Garbiñe Insausti: «Abesti bakoitzak bere nortasuna hartu du»

  • Ahots goxo eta berri bat aurkeztu zaigu euskal musikagintzan. Garbiñe Insausti hernaniarrak urteak daramatza antzerkigintza dela-eta alde batetik bestera eta momentuz hala ikusten du bere burua. Horra hor, diskoaren izenburua, Ibilian, Hondarribiko Hirusta Records disketxeak aurkezten diguna. Mikel Errazkinen teklatu eta musika gidaritzapean, esperientziadun musikariez inguratu da Garbiñe bere estraineko lana grabatzeko: Xabi López gitarretan, Txema Garcés baxuan eta kontrabaxuan eta Igor Telletxea baterian. Joan den abuztu eta irailean grabatu dute hamar abestiz osatutako lehen lana, luze gabe zuzenean entzuteko parada izango duguna.

2021eko uztailaren 20an
Noiz eman zenituen lehen urratsak musika munduan?
Hamabost bat urterekin hasi nintzen gitarrako lehen akordeak ikasi eta lehen abestiak sortzen. Gero hamazazpirekin Madrilera joan nintzen antzerki ikasketak egitera eta musika mundua pixka bat alboratuta utzi nuen. Halere, beti nuen gitarra bide lagun.

Zein talde edo bakarlarirekin hazi zara musikari gisa?
Norah Jones, Billie Holiday, Édith Piaf... emakumezko ahots hauekin hezi naiz ni. Oso artista handiak dira aipatu ditudan guztiak, eta beraiengandik ikasteko asko dut.

Nola suertatu zen diskoa grabatzeko aukera?
Duela pare bat urte ekin nion berriro serioago musikari eta maketatxo bat grabatu nuen. Zenbait disketxetara bidali nuen eta Mikel Errazkinen proposamena jaso nuen. Bera zuzendari musikala izan zitekeela esan zidan eta moldaketak ere egin zitzakeela komentatu. Horrela hasi ginen lanean duela hamar bat hilabete. Maketako hiru abesti berreskuratu genituen diskoa grabatzeko eta egia esan nahiko lan prozesu kuriosoa izan da. Izan ere, antzerkia dela-eta Madrilen eta Frantzian ibili naiz eta ahal nuen guztietan Hondarribira gerturatzen nintzen Mikelekin biltzeko: zer egin nahi genuen eztabaidatu, moldaketak ikusi... Eta irailera arte horrela ibili gara, jo eta su lanean. Halere, oso prozesu polita eta intentsoa izan da. Zorte onekoa sentitzen naiz Mikelek beti izan duelako konfidantza handia nigan eta gainera oso musikari onez inguratu nau. Musika munduan dudan lehen esperientzia izateko oso pozik nago.

Nola hartzen du bakarlari batek beste norbaiten gidaritzape musikala izatearen proposamena?
Egia esan, guk primeran eraman dugu, hasieratik oso ongi konpondu baikara. Banituen nolabaiteko aurreiritziak zenbait instrumentuekiko, nire burua gitarra batekin bakarrik entzutera ohitua nengoelako. Horregatik, nire musika bateria edo baxu batekin irudikatzea arraroa egiten zitzaidan. Baina gero lehenengo moldaketak entzuten hasi nintzenean, eta Mikelen ideiak garatzen genituen heinean konturatu nintzen abesti bakoitza nortasun propioa hartzen ari zela. Kantu lasaiak direnez gitarrarekin eta ahotsarekin entzunda bakarrik monotonoak izateko beldurra neukan, eta agian, pobre gera zitezkeela. Baina Mikelek abesti bakoitzari ukitu ezberdina eman dio eta nik uste asko aberastu dituela. Kolorea eman dio abesti bakoitzari eta oso pozik geratu naiz emaitzarekin.

Bakarlari gisa aurkezten bazara ere, konposaketetan eta hitzen sorkuntzan ere hainbat lagun izan dituzu.
Hamabost urterekin lehen kantuak sortzen hasi nintzenean nire hitzak abesten nituen. Orain lagunen letrak musikaz laguntzea ere gustuko dut. Ezberdina da, polita. Beraiek ere hitz batzuetatik musika nola sor daitekeen ikusten dute eta hitza eta musika nola uztartzen diren. Abesti bakoitza gainera momentu ezberdin batean sortzen da eta beraz kantu bakoitza momentu zehatz baten islada txiki bat da.

