Aita-ama onak izateko ikasten

  • Sarritan esaten da umeak argibide libururik gabe etortzen direla mundura. Esaldi hori, plaza eta tabernetako solasaldiak betetzeko oso egokia izateaz gain, gizartean oso zabalduta dagoen kezka baten isla da. Inoiz baino ume gutxiago daukagun honetan, ez omen da zilegi haien heziketan hutsik txikiena ere egitea. Beharbada horregatik dute gero eta arrakasta handiagoa guraso eskola deritzatenek. Horietan diharduten zenbait aditurekin mintzatu gara gaiaz.

2021eko uztailaren 19an
Supernanny telebista saioak izugarrizko arrakasta lortu du AEBetan zein Europako zenbait herrialdetan, baita Espainiako eta Frantziako estatuetan ere. Haren audientzia datuek erakusten dute zer nolako kezka eragiten duen gizartean, gaur egun, umeen heziketak. «Presioa dago gizartearen aldetik», dio Ediren Osasun kooperatibako Arantza Gomez psikologoak, «lehen baino seme-alaba gutxiago izan ohi ditu jendeak, eta badirudi ume bat edo bi besterik ez izateak haiek hobeto heztera behartzen gaituela. Lehen ez zen hala gertatzen».

Gaurko gurasoek beldur handiagoa diote heziketan huts egiteari, Gomezen esanetan. «Askotan esaten dute, guk antolatzen ditugun taldeetan, ez dietela umeei traumarik eragin nahi. Hori oso modan egon zen sasoi batean». Lehengo gurasoek irizpide argiak zeuzkaten heziketari dagokionez; zurrun askoak batzuetan, ez horrenbeste bestetan, baina argiak beti. Orain, aldiz, noraeza da nagusi Gomezek salatzen duenez, eta horren zergatietako bat, hain zuzen, garai bateko autoritarismotik aldendu nahi izatea da.

«Gaurko gurasoek argi daukate ez dutela inolaz ere nahi beraiek umetan jasandako estilo autoritario hura», adierazi digu Loredi Saralegi adituak. Baina mutur batetik bestera joan gara, antza denez, eta hortik arazo franko etortzen da.


Umeen atsekabeak atsekabetzen gaitu

«Aita-amek ez dakite oso ondo nola erabili agintea, nola ezarri mugak», dio Arantza Gomezek, «autoritarismoa eta agintea gauza bera direla pentsatu dute, eta halaxe sortu zaigu azken urteotan arazo asko daukan ume belaunaldi bat. `Utziezu, egin dezatela!' leloak arautu du heziketa, eta horixe izan da arazoon iturria». Gaurko legea, antza, nola edo hala umeen frustrazioa eragoztea da, baina frustrazioa edozein ikasketa-prozesuren elementua da Gomezek aldarrikatzen duenez: «Umeek ikasi egin behar dute gauzei agur esaten, galera jasaten, horrek hazten lagunduko die eta».

Loredi Saralegi bat dator Gomezek esandakoarekin. «Gurasoak, autoritarismotik urrundu nahian, agintea ere alboratu dute. Ez dakite ondo arauak nola ezarri, beren seme-alaben laguna izan nahi dute... Umeei muga eta araurik ezartzen ez bazaie, afektibitate eta autoestimu arazoak edukiko dituzte».

Bai Gomez bai Saralegi guraso eskoletan dabiltza «irakasle». Ez zaie lanik falta, egia esan. Seme-alaben heziketari garrantzi handia emateak -buruhauste bihurtzeraino sarritan- guraso eskolen kopurua biderkatu du azken urteotan. Gehienetan, udalek edo ikastetxeek egiten dute eskaintza. Interneteko bilatzaileetan «guraso eskola» hitzak sartzea aski da Euskal Herrian eskaintza hori zenbateraino hazi den ikusteko.


Non jarri muga?

Eskola esaten zaie, baina Loredi Saralegik dio gurasoentzako topaguneak direla batez ere. «Eguneroko bizitzan sortzen diren arazoak mahai gainean jarri eta horientzat irtenbidea bilatzen da». Arazo asko, esan bezala, gaurko gurasoek mugak ezartzeko dauzkaten zailtasunetatik datoz. Denok dugu argi, hala ere, mugaren bat ipini behar dela. Non, ordea? Neurria behar bezala asmatzea da zailena. «Beti ere, umearen araberako arauak jarri behar dira, haren adina, ezaugarriak edota zer eskatzen diogun kontuan hartuz». Esan gabe doa araua ez dela inoiz gehiegizkoa izan behar, eta honen zergatiak jakinarazi behar zaizkie beti. «Badaude arauok ezartzeko metodoak, baina kontuan eduki behar da ume bakoitza desberdina dela». Errezeta magikorik ez dago, beraz, askotan gurasoak horien bila joaten diren arren.


