Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

larunbata 2024ko uztailaren 06an

Xabier Lete

Xabier Lete: «Euskal Herri berri posible baten ahots mezulari zen Lurdes»

Pilar Iparragirre

2021eko uztailaren 19an

Inprimatu

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Cesare Pavesek poema batean idatzitakoarekin ematen diozu Hastapenak atalari amaia...

Bai. Izan zen gizon bat/ saiatu zena,/ baina ez zuena asmatu. Horrela da nirea.

Gogor samarra epaia... Dena den, zerk eraman zintuen zu kantagintzara?

Iraganeko denboretan eta, batez ere, krisialdietan, askotan galdetzen nion neure buruari zergatik hasi ote nintzen abesten. Eta azkenean, beste arrazoi eta argudio guztiak arakatu ondoren, ondorio batera ailegatu nintzen: Lurdesengatik, haren eraginez eta bultzadaz hasi nintzela kantuan; haren xarma pertsonalak erakartzen ninduelako eta haren iritzi baikorrak beti suspertu izan ninduelako, baita neure buruarekiko unerik ukakorrenetan ere.

Nola ezagutu zenuen Lurdes Iriondo?

1965. urtean, 21 urte nituela. Hasia nintzen Zeruko Argiarako artikuluak idazten eta Oiartzungo Lartaun antzerki taldean. Poesia ere idazten nuen. Eta horrela, «literatura»ren ur horietan nenbilela, Lekuonak eta Artzek adierazi zidaten hasiak zirela bilera batzuetan parte hartzen, euskal kanturako talde bat sortzeko asmoz; eta bileretara gonbidatu ninduten. Joan, eta han ezagutu nuen pertsonalki, lehen aldiz, Lurdes Iriondo. Eta berarekin batera Benito Lertxundi, Joxe Anjel Irigarai eta besteak. Mikel Laboa ez, artean Bartzelonan bizi zen.

Deskriba ezazu orduko Lurdes Iriondo.

Hunkigarria zen. Emakume eijerra, oso ongi kantatzen zuena. Lurdesen kantaldietatik jendea fedeberritua eta bihotz-berritua irteten zen. Euskal Herri posible baten ahots mezulari izan zen Lurdes.

------------------------------------------------------------------------
Abestitzak eta poema kantatuak
Xabier Lete
Elkar
212 orrialde
17 euro

Xabier Leteren kantuak, bere iruzkin eta guzti

Norbaiten egiteei buruzko berriketa, gehienetan gogo gaiztokoa, omen da iruzkina. Nor bere egiteen gainean horrela mintzatzeko gai baldin bada, hori Xabier Lete dugu, bere kantari eta giza ibilbidea jasotzen duen Abestitzak eta poema kantatuak liburuan. Gizon sakona da Xabier Lete, baita hain berezko duen umorean ere, eta horrela daude esanak bere ustez esan behar dituen guztiak, gure herrian behintzat hain ospetsu egin zuen kantari garaian idatzi eta egin zituenen gaineko kontuak. Ez dok hamairu sortzean hasi eta Lurdes Iriondo joan zaion artekoak daude jasoak liburuko hastapen hitzetan. Gutxi gora-behera, nahita ez oso labur agertu behar izan baititu. Halere, hor daude aitortuak bere kantagintzako pieza gehienekiko egileak daukan sinpati puntua ala porrot sentimendua, eta zergatiak. Agian, Biographia eta Ez esan, maite, adibidez, oso gogokoak ditu. Ez hala Alzateko jaun edo Amodio, amore... Eta Izarren hautsa ausartegia deritzo. Bere kantak, berriz, horrela banatzen ditu: moralista antzekoak, existentzialistak, aberkoiak -Euskalerri nerea, Nafarroa, arragoa...-, erretorikoak, zentzu sozialekoak, utopiaren aurkakoak, adarra jotzekoak eta nostalgia batetik sortuak.

Xabier Lete

ASTEKARIA

2067. zenbakia

2006ko abenduaren 17a

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Zer ote ziren sanferminak?