Maketako hiru kantu bakarrik sartu dira diskoan eta besteak hilabeteotan sortu dira. Nola moldatu zara Madrilen zaudela guztia koordinatzeko?
Bada, diziplina pixka batekin. Denboraz larri ibili gara egia esan. Dena den, kantu bakoitza mundu bat da, abesti bat konposatzeko lau aste eman ditzakezu eta Ibilian bezalako beste kantu bat adibidez insomnio gau bateko bi orduko lana izan zen. Irailean grabatu genuen diskoa eta sormen lanean jardun genuen azken momentura arte.

Euskaraz, ingelesez eta frantsesez abesten duzu. Disko poliglota dugu Ibilian.
Betidanik izan dut hizkuntzekiko joera. Beti gustatu zait hizkuntza bakoitzak duen nortasunarekin jolastea, ikastea eta hitz egitea. Nik uste hizkuntza bakoitzak sentsazio ezberdinak eskaintzen dizkizula eta bakoitzak bere xarma dauka. Frantsesa, adibidez, oso hizkuntza goxoa eta sentsuala iruditzen zait eta asko gustatzen zait bere sonoritate eta melodia. Gainera, denboraldi batez Parisen zubi gainean anplifikagailu eta gitarrarekin jotzen ibili nintzenez, jendea ezagutzeko aukera izan nuen eta beraiek ere lagundu naute letretan eta abar. Hizkuntza ezberdinak erabiltzea nire bizitzako ibilbide horren islada bat zela ere iruditu zitzaidan.

Madrilen zaude antzerki munduan lanean. Zein konpainia eta obratan diharduzu momentu honetan?
Orain Gato Negro antzerki taldean nago eta abenduaren 10a arte Ojalá estuvierais muertos antzezlana eskaintzen ari gara Galileo antzokian, asteartetik igandera. Gato Negro gure antzerki eskola garaian sortu zen eta gero eta proiektu garrantzitsuagoekin gabiltza. Obra honekin Frantzian izan gara, Norbegiara joateko asmoa ere badaukagu. Jakin min eta proiektu asko ditugu buruan, eta oraindik egiteke ditugun ametsak...

Musikaria eta antzezlea izanik, ziurrenik honezkero egina duzu Gato Negro-rekin bien uztarketarik, ezta?
Bai, aukera izan dut, bai. Duela hiru hilabete, adibidez, Édith Piaf-en inguruko obra egin genuen eta nik Piaf antzezten nuen. Abestu ere egiten nuen pianojole batek lagunduta. Gainera, gaur egun antzerkian musika oso presente dago. Denetarik jakitea ondo dago.

Momentuz Madril aldean jarraitzeko asmoa duzu?
Egia esan, izpiritu nomada daukat. Momentuz lana dudan lekuan nago. Madril gustuko dudan hiri bat da, batez ere, gustuko dudana egiten dudalako. Baina bueltatzeko gogoa ere beti izan ohi dut. Dena den, oraindik nire burua buelta asko emateko gogoarekin sentitzen dut. Ez dakit non, ez dakit nola, ez dakit noiz bueltatuko naizen... baina mugitzeko grina dut oraindik.

Zure egoera kontuan izanik nola pentsatzen duzu zuzenekoa aurkeztea?
Momentuz, abenduan antzezlanean astebetez ordezkatuko naute hilaren lehenean Donostian eta bian Irunen jo ahal izateko. Gero hamaseian ere Iruñean joko dugu. Nik uste dut aukera izango dudala, nola edo hala egingo dugu zerbait proiektua aurrera eraman ahal izateko. Gainera, antzerkigintza oso ezegonkorra da, batzuetan lan asko daukazu eta gero libreago zaude... Bidaia asko eginda, baina uste dut bi gauzak egin ahal izango ditudala.

«Ibilian»
«Bidearen kontzeptua oso presente dago nire abesti eta bizitzan. Norberak bere bidea aurkitzearen kontzeptua, ibiltzea geratu gabe eta ahal izanez gero norabide egokian. Orain ibilbide berri bat hasi dut musikan eta horrexegatik, Ibilian».

