Garbiñe Insausti: «Abesti bakoitzak bere nortasuna hartu du»

  • Ahots goxo eta berri bat aurkeztu zaigu euskal musikagintzan. Garbiñe Insausti hernaniarrak urteak daramatza antzerkigintza dela-eta alde batetik bestera eta momentuz hala ikusten du bere burua. Horra hor, diskoaren izenburua, Ibilian, Hondarribiko Hirusta Records disketxeak aurkezten diguna. Mikel Errazkinen teklatu eta musika gidaritzapean, esperientziadun musikariez inguratu da Garbiñe bere estraineko lana grabatzeko: Xabi López gitarretan, Txema Garcés baxuan eta kontrabaxuan eta Igor Telletxea baterian. Joan den abuztu eta irailean grabatu dute hamar abestiz osatutako lehen lana, luze gabe zuzenean entzuteko parada izango duguna.

2021eko uztailaren 20an
Noiz eman zenituen lehen urratsak musika munduan?
Hamabost bat urterekin hasi nintzen gitarrako lehen akordeak ikasi eta lehen abestiak sortzen. Gero hamazazpirekin Madrilera joan nintzen antzerki ikasketak egitera eta musika mundua pixka bat alboratuta utzi nuen. Halere, beti nuen gitarra bide lagun.

Zein talde edo bakarlarirekin hazi zara musikari gisa?
Norah Jones, Billie Holiday, Édith Piaf... emakumezko ahots hauekin hezi naiz ni. Oso artista handiak dira aipatu ditudan guztiak, eta beraiengandik ikasteko asko dut.

Nola suertatu zen diskoa grabatzeko aukera?
Duela pare bat urte ekin nion berriro serioago musikari eta maketatxo bat grabatu nuen. Zenbait disketxetara bidali nuen eta Mikel Errazkinen proposamena jaso nuen. Bera zuzendari musikala izan zitekeela esan zidan eta moldaketak ere egin zitzakeela komentatu. Horrela hasi ginen lanean duela hamar bat hilabete. Maketako hiru abesti berreskuratu genituen diskoa grabatzeko eta egia esan nahiko lan prozesu kuriosoa izan da. Izan ere, antzerkia dela-eta Madrilen eta Frantzian ibili naiz eta ahal nuen guztietan Hondarribira gerturatzen nintzen Mikelekin biltzeko: zer egin nahi genuen eztabaidatu, moldaketak ikusi... Eta irailera arte horrela ibili gara, jo eta su lanean. Halere, oso prozesu polita eta intentsoa izan da. Zorte onekoa sentitzen naiz Mikelek beti izan duelako konfidantza handia nigan eta gainera oso musikari onez inguratu nau. Musika munduan dudan lehen esperientzia izateko oso pozik nago.

Nola hartzen du bakarlari batek beste norbaiten gidaritzape musikala izatearen proposamena?
Egia esan, guk primeran eraman dugu, hasieratik oso ongi konpondu baikara. Banituen nolabaiteko aurreiritziak zenbait instrumentuekiko, nire burua gitarra batekin bakarrik entzutera ohitua nengoelako. Horregatik, nire musika bateria edo baxu batekin irudikatzea arraroa egiten zitzaidan. Baina gero lehenengo moldaketak entzuten hasi nintzenean, eta Mikelen ideiak garatzen genituen heinean konturatu nintzen abesti bakoitza nortasun propioa hartzen ari zela. Kantu lasaiak direnez gitarrarekin eta ahotsarekin entzunda bakarrik monotonoak izateko beldurra neukan, eta agian, pobre gera zitezkeela. Baina Mikelek abesti bakoitzari ukitu ezberdina eman dio eta nik uste asko aberastu dituela. Kolorea eman dio abesti bakoitzari eta oso pozik geratu naiz emaitzarekin.

Bakarlari gisa aurkezten bazara ere, konposaketetan eta hitzen sorkuntzan ere hainbat lagun izan dituzu.
Hamabost urterekin lehen kantuak sortzen hasi nintzenean nire hitzak abesten nituen. Orain lagunen letrak musikaz laguntzea ere gustuko dut. Ezberdina da, polita. Beraiek ere hitz batzuetatik musika nola sor daitekeen ikusten dute eta hitza eta musika nola uztartzen diren. Abesti bakoitza gainera momentu ezberdin batean sortzen da eta beraz kantu bakoitza momentu zehatz baten islada txiki bat da.

