Txapeldun berriak sortutako ikusmina
Aldaketa nabarmenagoa da epaimahaikoa, bi aurpegi berri egongo baitira aurten Bizkaiko finalean: Iñaki Aurrekoetxea eta Gaizka Amondarain. Alegia, zortzi epailetik bi aurten egongo dira lehen aldiz Euskalduna Jauregian.
Eta bertsolariek ez dute huts egin. Txapelketa gehienetan bakarkako lanak nabarmendu ohi dira, baina aurtengo honetan ofizioka ere bikain aritu dira, zortziko txikian batez ere. Ariketa honetan bertsolariak bizi aritu dira, eta aipagarria da gaiak lantzerakoan bertsolariek ez dietela inolako mugarik eta taburik ipini euren buruei. Hala, Gernikako saioan Estiballesek eta Artzak xehetasunik ezkutatu gabe hitz egin zuten komunean dauden bi pertsonen paperean; Iratxe Ibarrak ez zuen lotsarik izan amona baten larruan Onintza Enbeita suhiltzaileari bere grinak agertzeko. Honek entzulearekiko konplizitatea handitu du nolabait, eta alde horretatik, aldaketa bat ez, baina, eboluzio bat agertu du bertsolariak azken urteotan.
Aldaketa edo eboluzioa? Bizkaiko Txapelketa hau aldaketaren txapelketa al da benetan, edo, eboluzio baten maila bat gehiago ote da? Zaila da erantzuna, baina Euskaldunak txapeldunaren aldaketaren auzia argituko du behintzat.
Arkaitz Estiballes Gernikako finalaurrekoan erakustaldia emanda sailkatu da azken saiorako. Detaile eta xehetasun txikiek garrantzia handia dute bere bertsogintzan, eta bakarkako lanari ematen dion narratibotasuna ere nabarmena izan ohi da.
Iratxe Ibarrak oso saio ona osatu zuen Getxon, eta ofiziokako lanetan freskotasun handia erakutsi zuen ideietan.
Xabier Payak ez zuen beharbada bere saiorik onena osatu Gernikan, baina jada ezaguna da bere bertsotan egiteko modua, eta harritzeko modukoa da doinuarekin jolasean aritzeko daukan trebezia, honen bidez bertsoaren edukia indartzen baitu.
Etxahun Lekue ohiko bihurtu da azken urtetako finaletan, eta erregulartasuna da bere arma nagusia. Gainera, Durangoko saioan bakarka ere oso ale politak utzi zituen.
Igor Muniategi ere Durangon aritu zen, eta honek ere erregulartasuna du ezaugarri, eta Etxahunek bezala bakarka lan bikaina egin zuen.
Fredi Payak ideietan dauka indarra, inori otutzen ez zaizkion arrazoiak abesten ditu; gogoratzekoak dira, esaterako, iazko Euskal Herriko Txapelketa Nagusian erretzeari utzitakoaren paperean kantatu zituen bertsoak.
Azkenik, aurtengo honetan bi nobedade egongo dira finalean.
Onintza Enbeitak Euskal Herriko Txapelketa Nagusian oso saio polita osatu zuen Uztaritzen, eta orduan utziriko sentsazioak berritu zituen Getxoko finalaurrekoan. Gauza sakon eta konplexuak era sinplean esatea da bere ezaugarrietako bat, eta
Getxon bakarkakoan egin zuena nabarmentzekoa izan zen.
Ibon Ajuria ere berria da Euskaldunako oholtza gainean. Durangoko finalaurrekoan abestu zuen, eta ofizioka zortziko handian oso arrazoi sakon eta onak abesteaz gain bakarka ale dotoreak utzi zituen, ironia apur batekin apainduak.
Itxura polita du, beraz, aurtengo finalak.
Azken urteotan bere bertsokeraren ezaugarri nabarmena izan da bizkaieraren erabilera. Hau ordea ez da beti horrela izan. Berak azaltzen duenez, «ni hamar urtean edo batuan kantatzen aritu nintzen. 1992ko txapelketan, finalera iritsi nintzen lehenengoan bizkaieraz egiteko asmoz joan nintzen, baina zer irtengo zen ondo jakin barik. Lopategik eta Amurizak eta hauek kenduta inork ez zuen egiten, eta ni joan nintzen urtebetean nire entrenamendu guztiak bizkaieraz eginda, baina, ondo jakin gabe zer irtengo ote zen». Gainera, bazuen beste kezka bat ere: jendeak zer moduz hartuko ote zuen. Hala ere, bere saioak arrakasta izan zuen eta harrezkero bertsolari askok kantatzen du bizkaieraz. Dena den, Respaldizaren ustez, «hitza ez litzateke bizkaieraz egitea», gehiago litzateke «bertsotan normal egitea».
