Sudur ustez
Neguko solstizioko ospakizunak. Urteko egunik motzenetan, udara atariko suak arteko eguzkiaren hazkundea gurtzeko mihura erabiltzen da. Mihura (Viscum album) parasito bizkarroi bat da, beste landare baten bizkar, hari izerdia lapurtuz bizi da. Heldu berri dituen pipitta-koxkorrak grabitateari amore emanda amiltzen direnean, bidean topatzen duten adarren batean itsatsi beste aukerarik ez du ugaltzeko. Badira, ordea, ugaritzeko bestelako estrategiak erabiltzen dituzten bizkarroiak.
Kuskula bizkarroi baten (Cuscuta pentagona) jokabidea aztertu dute Pennsylvanian. Zitriko, tomate, azenario, tipula, ahabi, alpapa... denetik harrapatu eta xahutzen du kupidarik gabe. Sustraiak emateko alfer, bere hazia ernatu eta bertan daraman erreserbak ahitu artean bizi daiteke sortu berria den landaretxoa. Bitarte horretan bere kiribilen artean heldu, eskarda tankerako ezten bat sartu eta izerdia kenduko dion ostalari batean apopilotzen ez bada laster batean hilko da. Zein da, bada, ostatu emango dion landarea aukeratzeko kuskularen estrategia?
Hazia ernatu eta landaretxoa luzatzen hasterako ostatu emango dion auzoa hautatua behar du. Ingurua arakatu eta zein landare jo itu? Litezkeen balizko biktimak inguruan eskuera jarri eta ia beti gogokoena, tomate landarea omen, aukeratzen du. Kakoa usaina izan zitekeenaren errezeloa piztu zenean landareen esentziak jarri zizkioten sudurrerara eta hark joera bera erakutsi. Usainak miatzen ditu, sudurrez itua biktimatu eta itulan eginez, baden eztenaz igurtziz izerdiustuko du. Ez dakigu non eta nola baina landareek usainak aditzen dituzte, usainerako adimentsu dira.
Orain landare biktimagaiei bere burua babesten erakutsi nahi zaie, bere kasa kuskulari aurre egiteko. Usain zaizkionak baino kirats litzaizkiokeenak ekoizten erakutsiz adibidez... Oraingo ospakizun hauetan eskuz esku dihoazen makina bat lurrin pototxoekin ustez ederki asko egiten dugun bezala: bizkarroiak uxatu eta gogokoa hurbiltzera premiatu. Bai, bai sudur ustez...
Horrela adierazi du Mikel Jauregi Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburuak.
Energiaren Nazioarteko Agentziak (IEA) astelehenean argitaratutako txostenaren arabera, %2,2 igo da energia eskaria 2024an aurreko urtearekin alderatuta, besteak beste, egiturazko arrazoi hauengatik: beroari aurre egiteko argindar gehiago erabili beharra, industriaren kontsumoa... [+]
Espainiako hedabideetan aurkitu dugu albistea, salaketa egin dutela Fotocasa eta Idealista etxebizitza-atarien kontra, prezioak manipulatzen dituztelakoan. Salaketan ez dugu manipulazioaren deskribapen zehatzik aurkitu, baina Ameriketako Estatu Batuetan agertu den salaketa... [+]
Non daude talka handienak eta zenbateraino dago gertu akordioa, EAEko hezkuntza publikoko irakasleentzat? Greba ziklo luzeari amaiera emateko sukalde lanaren eta gakoen inguruan mintzatu gara, STEILASeko bozeramaile Haizea Arbiderekin. “Grebak bertan behera utziko... [+]
Ekrem Imamoglu Erdoganekein lehiatzekoa da hurrengo presidentetzarako bozetan, CHP Herriaren Alderdi Errepublikanoa alderdiaren hautagaitzara aurkeztu den bakarra baita. Ustelkeria eta "terroristekin kolaboratzea" egotzi diote, eta bere atxiloketaren ostean piztutako... [+]
Astelehen arratsalde-gaueko negoziaketa bilera luzearen ostean aurreakordiorik lortu gabe, EAEko hezkuntza publikoko irakasleak grebara deituak izan dira berriz ere; urtea hasi denetik bosgarren greba eguna izan da asteartekoa. Lanuzteek %75eko jarraipena izan dutela adierazi... [+]
Gure Haurrak ere Badira ekimenak deituta, Israelek azken egunetan Gazan hildako gehienak haurrak direla salatu dute. Gobernuei eta erakundeei Israelekin harreman oro etetea ere exijitu diete, "genozidio honen aurka argi eta tinko" lerratu daitezen.
Azken astean ezagutarazi moduan, Eusko Jaurlaritzaren Balorazio Batzordeak txosten banatan aitortu ditu estatuaren biktima gisa. Justizia sailburuak ekitaldi pribatu banatan entregatu dizkie dokumentuak.
Deportazioaren Memoriarako Euskal Koordinakundeak aintzat hartu nahi ditu Hego Euskal Herrian jaio eta bizi ziren, eta 1940tik 1945era Bigarren Mundu Gerra zela eta deportazioa pairatu zuten herritarrak. Anton Gandarias Lekuona izango da haren lehendakaria, 1945ean naziek... [+]
No other land dokumentalaren zuzendari Hamdan Ballal kolono sionistek jipoitu zuten astelehenean bere herrian, beste hainbat palestinarrekin batera, eta Israelgo militarrek eraman zuten atxilo ondoren. Astarte goizean askatu dute.
Hitlerren armadak milioika sobietarren heriotza ekarri zuen Bigarren Mundu Gerran Sobiet Batasuna inbaditu zuenean. Gerra amaituta, Iosif Stalinen obsesioa zen Alemania eta Errusia artean babes herrialde-lerro bat osatzea; horra, besteak beste, Varsoviako Itunaren sorrera... [+]
EAEn BAMEa (famili medikuen formazioa) lau urtetik hiru urtetara jaistea eskatu du Jaurlaritzak. Osakidetzaren "larritasunaren" erantzukizuna Ministerioari bota dio Jaurlaritzako Osasun sailburu Alberto Martinezek: "Ez digute egiten uzten, eta haiek ez dute ezer... [+]
Kolpismoaren lehen ikasgaiak errepasatu gabe, abenduaren 3an Hego Koreako Yoon presidenteak jo nahi izan zuen estatu-autokolpeak sututako krisi politiko erraldoia kitatzeko asko geratzen da oraindik. Baina haren porrotak abian jarritako impeachment prozedura amaitzear da.
Euskaraldiaren hamaikakoa aurkeztu dute Nafarroan: Julio Soto bertsolaria, Edurne Pena aktorea, Julen Goldarazena musikaria (Flakofonki), Claudia Rodriguez Goxuan Saltsan taldeko abeslaria, Eneko Garcia (Albina Stardust), Yasmine Khris Maansri itzultzaile eta kazetaria,... [+]