Maketako hiru kantu bakarrik sartu dira diskoan eta besteak hilabeteotan sortu dira. Nola moldatu zara Madrilen zaudela guztia koordinatzeko?
Bada, diziplina pixka batekin. Denboraz larri ibili gara egia esan. Dena den, kantu bakoitza mundu bat da, abesti bat konposatzeko lau aste eman ditzakezu eta Ibilian bezalako beste kantu bat adibidez insomnio gau bateko bi orduko lana izan zen. Irailean grabatu genuen diskoa eta sormen lanean jardun genuen azken momentura arte.

Euskaraz, ingelesez eta frantsesez abesten duzu. Disko poliglota dugu Ibilian.
Betidanik izan dut hizkuntzekiko joera. Beti gustatu zait hizkuntza bakoitzak duen nortasunarekin jolastea, ikastea eta hitz egitea. Nik uste hizkuntza bakoitzak sentsazio ezberdinak eskaintzen dizkizula eta bakoitzak bere xarma dauka. Frantsesa, adibidez, oso hizkuntza goxoa eta sentsuala iruditzen zait eta asko gustatzen zait bere sonoritate eta melodia. Gainera, denboraldi batez Parisen zubi gainean anplifikagailu eta gitarrarekin jotzen ibili nintzenez, jendea ezagutzeko aukera izan nuen eta beraiek ere lagundu naute letretan eta abar. Hizkuntza ezberdinak erabiltzea nire bizitzako ibilbide horren islada bat zela ere iruditu zitzaidan.

Madrilen zaude antzerki munduan lanean. Zein konpainia eta obratan diharduzu momentu honetan?
Orain Gato Negro antzerki taldean nago eta abenduaren 10a arte Ojalá estuvierais muertos antzezlana eskaintzen ari gara Galileo antzokian, asteartetik igandera. Gato Negro gure antzerki eskola garaian sortu zen eta gero eta proiektu garrantzitsuagoekin gabiltza. Obra honekin Frantzian izan gara, Norbegiara joateko asmoa ere badaukagu. Jakin min eta proiektu asko ditugu buruan, eta oraindik egiteke ditugun ametsak...

Musikaria eta antzezlea izanik, ziurrenik honezkero egina duzu Gato Negro-rekin bien uztarketarik, ezta?
Bai, aukera izan dut, bai. Duela hiru hilabete, adibidez, Édith Piaf-en inguruko obra egin genuen eta nik Piaf antzezten nuen. Abestu ere egiten nuen pianojole batek lagunduta. Gainera, gaur egun antzerkian musika oso presente dago. Denetarik jakitea ondo dago.

Momentuz Madril aldean jarraitzeko asmoa duzu?
Egia esan, izpiritu nomada daukat. Momentuz lana dudan lekuan nago. Madril gustuko dudan hiri bat da, batez ere, gustuko dudana egiten dudalako. Baina bueltatzeko gogoa ere beti izan ohi dut. Dena den, oraindik nire burua buelta asko emateko gogoarekin sentitzen dut. Ez dakit non, ez dakit nola, ez dakit noiz bueltatuko naizen... baina mugitzeko grina dut oraindik.

Zure egoera kontuan izanik nola pentsatzen duzu zuzenekoa aurkeztea?
Momentuz, abenduan antzezlanean astebetez ordezkatuko naute hilaren lehenean Donostian eta bian Irunen jo ahal izateko. Gero hamaseian ere Iruñean joko dugu. Nik uste dut aukera izango dudala, nola edo hala egingo dugu zerbait proiektua aurrera eraman ahal izateko. Gainera, antzerkigintza oso ezegonkorra da, batzuetan lan asko daukazu eta gero libreago zaude... Bidaia asko eginda, baina uste dut bi gauzak egin ahal izango ditudala.

«Ibilian»
«Bidearen kontzeptua oso presente dago nire abesti eta bizitzan. Norberak bere bidea aurkitzearen kontzeptua, ibiltzea geratu gabe eta ahal izanez gero norabide egokian. Orain ibilbide berri bat hasi dut musikan eta horrexegatik, Ibilian».

Madril
«Nik uste dut Madrilen euskal musikagintza eta antzerkigintza gutxi ezagutzen dela. Euskal Herrian oso presente ditugun artistak apenas ezagutzen diren. Bestalde, ni mugitzen naizen giroan jendea oso irekia da, nik kantatu izan dut noizbait euskaraz Madrilen eta jendea gerturatu zait 'Ze soinu berezia duen! Ze hizkuntza polita!', esaten. Ez dut sentitu inolako arbuiorik. Mugitzen naizen mundua, agian, pentsamendu aldetik irekiagoa delako. Interesa somatu dut, baina ezezagutza ere bai».


