Argentinako demokraziaren lehen desagerrarazia

Gaueko 21:00ak ziren Buenos Aires hiriburutik 60 kilometrora dagoen La Platako Udaletxeko Urrezko aretoan Etchecolatzen kontrako epaia irakurri zutenean: hil arteko espetxe zigorra, Diana Teruggi, Patricia dell Orto, Ambrosio de Marco, Nora Formiga, Elena Arce eta Margarita Delgado bahitzeaz, torturatzeaz eta hiltzeaz akusatuta, eta baita Nilda Eloy eta Jorge López bahitzeaz eta torturatzeaz ere. Jaia, ordea, ez zen erabatekoa: Jorge López, akusazioaren lekuko garrantzitsuenetakoa, aurreko egunetik zegoen desagertuta. Gizona agertu ez izana epaiketak eragindako osasun arazoekin lotuta egon zitekeela pentsatu bazen ere, orduak pasa ahala susmo txarra hartu zioten. Asko izan ziren desagerpena Etchecolatzen gertukoen mendekutzat jo zutenak. Hiru hilabeteko epaiketa luzean Etchecolatzek isiltasunari eutsi zion bitartean, etengabekoak izan ziren lekukoek eta beraien familiek jasotako mehatxuak. Izan ere, epaia entzun zuenean gora begiratu eta arrosarioa musukatu zuen polizi buru ohia ez da, berak esan zuen lez, «dirurik eta botererik gabeko agure gizajo bat»: Etchecolatz zapalkuntzaren ideologo nagusienetakoa izan zen. La Platako desagerrarazien seme-alabak elkartzen dituen HIJOS elkarteko Camilo Cagnik adierazi digunez, desagerpena «Etchecolatzen atzean daudenek epaiari emandako erantzuna izan daiteke; egileak Buenos Aireseko polizia eta polizia ohiak izan daitezke. Diktadura bukatu zenetik polizien %70 aldatu dituzte. Egun, non ote daude horiek guztiak? Eta zergatik mantendu zen isilik Etchecolatz? Berak badaki bahitutako hainbat ume non dauden, txostenak non dauden». Ildo beretik dator elkarte horretako Lucía García: «Diktaduran militarrak ez ziren bakarrak izan; asko izan ziren sostengua eman zietenak, konplizeak, Eliza eta alderdi politiko klasikoak barne. Guztiek eraiki zuten orain arte inork ukitu ez duen sarea. Non dago lapurtutako guztia? Epaiketak egin arren, ostu zutenaz ez da berbarik egiten. Beraz, militarrak ez ezik, asko dira egia jakitea nahi ez dutenak». Esaterako, diktaduran zehar, alderdi guztietako ia 1.700 alkatek jarraitu zuten karguan.

Bere burua ikertzaile militante bezala definitzen duen Buenos Aireseko Situaciones taldearen ustez, «Lópezen desagerpena ez da gertaera isolatua. Oraingo honetan auzipetuta daudenak errepresioaren bitartekariak dira, politika genozida gauzatzen zutenak, tortura guneak kudeatzen zituztenak: aurpegi anonimoak dira eta, horrexegatik, egun diktaduraren goi agintariak baino eraginkorragoak. Segurtasun aparatuetan -pribatuetan zein publikoetan- sartuta egoteak ahalbidetzen die eraginkor izatea. Eskuina berpizten ari da eta genoziden kontrako epaiketak direla-eta, politikan aurrera jotzeko aukera aurkitu dute». Bost egun igaro ziren arte, Gobernuak ez zuen tutik ere esan, ziurrenik, desagerpenaren errudun poliziak izan zitezkeelakoan. Egun hartan, Argentinako eta Buenos Aireseko gobernuetako barne ministroek, Aníbal Fernándezek eta León Arslanianek esan zuten «López aurkitzeko ahalegin guztiak» egiten ari zirela. Bestalde, Felipe Solá gobernadoreak Lópezen inguruko edozein informazioren truke 50.000 euroko diru saria eskaini zuen. Arratsaldean, euripean, milaka pertsonek Lópezen berragerpena eskatu zuten, La Platako kaleetan. Harrezkero, ehunka protesta egin dira Argentina osoan azkeneko bi hilabeteotan, baina Lópezen berririk ez dago. Askotan gertatzen den lez, poliki-poliki, gaia hedabideen agendatik kanpo geratu da kasik; La Platako giza eskubideen taldeak biltzen dituen Multisectorial elkartea ez balego, gaia ahaztuta egongo litzateke agian.


Kirchner eta giza eskubideak

Jendearen poza iluntzea eta diktaduraren sare ezkutuak babestea izan litezke bahitzaileen helburuetako bi, baina ezin dugu ahaztu gertaera honek datozen epaiketetan izan dezakeen eragina. Izango al da epaiketa gehiago? Aníbal Fernándezek genoziden kontrako epaiketekin jarraituko dutela ziurtatu zuen eta Camilo Cagnik baietz uste du, «politikan indarrak metatzeko baliagarria zaielako», are gehiago datorren urteko hauteskundeei begira. Gogora dezagun giza eskubideen aldeko politika izan dela Néstor Carlos Kirchner Argentinako presidentearen agintaldiko bizkarrezurra, estatuari zilegitasuna bueltatzeko ezinbesteko osagaia.

Lucía Garcíak egungo egoera laburbildu digu: «Hasierako hipotesiak baztertuta daude; argi dago bahiketa politikoa izan dela, baina ematen du ondorio politikoak bahitzaileek pentsatzen zutena baino harantzago heldu direla eta, egoerak behartuta, dena ahaztea espero dute. Gobernuak, bestalde, zer egin ez du jakin, ez hasieran ezta orain ere». Desagerpenetik hilabete ugari igaro dira eta Buenos Aires probintziako Giza Eskubideen idazkariak, Edgar Binstockek, esateko askorik ez dagoela dio. Egoera larria da Situacionesekoentzat: «Duela hogeita hamar urteko gertaera dirudi»; eta arriskua orduko polarizazioan erortzea dela dio. Inork esan ez badu ere, Lópezen desagerpena militarren mehatxutzat hartuz gero, gobernuak bere politika aldatu eta epaiketa gehiago ez egotea erabaki dezake. Azaroan, manifestazio erraldoiak gogoratu zuen Jorge Julio López, hogeita hamar urte geroago berriro desagertuta.


Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Eguneraketa berriak daude