Zigorren ordez, ondorioak

Mehatxu eta zigor hitzak baztertu egiten ditu Saralegik. Hobe arauez eta ondorioez mintzatzea. Umearen ekintza desegokiek -hots, arau-hausteek- ondorioak eduki behar dituzte beti, «baina ondorio logikoak izan behar dira», Saralegik azpimarratu duenez. Alegia, ahalik eta loturarik zuzenena izan behar dute umeak egin duenarekin edo egin ez duenarekin. Gainera, umea zenbat eta txikiagoa izan, orduan eta azkarragoa izan behar du erantzun horrek. Bestela, haurrak ez du berak egin duenarekin lotuko. Hiru urteko umeari datorren astean zinemara joatea debekatzen badiogu gaur egindako bihurrikeriarengatik, seguru izorratu egingo dugula ume hori, baina ezer gutxi ikasiko du.

«Umea askatasunean heztea horixe da: egiten dituen gauza guztiek ondorio bat dutela irakastea -diosku Saralegik-, halaxe ikasiko du aukera egiten. Ondoriorik gabe aukeratzea ez da askatasuna, libertinajea baizik. Eta horixe ari da gertatzen orain». Hori bai, umeak azalpen bat behar du beti, bere adinari egokitutakoa. «Neuk esaten dudalako esaldia autoritarioa da; gero beraiek ere erabiliko dutena, neba-arreba txikiekin edo beraiek baino ahulagoak direnekin. Beti bilatu behar da azalpena emateko modua, umearen adinagatik zaila izan arren».


Normaltasuna zer da?

«Gurasoak umeez hitz egiten etortzen zaizkigu beti», esan digu Arantza Gomezek, «umeek betetzen dute bikotearen bizitza osoa. Baina non dago norbera gizon, emakume, bikotekide gisa?». Ediren osasun kooperatibako guraso eskoletan, horixe da lehenengo ikasgaia: hasieratik 'normaltasuna, ustezko osasuna' kontzeptua aztertu eta normaltasun hori zalantzan ipintzen dute.

Izan ere, askotan normaltzat jotzen dugu seme-alabak edukitzea eta gure askatasunari agur esatea bat direla. Bai norbanako moduan, bai bikote moduan. «Zergatik onartu behar dugu hori? Gauza arrunta delakoan gaude, baina ustezko normaltasun horren truke ordaindu behar dugun prezioa oso altua da», adierazi du Gomezek. Behin pertsonak garela argi utzita, guraso izateaz hitz egiten has gaitezke.


Habia hutsik dagoenerako

Ediren kooperatiban heziketaren garai guztiez arduratzen dira, eta baita horren ostekoaz ere. Hau da, seme-alabak gurasoen etxetik alde egin eta «habia hustu» egiten den sasoiaz. «Askotan gertatzen da ordura arte seme-alabek bereganatu dutela gurasoen arreta osoa, eta bakarrik geratzean, aitak eta amak elkarri begiratzen diotela, 'nor ote da hau?' pentsatuz». Horregatik, une hori iristen denerako prestatzen eta bizi proiektu bat izaten ere laguntzen diete. Izan ere, gaur egun besterik dirudien arren, umeak etxetik joan ohi dira, azkenik.

Jotzeak ez du sekula hezten
Umea jotzea higuingarria iruditzen zaio askori. Aldiz, beste hainbat noizean behin umeei ipurdia astintzearen alde dago, heziketaren elementu modura. Gutxi-asko, guraso ugarik zigortzen dituzte euren seme-alabak modu horretan, baina gaur egun, heziketan adituek gaitzetsi egiten dute umeak edozein modutan jotzea, baita pixoihalaren gainean emandako zartako txikia denean ere. «Inoiz ez dugu umeenganako indarkeria onesten», dio Loredi Saralegik, «ez eta autoritarismoa ere». Saralegiren ustez, bortizkeriak bortizkeria besterik ez du sortzen: «Gurasoak eredua dira umeentzat, eta irakatsi egiten badiegu zerbait ikasteko modua jotzea dela, beraiek ere egingo dute ahulago direnekin».

