Mertxe Mujika: «Erabileraz asko entzuten da, baina asmoetatik ekintzetara pasa behar dugu»

  • Guk 15-20 urte barruko euskaltegiari buruz galdetu diogu.
Ikasturtea hasi berri duzue. Ikasle kopuruak gora egin du hirugarren urtez jarraian...
Ezer baino lehen gauza bat argitu nahi dut. Eusko Jaurlaritzarekin batera euskaltegiok eman genuen agerraldiko (irailaren 28an) datuak iazkoak ziren, ez 2006-2007 ikasturtekoak, nahiz eta jendeak hala ulertu duen. Aurtengo matrikulazio datu zehatzak urriaren 31n izango ditugu. Aurten, ez dut espero igoera egongo denik, baina oraindik ez dugu baloraziorik egingo ez dakizkigulako datuak zehatz-mehatz.

Esan izan duzu Jaurlaritzarekin aurrerapauso handia eman dela neurri ekonomikoetan. Garatu gabe dauden puntu batzuk ere aipatzen dituzu: sustapena, prestakuntza eta erabilera.
Arlo ekonomikoan aurrerapauso politak ematen ari gara, baina pauso polit horiek eman behar dira arlo ekonomikoan zein beste hiru esparruetan. Zergatik hiru eremu horiek? Prestakuntzari dagokionez, erronka berrien aurrean formatuago egon behar gara eta kalitatea behar-beharrezkoa da. Sustapenari dagokionez, oraindino euskara prestigiatu beharra dago. Oraindik ere leku askotan euskara jakin barik ederto bizi daiteke. Eta erabilerari lotuz, gure lanaren fruitua hor dago, euskarak zenbat eta prestigio gehiago izan gure ikasleek euskara erabiltzeko aukera gehiago izango dute. Lau arlo horiek ezinbestean joan behar dute lotuta.

Ez dugu ibili nahi hemendik ez dakit zenbat urtetara «krisian gaude» eta hau eta beste esanez, abian jarri dugun bide horretatik jarraitu behar dugu euskaltegiok eta administrazioak. Helduen euskalduntze alfabetatzea eraginkorra izateko, behar-beharrezkoak dira lau zutabe horiek ondo landuta izatea eta elkarlanean aritzea.

Mila helburu eta maila dituzten ikasleak dauzkazue. Horien arteko perfil bat da titulua eskuratu nahi duen ikaslearena.
Euskara ikasteko arrazoiak asko dira. Bakoitzak berea dauka. Gu saiatzen gara partikularrak diren interes horiek gure helburuarekin lotzen, alegia, euskara erabiltzeko dela. Egia da badela ikasle mota bat titulua gura duena. Berez ez da hori txarra, lortu behar duguna da ikasle hori tituluarekin baino ez dadila geratu, baizik eta konturatu dadila euskara erabiltzeko dela. Dena den, euskaltegira etortzeko erabakia hartu badu nolabaiteko sentsibilitatea daukalako da.

Nolakoa izan behar du 15-20 urte barruko euskaltegiak? Ikasle kopuruak gorako joera du, baina noiz arte segiko du gora egiten? Nor euskaldundu beharko du euskaltegiak?
Galdera zaila da, hemendik 15-20 urte barru... AEKn hogei urte baino gehiago daramat eta aldatu dira gauzak, baina euskaltegien egitekoa ez da aldatu. Gauza batzuk, egia esan, ez dira aldatu, esate baterako (eta zoritxarrez diot) badago oraindik eskolak emateko betiko eredua: talde tradizionalarena. Beste gauza batzuk bai, aldatu dira. Adibidez, 0 mailako ikasle askoz gehiago zeuden orduan orain baino. 0 mailako ikasleak izan beharko lukete etorkinek. Etorkinena euskaltegioi ihes egiten digun kontua da, ez da guk bakarrik egin behar dugun kontua.

Badago beste ikasle tipologia bat, D ereduan ikasi duena eta euskara hobetu behar duena. Eta era berean, zabaltzen ari den ikasle tipologia da euskararekiko behar espezifikoak dituztenena. Euskara zenbat eta gehiago erabili, eta zenbat eta espazio gehiago irabazi, behar espezifiko gehiago sortzen dira. Hemendik 20 urtera behar espezifikoak areagotu egingo dira.

Dena den, hemendik hogei urtera erronka handi-handia erabilera izango da...

Irakaskuntza ez hainbeste?
Irakaskuntzan ere jarraitu beharko da. Egia da badirela belaunaldi batzuk galdutzat eman daitezkeenak, baina batzuetan kalean buelta bat ematen duzu eta ikusten duzu badagoela premia.

Erabilera jo duzu erronka handitzat. Euskaltegiek horretan sartu behar al dute?
Erabileran kristolako erronka dago. Gure erantzukizuna handia da gure zentroetatik 40.000 pertsona pasa direlako. Gure buruari egiten diogun galdera hauxe da: euskaltegian aritu eta gero erabileran ematen dira eman behar diren pausoak? Beraz, hemen non egiten dugu denok kale? Gure planteamendua da guneak lortu behar direla euskara erabiltzeko. Esate baterako, euskaldun berria eta euskaldun zaharra elkarrekin aritzea.

