Fito Rodriguez: «Filmen bitartez beren bizitzaren irakurketa egiten dute pertsonaiek»


2021eko uztailaren 12an
Azaldu ezazu Kasandra leihoan.
Badago literaturan hari bat, non irudiak eta hitzak elkartu egiten diren, eta horri deitu izan diote literatur poetikoa edo irudi literarioa. Eta haietan bereziki aztertua izan da emakumearen papera leihoaren aurrean. Garai batean, XV. mendean adibidez, funtsean, emakumea beti barruan eta kanpora begira agertzen zen. Kanpoa beti arriskua zen eta barrua gozotasuna. Baina garai Erromantikoan, emakumea aspertu egiten da barruan. Eta Surrealismo garaian batik bat -Dali dugu erreferentzia horretan- jadanik kanpokoa arriskugarri zena erakargarria bihurtzen da. Gure garaian hori guztia gaindituta dago, ordea. Alderantzizkoa da. Kanpokoa sartu egiten da barrura. Momentu honetan subjektua izatea da kanpoko aldea barneratzea. Eta horri egin nahi izan diot nik kasu ariketa saio-literario honetan. Hori da nire liburuko Kasandrari gertatzen zaiona. Kanpoko guztiak itsutu egiten du.

Eta zertan mamitzen da zure ahalegina?
Abioian doazen bi protagonistak hizketan hasten dira, Erromako aireportuan zer gertatzen den jakin gabe geratzen direlako. Esan nahi dut, denbora-pasa hasten direla bata besteari filmak kontatzen. Baina film horien bitartez beren bizitzaren irakurketa egiten dute, modu berezi batean, egunerokotasuna eta ideia handiak nahastuz.

Beraz, non koka daiteke zure lan hau?
Ez da saiakera, bere zentzu hertsian. Filmen argumentuak dira garrantzitsuenak. Ez da nobela ere, ezer gertatzen ez delako. Beraz, surrealismoa eta geroko saiakela bat dela esan daiteke.

---------------------------------------------------------------------
Kasandra leihoan
Fito Rodriguez
Elkar eta Txalaparta
210 orrialde
14 euro


Fito Rodriguezen saiakela mozorrorik gabea

Fito Rodriguezek (Euskal Idazleen Elkarteko lehendakaria, Hezkuntza Zientziatan doktorea eta EHUko irakaslea) ezohiko idazlanak lantzeko ohitura du. Eta ezohikoa da baita ere Elkar eta Txalaparta argitaletxeen eskutik kaleratu duen Kasandra leihoan, Elkar Fundazioak eratutako Joseba Jaka V. Literatur Bekako sariduna gertatu zena. Nobela eta saioa uztartzen dituen liburua da. Saiakela, egilearen hitzetan.

Troiaren birrinketa aurreikusi zuen Kasandra itsuaren izena -eta neurri batean izana ere- duen emakumea aukeratu du Fito Rodriguezek pertsonaia nagusietako bat izateko. Paris-Islamabad ibilbidea egin beharko lukeen hegazkinean doazen ia europar bakarrak dira Kasandra eta Ihardets euskaldunak. Abioia -zergatik ez dakitela- Erromako aireportuan geldituko da. Bakoitza bere tokian geratzeko eskatzen zaie eta ezusteko egoerak sortzen dien egoneza gainditzeko, batak besteari ikusitako filmak azaltzea erabakitzen dute. Elkarrizketa da pairatzen duten larritasunaz hausnartzeko hautatzen duten bidea. Egoera itogarri horretatik nola irten asmatu ezinik bizi duten tarteko solasean, ordea, elkarren arteko eztabaida pizten duten gai ugari sortuko zaizkie.


Azkenak
Frantziako Estatu Kontseiluak Palestinak irabaziko du Kolektiboaren desegitea onartu du

Okzitaniako Tolosako elkartea da aipatu kolektiboa eta Frantziako Gobernuak dekretuz desegin zuen 2022an. Orain Estatu Kontseilua gobernuaren erabakia egokia dela berretsi du.


Izan, badira salbuespen legeak, bai horixe!