Kolpe batek ez du ezer konpontzen Saralegiren ustetan. «Umeak hezteko, askoz hobea da azalpen bat. Eta beroaldia dagoenean, hitz egitea ezinezkoa denean, itxaron baretu arte. Azken batean, pertsona nagusi bat ezin dugu jo, ezta nazkatu egiten gaituenean ere. Beraz, zergatik umeak bai?».

Sarean ere topa daiteke erantzunik
Internet daukaten gurasoek Bizkaiko Ikastolen Elkarteak (BIE) sortutako www.semealabok.net web orrira jo dezakete, beren umeen heziketak eragiten dizkien zalantzak argitze aldera. Ekimena, berez, Euskal Herri osoko ikastoletako guraso eta irakasleei zuzenduta dago, baina edonork erabil dezake webguneak eskaintzen duen artikulu sorta zabala. Artikuluok adinaren eta gaiaren arabera daude antolatuta, eta gurasoek agertu ohi dituzten kezken isla dira. «Web gunean ari direnek urte asko egin dute hainbat ikastolatan lanean, orientazio arloan, eta badute eskarmentua gurasoen zalantzei buruz», diosku Nerea Arregik, semealabok.net-eko sortzaileetako batek.

Artikuluez gain, web orriak kontsulta zerbitzua ere badauka. Hori bai, ikastoletako kideentzat baino ez. Nerea Arregik aitortzen duenez, askok jotzen dute artikuluetara, baina oraingoz gutxik kontsulta-gunera. Lotsa, nonbait. «Edozelan ere, esan dezadan guk tresna osagarritzat daukagula semealabok.net. Ikastolek badituzte beren orientazio zerbitzuak, eta normalean horra bideratzen dira galderak eta zalantzak».

BIEko kideek hezkuntza komunitate osoarengana iritsi nahi zuten eta, horregatik, ikasleentzako web orri bat sortu zuten semealabok.net-ekin batera ia-ia. Kontaizu.net da horren izena, eta semealabok.net-ek badu bertara sartzeko lotura bat. Biak euskara hutsezkoak ditugu uneon. Halaber, web guneak lotura interesgarri asko eskaintzen ditu, eta baita umeekin zerikusirik izan dezaketen elkarte askoren helbide eta telefonoak ere.


Azkenak
“Yoga onkologikoa xamurtasunean eta errespetuan oinarritzen da”

Prozesu onkologikoetarako tresnak lantzen ditu Paula Barrio yoga onkologikoko irakasleak: “Gorputzarekin eta lesionatutako zonaldearekin konektatzen dugu”.


2025-01-31 | Uriola.eus
Sukalde eta garbiketako grebaren lehen egunak %70etik gorako jarraipena izan zuen atzo, sindikatuen arabera

Ehundaka langile elkartu ostegunean Bilbon egin den giza katean “Lan baldintzak hobetu, hemen eta orain erabakita” lelopean.


2025-01-31 | Euskal Irratiak
Ramuntxo Labat-Aramendi
“Duintasunez arituko gira; Ahetzeko herriko etxearen egoera egonkortu nahi dugu”

Lehen itzulitik bigarrenera, auzapezgotzara jauzi egin zuen Ramuntxo Labat-Aramendi abertzalearen zerrendak. Erdiespena "xinaurri lanari esker" egin zela uste du Labat-Aramendik. Ahetzen zerrendak bozen %44,39 lortu zuen urtarrilaren 12an eginiko behin betiko bozketan... [+]


Iruñean Laba elkartearen eta Windsor tabernaren lokalak bateratuko dituzte

Modu horretan, euskara eta euskal kultura hiriaren bihotzera eraman duen proiektuari egonkortasuna eta sendotasuna emanen diote.