Madril
«Nik uste dut Madrilen euskal musikagintza eta antzerkigintza gutxi ezagutzen dela. Euskal Herrian oso presente ditugun artistak apenas ezagutzen diren. Bestalde, ni mugitzen naizen giroan jendea oso irekia da, nik kantatu izan dut noizbait euskaraz Madrilen eta jendea gerturatu zait 'Ze soinu berezia duen! Ze hizkuntza polita!', esaten. Ez dut sentitu inolako arbuiorik. Mugitzen naizen mundua, agian, pentsamendu aldetik irekiagoa delako. Interesa somatu dut, baina ezezagutza ere bai».


Azkenak
Zunda bat Eguzkitik inoizko gertuen igaro da, arrakastaz

NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]


Kultur transmisioa feminismotik zikloa izanen dute asteburuan Beran

Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).


Sostengua adierazi diote Marieniako lurren aldeko borrokari hogei kolektibok

Kanboko Marienia eremuan etxebizitzak eraikitzeko proiektua badu Bouygues Immobilier agentziak. "Elkarlanaren bidez" zein "indar harremana" mantenduta, proiektua ezeztatzeko borroka eramateko determinazioa plazaratu dute adierazpen bateratu... [+]


Langile bat hil da Zornotzan, Forest Trafic SL enpresan

Boroa industrialdean hil zen 41 urteko I.P.C langilea, abenduaren 30ean biltegiko inbentarioa egiten ari zenean. ELA eta LAB sindikatuek, eta Jaurlaritzako Segurtasun Sailak eman dute istripuaren berri.


Heldu-lekua eta kortsea

Arrazoi pedagogiko edo metodologikoengatik, historialariok joera dugu iraganeko aldi historikoak zatikatzeko eta epetan banatzeko. Badira den-denok ezagutzen ditugun aro tradizionalak (Historiaurrea, Antzinaroa, Erdia Aroa, Aro Modernoa eta Garaikidea); baina baita horien... [+]


2025-01-02 | Leire Ibar
AEBetako New Orleans eta Las Vegas hirietako gertaerak “eraso terrorista” gisa ikertzen ari dira

Agintariek ez dute baztertu bi gertaerak elkarren arteko loturarik izatea. New Orleansen, kamioneta baten gisari batek jendetzaren aurka egin du hamabost hildako eta 35 zauritu eraginda. Ordu batzuk geroago, Las Vegasen, Trump International Hotelaren parean auto bat lehertu da,... [+]


Real-PSG partiduan begian zauritutako beste pertsona baten kasua berriz irekitzeko agindu du auzitegiak

Donostian 2024ko martxoan jokatutako futbol partiduaren aurretik Ertzaintzak egindako kargetan, Amaya Zabarte zaleaz gain bigarren pertsona bat zauritu zuten, ustez foam pilota batekin begian jota. Orain, kasu hori ere ikertzeko agindu du Gipuzkoako Lurralde Auzitegiak.


2025-01-02 | Leire Ibar
Nazioarteko Pilota Federazioak Espainiako Federazioak egindako akusazioak gezurtatu ditu

Espainiako Federazioak salatu du ez zaiola parte hartzen utzi iragan asteburuko Nazioarteko Pilota Federazioaren biltzar nagusian, eta hori “bidegabekeria” dela. Biltzar hartan onartu zuten, bozketan, Euskadiko federazioa nazioartekoaren eskubide osoko kide gisa... [+]


Al-Jazeera telebistaren Zisjordaniako egoitza itxi du Palestinako Aginte Nazionalak

"Sedizioa bultzatzen duelako" hartu du Al-Jazeeraren zabalpena eta lana "aldi baterako" debekatzeko erabakia Palestinako Aginte Nazionalak. PAN "Israelekin lerrokatu izana" deitoratu du komunikabideak, argi utzirik "mehatxuen eta intimidazioen... [+]


Europako ekialdea errusiar gasik gabe utzi du Ukrainak, Gazpromekin hautsita

Gazpromekin zuen kontratua ez du berritu Volodymyr Zelenskyren gobernuak eta, asteazken goizean, Europa ekialdea hornitzeko gasaren fluxua eten du errusiar konpainiak.


Eraikiz kolektiboa: “Gizonok matxismoaren aurrean ardurak hartzeko unea iritsi da”

Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.

 


2024-12-31 | Julene Flamarique
24 urteko espetxe-zigorra bete ostean libre da Guillermo Merino durangarra

Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.


2024-12-31 | Leire Ibar
Prezioek gora egingo dute urte berriarekin batera

Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.


2024-12-31 | ARGIA
Apirilaren 11n egingo da Aberri Egun bateratua, Euskal Herria Baterak deituta

Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.


Eguneraketa berriak daude