Sare Herritarrak antolatuta, pasa den urtarrilaren 11n Bilboko kaleak bete zituen manifestazio jendetsuaren ondoren, berriz sortu da eztabaida, euskal presoei salbuespen legeriarik aplikatzen ote zaion. Gure iritzia azaltzen saiatuko gara.

Espetxe politikan aldaketa nabarmena... [+]


Zedarriak, armagintza, zoru etikoa eta langileok

Duela gutxi think tank izateko jaioa omen den Zedarriak bere 6. txostena aurkeztu zuen. Beren web orrialdean azaltzen dutenaren arabera, zedarriak ebidentea ez den bidea topatzeko erreferentziak dira. Hots, hiru probintzietako jendarteari bidea markatzeko ekimena. Agerraldi... [+]


Eskoziako Lur Garaietan otsoa sartzea klima-larrialdirako onuragarria izango dela iradoki dute

Eskoziako Lur Garaietara otsoak itzularazteak basoak bere onera ekartzen lagunduko lukeela adierazi dute Leeds unibertsitateko ikertzaileek.. Horrek, era berean, klima-larrialdiari aurre egiteko balioko lukeela baieztatu dute, basoek atmosferako karbono-dioxidoa xurgatuko... [+]


Ágredok dioenez, zortzi bat ordu eman zituen ziegako zoruan etzanda Ertzaintzak ospitalera eraman aurretik

Karen Daniela Ágredok dioenez, atxilotu zutenean berak ez zuen ertzainik zauritu, haiek lurrera bota zuten eta konortea galdu zuen. Ondoren, Ertzaintzaren komisariaren zoruan iratzartu zen eta handik ospitalera eraman zuten.


Hiuzz + Bloñ + Adur
Lete ravero bat Iruñean

Hiuzz + Bloñ + Adur
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Iruñeko Aitzina tabernan (Egun Motelak kolektiboa).

--------------------------------------------

Larunbat goiza Iruñean. Neguko eguzkitan lanera doazen gizon –eta ez gizon– bakarti batzuk... [+]


Lorpen baten berri: Nafarroako Museoan Irulegiko Eskua euskaraz bisitatu daiteke

Hizkuntz Eskubideen Behatokiak jaso ditu kexak: bisita gidatuak gaztelania hutsean, eta sarrerako zerbitzuetan ere bai. Bitxia da kontua: baskoien mintzairaren hitzak dituela uste den brontzezko objektua ikustera joan... eta azalpenak gaztelaniaz. Kexek eragina izan dute, eta... [+]


Bideojokoen erabilera handitu egin da helduen artean, Ipsosen arabera

Julen Linazaroso Macsonrisas-eko kideak azaldu duenez, sari-bolek, harrapakin-kutxek eta enparauek bideojokoetan ordu gehiago jokatzea dute helburu. 35 eta 64 urteko pertsonen artean bideojokoen erabilerak gora egin du 2023tik 2024ra, Ipsosek emandako datuen arabera.


2025-02-21 | Euskal Irratiak
Boliviako laborari talde bat sustengatuko dute Xiberoatik

Zubiak eraiki Xiberoa eta Boliviaren artean. Badu jadanik 16 urte Boliviaren aldeko elkartea sortu zela Xiberoan. Azken urteetan, La Paz hiriko El Alto auzoko eskola bat, emazteen etxe baten sortzea, dendarien dinamikak edota tokiko irrati bat sustengatu dituzte.


Osasunbidean 11 medikuk 17.000 euro irabazten dituzte hilero

Ostegunean egoera hori ikertzeko eta zuzentzeko eskatu dio EH Bilduk Nafarroako Gobernuari legebiltzarreko osoko bilkuran. UPNk eta PPk bat egin dute eskaerarekin, eta Osasun Departamentuak urtebete du ikerketa gauzatzeko.


“Oldarraldi faxistari” galga jartzeko deia Errenterian

Oldarraldi faxistaren aurrean askatasuna leloarekin manifestaziora deitu dute dozenaka herritarrek. Ostiralean —hilak 21— 19:00etan Herriko Plazatik abiatuko da protesta, eta ahalik eta jendetsuena izatea nahi dute deitzaileek, faxismoaren oldarraldiari galga... [+]


Eguneraketa berriak daude