Txapelketan aritu den hemeretzi urteetan bertsogintzaren barruan aldaketak gertatu dira, bere iritziz zehaztasunera joan da bertsoaren eboluzioa. «Nik huts gehien nire ibilbidean horretan eduki izan dut; ez naizela hainbeste egokitu orain kantatzen den konkretutasun horretara. Nire buruak abstraktuagora eramaten nau askotan, eta horrek ez dit asko lagundu» dio berak. Dena den, oso gustura dago aurtengo Bizkaiko Txapelketak izan duen bilakaerarekin.
finalerako, Euskalduna Jauregiko 2.200 sarrerak inoiz baino lehenago bukatu dira. Horregatik, Euskalduna Jauregiko areto txikiago bat ere zabalduko dute, 613 pertsonek pantaila batetik saioa jarrai dezaten. Sarrerak
hartzeko deitu Bertsozale Elkartera: 943217798.
Bost hilabete bete dira otsailaren 6an traktoreen mobilizazioak hasi zirenetik. Mirene Begiristainek eta Isabel Alvarezek ekofeminismoaren betaurrekoak jantzita aztertu dituzte mobilizazio hauek eta fokutik kanpo geratu diren laborariak eta aldarrikapenak ekarri dituzte lehen... [+]
Aurtengo neguan INRAPeko (Ikerketa Arkeologiko Prebentiboen Institutu Nazionala) arkeologoek nekropoli berezia aurkitu dute Auxerreko (Frantziako Estatua) erdigune historikoan: haur jaioberrientzako edo hilda jaiotako haurrentzako erromatar garaiko hilerria. K.o. I. eta... [+]
Viena, 1824ko maiatzaren 7a. Ludwig Van Beethovenen (1770-1827) 9. Sinfonia estreinatu zen. Konpositore alemaniarrak bukatu zuen azken sinfonia izan zen, baina, asmoari erreparatuta, lehena izan zela ere esan liteke. Beethovenek 1799 eta 1800 urteetan idatzi zuen 1. sinfonia;... [+]
Adimen artifiziala denen eskueran jartzearekin, multinazional teknologikoek cloud datu zentro erraldoiak eraikitzeko planak ugaritu dituzte. Ekipamendu informatikoz betetako mega-fabrikon aztarna ekologikoa ikaragarria da: elektrizitateaz gain, milioika litro ur behar dute euren... [+]
Hezbollahren goi mailako bi agintari militar hil ditu Israelek hilabete batean. Tentsioak gora jarraitzen du, erabateko gerra pizteko kezka artean.
Ostiral arratsaldeko 15:00etan deportatuko dute Bilbotik Tangerrera doan hegaldi batean, EITBk informatu duenez. Espainiako Auzitegi Nazionalaren arabera, “gaur egun ez dago demandatzailearen bizitzarako edo osotasun fisikorako berehalako arrisku edo arrisku... [+]
Durangoko Hitz liburu-dendan otu zitzaidan Saturraran operak merezi zuela kritika. Jose Julian Bakedanoren arrapostua batetik, liburu-dendako Gaizka Olabarriren berben ilusioa, horrenbeste urtean Hitz liburu-dendako ardura eraman izan duen Nekane Bereziartuak opera hori ikusteko... [+]
1991n zauritu zuen larri ke pote batekin Espainiako Poliziak Iruñean eta 31 urte ondoren lortu du instituzio publiko baten aitortza biktima gisa. Espainiako Gobernuak ere kalte-ordaina ordaindu behar izan zion, baina ez da kasuagatik poliziarik zigortu.
Presoa ziegan aurkitu dute hilik ostegun iluntzean. Eusko Jaurlaritzak esan du suizidio kasu baten aztarnak dituela. Gainera, Jaurlaritzak 2021ean espetxeen eskumena jaso zuenetik hiltzen den zazpigarren presoa da.
Etxebizitza turistiko berriak erregistratzeko baimenik ez ematea erabaki du Mundakako gobernu taldeak, ostegun honetan egin duen ezohiko bileran. Hirigintza Antolamendurako Plan Orokorrean (HAPO) behar diren aldaketak egingo ditu lizentzien etetea burutzeko.
Alderdi Laboristak bete ditu aurreikuspenak eta sekulako garaipena lortu du Erresuma Batuko hauteskundeetan. Keir Starmer alderdiko buruzagia izango da lehen ministro berria. Eskozian SNPk porrot handia jaso du, Sinn Feinek boto emaitzak hobetu ditu eta Galesko independentismoak... [+]
Eskuin muturra garaile izateak kultura eta gizarte mailan ekar dezakeenaren ikuspuntua partekatu dute, adierazpen bateratu baten bitartez. Guztira 94 artista eta kultur eragilek sinatu dute idazkia momentuz.