Azkenak
2025-04-16 | Euskal Irratiak
Mikel Epaltza
“Nire etxea utzi nuen ETAk nazioarteko begiraleen esku armak utz zitzan”

Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.


Ertzaintza handitu eta 8.000 polizia nahi ditu Jaurlaritzak 2030erako

Ertzaintzarekin bigarren negoziazio mahaia ireki du Bigen Zupiriak, martxoan ERNE, ESAN eta SIPErekin ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu ostean. Agente kopurua areagotzeko plan horretan Arkautiko (Araba) akademiak "berebiziko... [+]


Iñaki Bakero (Erriberan Euskaraz)
“Batzuek ez gaituzte hemen nahi, baina bagaude”

Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta


Aguraingo Udalak atzera bota du 50.000 plaka fotovoltaiko instalatzeko proiektua

EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu dute osoko bilkuran. Udalak egitasmoa sustatzen duen enpresari, Cañaveras Solarri eskatu dio proiektuak ez ditzala hartu balio estrategiko handiko gisa kalifikatutako nekazaritza lurrak, eta gune populatuetatik gutxienez 500 metroko... [+]


2025-04-16 | Sustatu
Bi hilabete igaro dira eta berdin gaude: IP blokeoak dozenaka euskal webguneren kontra futbola dagoenean

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.


2025-04-16 | Karmelo Landa
Aberri Aukera

Ez da Aberri Eguna, Aberri Aukera da euskaldunok behar duguna. Urtean behin errepikatzen dira balizko alderdi zein talde abertzaleen deialdiak, data hauetan, Euskaldunon aberria Euskadi/Euskal Herria da aldarriaren inguruan. Egun bateko kontua izaten da, hala ere. Eta ez batera... [+]


“Benetan horrek egin nau komiko: emanaldia gaizki doanean ere gozatzen jakiteak”

Iruñea ez da oso handia, baina Beñat Iturbek elkarrizketarako lekua hautatu duen arte ez dut jakin institutu berean ikasi genuela. Madril eta Iruñea artean bizi da, han hemen baino gehiago, oraingoz. Etxera egin duen bisita bat probestu dut harekin... [+]


Muga-zergek depresioa areagotzen dute

Washington (AEB), 1930eko ekainaren 17an. AEBetako Kongresuak Muga-Zergen Legea onartu zuen. Smoot-Hawley Legea ere esaten zaio Reed Smoot senatariak eta Willis Hawley diputatuak bultzatu zutelako.

Legeak 900 produktu ingururako inportazio zerga-mugak %40 eta %60 artean igo... [+]


Erromatar gorpuak Vienaren zimendu

Vienako Simmering auzoan kirol-zelai bat berritzeko lanetan ari zirela, 150 gorpu dituen hobi komuna topatu zuten 2024ko urrian. Erromatar legionarioak zirela ondorioztatu dute, eta K.o. 100 urte inguruan hil zirela. Edo, hobe esanda, hil zituztela. 

Gorpuak edozein... [+]


2025-04-16 | Itxaro Borda
Irauteko

Beldur hori bada. Badirudi Donald Trump etorri dela Washingtoneko bulego borobila luzerako okupatzera. Bigarren mandatua du, baina bere hurbileko aholkulariei, ez dela txantxetan ari berretsiz gainera, Konstituzioan zenbaki bakan batzuk aldatzeko bere xede zurruna aipatzen die,... [+]


2025-04-16 | Bea Salaberri
Gerlarako prestatu?

“Erresilientzia poltsa”, “biziraupen eskuliburua”, “ebakuazio bizkar-zakua”: hara nolakoak entzun daitezkeen agintarien ahotan azken asteetan.

Iragan hilabeteko adierazpenen artean, Europako Batasunak herritarrei eskatu die... [+]


Aitonita eta ortologia

Ansorena´tar Joseba Eneko.

Edonori orto zer den galdetuz gero, goizaldea erantzungo, D´Artagnanen mosketero laguna edo ipurtzuloa, agian. Baina orto- aurrizkiak zuzen adierazten du eta maiz erabiltzen dugu: ortodoxia, ortopedia, ortodontzia... Orduan (datorrena... [+]


Iruñeko Paris 365 jantokia
Familia bat, aurrera egiten jarraitzeko

Bazterkeria egoeran dauden pertsonen elikadura beharrei erantzuteko, Paris 365 jantoki solidarioa martxan jarri zuten Iruñean, 2009an. Ordutik, euro baten truke egunero hiru otordu bero ematen dituzte. Urtarrilaren 27an iragarri zuten aurrez aurreko afariak emateari... [+]


Eguneraketa berriak daude