Labrit multimedia

37 galdera hezkuntza publikoaren mugaz bestalde bizi den sailburu berriari

Euskal Eskola Publikoaz Harro Topagunea

Ipar Euskal Herriko artistek Fronte Herritar Berria bozkatzeko deia egin dute

Julen Ugartemendia Carcedo

Merezi dugun euskal opera

Patxi Gaztelumendi

“Haurren parte-hartzeak ezin du izan eserita eta hitzaren bidez bakarrik”

Mikel Garcia Idiakez

4x20: Sukaldariak fatxak dira, eta kitto

Beranduegi

Kanal honetatik interesatuko zaizu: Xabier Lete

2020-12-11 | Iban Gonzalez

Ni naiz Lete

MULTIMEDIA - dokumentala

2020-12-03 | Miel Anjel Elustondo

Xabier Leteren obraren aldarri ozena

Xabier Leteren poetika: aldaeren azterketa eta bilakabidearen irakurketa, horixe dugu Alexander Gurrutxaga (Zarautz, 1988) EHUko Hezkuntza Fakultateko irakaslearen doktore tesia. Aurten irakurria du, udaberriko konfinamenduaren bezpera egunetan, poetaren heriotzaren hamargarren... [+]

2020-12-02 | Euskalerria irratia

Xabier Lete: non hago, zer larretan

Fermin Erbiti kazetariak Xabier Leteri buruzko irratsaio monografikoa egin du Euskalerria irratian. Olerkigile eta kantaria hil zela hamar urte beteko dira ostiralean.

2016-12-05 | Arantxa Zabala Atxukarro

Lu eta Le, tabuen gainetik

2013-05-02 | Jon Torner Zabala

Xabier Letek irabazi du Euskadi Literatur Saria

Xabier Letek irabazi du Euskadi Literatur Saria Egunsentiaren esku izoztuak (Pamiela) poema liburuagatik. Itzulpen onenaren saria Antton Olanori eman diote Wilkie Collinsen The Moonstone liburuaren euskaratzeagatik. Ilargi-Harria izenburupean plazaratu dute Elkar eta Alberdania... [+]

2013-02-07

Xabier Leteren omenezko kantaldia

MULTIMEDIA - ekitaldia

2012-12-12 | Myriam Garzia

Besteak

2012-12-03

Zazpi poeta Alén da fronteira

MULTIMEDIA - ekitaldia

2012-10-08

Xabier Leteren "Egusentiaren esku izoztuak"

MULTIMEDIA - ekitaldia

2012-05-02

Xabier Lete Euskarazko Nazioarteko I. Poesia Saria

MULTIMEDIA - ekitaldia

2012-04-19

Sortuko dira besteak emanaldiaz

MULTIMEDIA - erreportajea

2012-03-20 | Mikel Asurmendi

Azken komunioa

2011-11-23

Xabier Leteren azken kontzertua CDan aterako dute. Entzun aurrerapen kantua

Xabier Letek 1999ko irailean Errenterian (Gipuzkoa) eskaini zuen azken kontzertua CD bikoitzean jarriko du abenduaren 4an salgai A&M Kultur Promotorak: Xabier Lete zuzenean. Hogeita bat kantu bildu dituzte orotara, horietatik hamaika sekula grabatu eta diskoan jaso gabeak... [+]

2011-09-28

Xabier Lete eta Lurdes Iriondoren omenezko kantaldia urriaren 11n Urnietan

Urnietan (Gipuzkoa) jaio zen Lurdes Iriondo, eta bertan bizi izan zen urte askoan Xabier Leterekin. Urriaren 11n haien omenezko kantaldia egingo dute hango kiroldegian, Xabier Lete gogoan biraren baitan. Eñaut Elorrietak (Ken Zazpi), Pier Paul Berzaitzek, Arantza... [+]

2011-09-13

Xabier Lete omenduko dute Xalbador Egunean

Urriaren 8an eta 9an egingo da Xalbador Eguna Urepelen (Nafarroa Beherea), Deiadarra elkarteak antolatuta. Aurten, Xalbador hil zela 35 urte beteko direnean (azaroan), hari kantatu zion (Urepeleko artzaia) Xabier Lete musikaria gogoan izango dute. Jaialdiaren aurreneko egunean... [+]

Eguneraketa berriak daude