Errusieraz
Bide batez, gustura esango nioke Henrike Knörr irakasleari zein talentu handia ari diren galtzen hango irakurle-aztertzaile-deszifratzaileek Angel Errori ez deituta. Hura, nik ezagutzen ditudanen artean, latin-kontuetan Nabusi Lehena gure harkadiazko eta humorezko Euskal Herri gaixo honetan. Nekez sartuko dio hari inork klasikotasunean ziririk (barka!).
Hainbeste bai eta hainbeste ez agertu da prentsan kontu honi buruz, orain, ordea, zalantza sortu zait Angel Erro bera ez ote den izan faltsutze eder honen makinatzailea. Ederra litzateke.
Ez dut uste, ordea, Angel makinatzen hasita, kristautasunezko arrastoen hondakinekin margotuko lukeenik gure antzinatasuna. Hainbeste kristau hautsikinen arteko «Urdin isar» hori, hala ere, poema bat bezain ederra iruditzen zait: Erroren duin.
Angelek beste graffiti batzuk irudikatuko zituzkeen Iruña-Veleian. Faltsutzen hasita, ongi faltsutu behintzat. Badut fedea. Baina hor dago egiantzekotasun arazoa ere: Imajinatzen hasi eta nola imajinatzen ditugu laugarren mendeko euskaldunak? Ordurako kristautasunak mende hartuta? Mirandek burua altxatuko balu, lurpean sartuko zukeen berriz, kalbario eta guzti.
Ez dakit, ez dakit...
Amaia Ezpeldoirentzako moduko kasua da.
Ongi iker dezatela opa diet lan horretan ari diren adituei. Hutsa litzateke idatzi horien atzean Angel Erro dagoela ikustea. Ez dadila gerta, behintzat, Jon Juaristiren jukutria bat euskal intelligentsia desprestigiatzeko makinatua.
* * *
Detektibeek hizpide emanda, nire poz eta kezka baten berri eman nahi diet nire ttakunkideei: Errusieraz nago edo errusieraz naukate edo errusiarra ere banaiz dagoeneko. Ipuin bat itzuli didate errusierara eta antologia batean sartu, beste euskal ipuinlari batzuenekin batera. Elena Zernova andreak obratu du miraria eta San Petersburgoko Unibertsitateak kaleratu du. Perspektiva Nevskin paseatzen duen ibiltari batek irakur dezake nire ipuina, aldizka Neva ibaiaren urei eta haien gaineko zubi ederrei zehar begiratuak eginez.
Errusieraz nire lantxoa irakur daitekeela pentsaturik zorabioa sartu zait, ordea. Txekhov handiak, bizi balitz, nire Itoak ur azalera bezala irakur zezakeela pentsatze hutsak Iruña-Veleian aurki daitezkeen graffiti guztiek baino ilusio handiagoa egin dit. Zer pentsatuko zukeen Platonovek edo Babelek edo, jainkoarren, Gogolek!
Aldi berean kezka datorkit, ordea. Egunkariei aspaldi honetan errepasoa ematea besterik ez dago. Kazetari bat hila Moskun, espia bat pozoituta Londresen... Eta ni, aspaldi honetan, jende arraroa ikusten ari naiz bulego atarian, etxe inguruetan eta autoa uzten dudan garajean. Niri begiratu eta egunkaria jasotzen dute nik haien aurpegiak ez ikusteko, baina nabarmena da ni zaintzen ari direla. Kezkatzen nau zer pentsatuko duen Putinek ere: "Terroristen hizkuntza" batean lehen aldiz argitaratu ziren ipuin hauen berri baldin ikasten badu, zer? Hotzikara sartu zait hezurretaraino. Baldinbaitere, ez ahal da nirekin haserretuko!
Herriko elkarte eta eragileek antolatzen dute Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen, sorreratik. Goizetik gauera jakin dute udalak hartu duela ekitaldiaren jabetza eta beraz, ekitaldiaren inguruko azken erabakiak haren gain geratu direla: “Udalari eskatzen diogu... [+]
Ugaztun hitza entzutean, askotan burura etortzen zaizkigun lehen ordezkariak tamaina handienekoak izan ohi dira: hartza, otsoa, oreina… Batzuetan etxekotutako katua edo txakurra dira agertzen lehenak, edo urruneko lehoiak eta elefanteak. Ikusgarritasunak lehia irabazi ohi... [+]
Laster urte guztian izango ditugu malko ilar goxoak (Pisum sativum). Oraindik, ordea, negua eta udaberria dira, ia erabat ilar freskoak jateko sasoia; udaberrian jango ditugun azken ilarrak ereiteko garaia orain hasten da. Eta oraintxe jango ditugu urria aldera erein zirenak.
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]
Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Ekimena abenduaren 28an egingo da Iruñeko Baluarte plazan. Goizeko 11:00etan ipuin irakurketa antolatu du Yalak La diverxa Cris ipuin kontalariarekin eta, ondoren, 12:00etatik aurrera, BDZ (Boikota, Desinbertsioa eta Zigorra) ekimenak antolatuta egingo da irakurketa.
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]