan istripu hilgarrien gaineko datuak estaltzea leporatu dio LABek Nafarroako Gobernuari

Azken astean sindikatuak 5 heriotzaren berri izan du eta dagoeneko 26 dira Nafarroan lanean hil egin diren edo beste erkidegotan beharrean zendu diren nafarrak. Alarma gorria pizteko moduko datuak LAB sindikatuaren iritziz.


2024-11-25 | ARGIA
Nazio auzia “erdigunean” ipintzeko eskatu du EH Bilduk, “jauzi” bat egin eta “estatusaren eztabaida” abiatzeko

Manifestazioa egin du EH Bilduk Bilboko kaleetan, larunbatez, Nazioa gara lelopean.


Gobernuarekin kritiko den ‘Haaretz’ egunkaria itotzeko neurriak hartu ditu Israelek, hura desagerraraztea helburu

Egunkariaren editoreak egindako adierazpen batzuen harira hartu du neurria Israelgo Gobernuak. "Netanyahuren erregimena krudela da eta apartheid-a ari da egiten", esan zuen Amos Shocken editoreak Londresen emandako hitzaldi batean, duela hilabete.


2024-11-25 | Jon Torner Zabala
EHUko errektoretzarako bozketaren atarian, Bengoetxeak eskatu du Ferreiraren hautagaitzaren “jardunbide irregularrak” ikertzeko

Asteartean, hilak 26, egingo dira EHUko errektoretzarako hauteskundeak. Kanpaina nahasia izaten ari da, eta, horren erakusgarri, Joxerramon Bengoetxearen taldeak eskatu izana "ustez Eva Ferreiraren hautagaitzako pertsonek edo ingurukoek egindako ekintzak eta kanpainako... [+]


2024-11-25 | Leire Ibar
Fronte Zabala nagusitu da Uruguain bost urteren ostean

95.000 botogatik gailendu da Fronte Zabala azaroaren 24an eginiko hauteskundeetan. Yamandu Orsi izango da Uruguaiko hurrengo presidentea, Álvaro Delgado eskuineko Alderdi Nazionaleko presidentegaiari aurre hartuta.


2024-11-25 | Bertsozale.eus
Alaia Martin Etxebestek irabazi du Zarauzko finalaurrekoa
Finalerako pase zuzena eskuratu du Martinek, finalaurrekoa irabaztearekin bat. Azken finalaurrekoa datorren igandean jokatuko da, Arrasaten, eta orduan osatuko da finala.

Gure gorputza gudu zelai bat da

Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]


“Irtenbidea Polizia kopurua handitzea balitz, arazoa jadanik konponduta legoke”

Azken asteetan albiste izan da Gasteizko Errota auzoa, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak egiten baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]


2024-11-25 | ARGIA
A-25: mugimendu feministak gizonei dei egin die konplizitatea eta justifikazioa desagerrarazteko konpromisoa hartzera

Azaroak 25 Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Mugimendu feministak Bilbo, Iruñea, Gasteiz, Donostia eta Baionan mobilizazioak egingo ditu. Mugimenduak argitaratu duen manifestuan, 2024an Euskal Herrian eraildako bost emakumeak gogoratu dituzte. Aurtengo... [+]


2024-11-25 | Garazi Zabaleta
Gaztaina feria basaburuan
Gaztainadiak eta gaztainaren kultura protagonista

Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]


2024-11-25 | Jakoba Errekondo
Birigarroak zirinetan heriotza

Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko dira.


2024-11-25 | Iñaki Sanz-Azkue
Sugandila bat “ezer ez dagoen lekuan”

Asko hitz egiten da basoaz azken aldian. Basoak berreskuratzeaz, basoak sortzeaz eta basoaren hedadura zabaltzeaz entzungo duzu sarri. Eta ekintza ona izan daiteke zalantzarik gabe, ekosistema moduan duen balioa handia delako. Baina, basoari jartzen diogun atentzio eta indar... [+]


Eguneraketa berriak daude