Langile bat hil da Arbizun, lanean ari zela kamioi batetik karga gainera erorita

52 urteko altsasuar bat hil da ostegunean Arbizun lan istripua izan ostean, Nafarroako Foruzaingoak jakinarazi duenez. Urtea hasi zenetik Euskal Herrian lan istripu batean hildako laugarren langilea da. Ezbeharra herriko erdigunean dagoen etxebizitza bat zaharberritzeko lanetan... [+]


Greba Nafarroako hezkuntza publikoan
Ikasturteko hirugarren greba deialdia ere arrakastatsua izan dela diote sindikatuek

Ikasturtea hasi denetik hirugarren greba eguna izan da ostegunekoa Nafarroako Hezkuntza Publikoan eta goizeko mobilizazioen ondoren, LAB, Steilas, ELA eta CCOO –protestaren deitzaileak– pozik agertu dira. Euri jasak eta hotzak lagundu ditu etengabe irakasleak... [+]


Jerusalem ekialdean UNRWA debekatu izanak are gehiago zailduko du Gazarako laguntza

Urtarrilaren 30 honetan abian jarri du Israelek Jerusalem ekialderako UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoaren debekua. Urtarrilaren 15ean adosturiko su-etenari segi, bahituen eta presoen hirugarren trukea dute ostegun honetan.


2025-01-30 | Julene Flamarique
Erantzukizunak eskatuko dituzte Zaldibarko tragediaren bosgarren urteurrenean

Joaquin Beltran eta Alberto Sololuze gogoratzeko eta hondamendiaren erantzukizunak eskatzeko elkarretaratzea egingo dute igandean Zaldibarko Eitzaga auzoan. Luizia “enpresarien diru goseak” eragin zuela, eta Eusko Jaurlaritzak “ardura txikiena ere ez duela... [+]


Zigor gehiago espero dituzte Zarauzko EAJko zinegotzi ohiaren etxearen auzian

EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiak ez duela "zirrikiturik utzi" dio SOS Talaimendi plataformak, eta "oraindik merezi duten legezko zehapena jaso ez duten zenbait erabaki arbitrario eta ia delituzko" geratzen direla adierazi du. Besteak beste, Zarauzko Udalak... [+]


2025-01-30 | Leire Ibar
Osasun publikoaren alde otsailaren 1ean Bilbon, Gasteizen eta Donostian kaleak betetzera deitu dute

Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak (OPA) manifestazioak deitu ditu otsailaren 1erako. Mobilizatzeko deia egin dute osasunaren pribatizazioari aurre egiteko, lehen arreta indartzeko, osasun arloko langileen baldintzak hobetzeko, prekaritateari aurre egiteko eta kudeaketa... [+]


2025-01-30 | Julene Flamarique
“Irabazi egin dugu”: Burlatako etxegabetzea gelditu du Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak

Genero-indarkeriaren biktima den emakume bat eta haren bost seme-alabak, horietatik hiru hemezortzi urte beherakoak, etxetik bota nahi izan dituzte ostegunean. Erabakia aurrera eramateko baldintzarik ez zegoela argudiatuta ez dute kaleratzea burutu, baina beste data bat... [+]


Isunak kendu dizkiete ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortutako donostiarrei

Eusko Jaurlaritzak isunak kendu dizkie ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortuak izan ziren Donostiako herritarrei. Manex Ralla eta Amaia Abendaño dira herritar horiek, isunak kendu dizkietela baieztatu diote hedabide honi.


2025-01-30 | Leire Ibar
EITBko Euskara Batzordeak salatu du euskararen eskakizuna baztertu dela zuzendaritza postuetan

EITBko Euskara Batzordeak gaitzespena adierazi du azken hilabeteetan egindako zuzendaritza postuetarako hautaketa prozesuak direla eta. Salatu dutenez, euskarazko C1 maila ez duten hiru pertsona hautatu dituzte postu garrantzitsuetarako: EITB Mediaren zuzendaritzarako, Social... [+]


Adifek dio AHTko obretan salatutako lan-esklabotza egoerak “gezurra” direla

AHT Geldituk Nafarroako Abiadura Handiko Trenaren obretan lan esklabotza egoerak daudela salatzen duen lekukotza eskandalagarria jaso ondoren, obra horiek sustatzen dituen Adif sozietateak publikoki erantzun behar izan du: "Gezurra dira".


2025-01-30 | Aiaraldea
Amurrioko Udalak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza 2025eko udal aurrekontuetan sartzeari

Ostegun honetako Udal Osoko Bilkuran eztabaidatu eta bozkatuko dira Amurrioko Udaleko 2025erako aurrekontuak eta, beste behin ere, Udal Gobernuak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen hitzarmen eta dirulaguntza berrezartzeari.


Eguneraketa berriak daude