Ea guztion artean -ez euskaltegiak soilik, baita eskolak eta beste ere- kapaz garen diagnostiko komun bat egiteko. Erabilerari buruz asko entzuten da, baina pasa behar dugu asmoetatik ekintzetara.

Euskaltegiok ditugun ikasleak kontuan hartuta, zubi horiek egiten lagundu behar dugu eta euskara dakigunok ere, gure erantzukizuna hartu behar dugu eta ez jarri pisu guztia euskara ez dakienaren bizkar. Euskara ikastea meritu itzela da eta erabilerak kale egiten du.

Sektoreen arteko elkarlana aipatu duzu. Gauza zehatzik eginda ba al dago?
Ez dago ezer eta egon beharko litzateke, gainera, gaiaren inguruan irakurketa bera egiten dugu. Bakoitza bere arloan gauza batzuk egiten gabiltza.

Euskara irakasteaz ez, baizik eta erabilera sustatzeko beharraz aritu gara. Euskaltegiak dibertsifikazioaren bidean al doaz?
Bai. Denok ari gara dibertsifikatzen. AEK ezaguna da klaseak ematen dituelako, eta egia da ehuneko oso altua horretara bideratuta dagoela, baina bestelakoak ere egiten ditugu: Ahize izeneko aholkularitza zerbitzua daukagu enpresei zuzendutakoa, ikastaro bereziak maisu-maistrentzat... Erronkak aipatzen ditugunean, badakigu horiek dibertsifikaziotik etorriko direla, beti ere guk kontrolatzen dugun esparruetan arituz. Zorionez, beharrak sortu dira eta guk esan dugu: «goazen 'merkatu' horietan ere sartzera».

Horrek esan nahiko luke AEKren hasierako ezaugarrietatik harago joango zinateketela?
Ez. Bat egiten du gure misioarekin. AEKren helburua Euskal Herria euskalduntzea da. Euskalduntzeko batzuetan klaseak eman behar dituzu eta beste batzuetan enpresetan normalizazio planak jarri behar dituzu abian. Dibertsifikazioa egunerokoarekin lotuta dago. Batzuetan guk ikusi dugu beharra -Berbalaguna ekimena kasu, euskara ikasten ari denak laguna behar du euskaraz aritzeko- eta beste batzuetan eskatu egin digute.

Noiz desagertuko garen? Inongo beharrik ez denean, baina bitartean... Dibertsifikazioak badu irakurketa positiboa, beharrak aldatzen doaz, beraz, euskaltegiok denbora guztian egon behar dugu pentsatzen zelan hobetu behar dugun.


Azkenak
'Arizona' antzezlana
Muturrekoa, muturreraino eramanda

Arizona
Aktoreak: Aitziber Garmendia eta Jon Plazaola..
NOIZ: urtarrilaren 26an.
NON: Berrizko Kultur Etxean. plazan.

-------------------------------------------

Arizona eta Mexiko banatzen dituen muga zaintzera abiatu da Idahotik Margaret (Aitziber Garmendia) eta George (Jon... [+]


Betiereko Wagner

'Tristan und Isolde' opera

Bilbao Orkestra Sinfonikoa. Zuzendaria: Erik Nielsen.
Bilboko Operaren Abesbatza. Zuzendaria: Boris Dujin.
Eszena zuzendaria: Allex Aguilera.
Bakarlariak: R. Nicholls, G. Hughes Jones, M. Mimika, E. Silins, C. Daza, D. Barcellona, J... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Argia Sariak banatuko ditugu gaur Usurbilgo Atxega Jauregian

Usurbilgo Atxega Jauregian, urtarrilaren 31n, hedabideetako, kulturgintzako eta erakunde publikoetako ehun lagun inguru bilduko dira. Bazkariaren ondoren, 16:00etan egingo da sari banaketa. Antton Mendizabalek egingo dituen azken garaikurrak jasoko dituzte saridunek... [+]


“Yoga onkologikoa xamurtasunean eta errespetuan oinarritzen da”

Prozesu onkologikoetarako tresnak lantzen ditu Paula Barrio yoga onkologikoko irakasleak: “Gorputzarekin eta lesionatutako zonaldearekin konektatzen dugu”.


Zestoan euskararen erabilera handitzea helburu, aisialdia doan baliabide urriko haurrentzat

Zestoan (Gipuzkoa), 2024ko irailaz geroztik, baliabide ekonomiko urriko haur eta gazteak bost kultur eta kirol ekintzen artean bat aukeratu, eta horretan doan aritu daitezke. Udalak dirulaguntzen araudia berritu du, haurren aisialdia eskubide bat dela argudiatuta. Aldaketarako... [+]


2025-01-31 | Euskal Irratiak
Ramuntxo Labat-Aramendi
“Duintasunez arituko gira; Ahetzeko herriko etxearen egoera egonkortu nahi dugu”

Lehen itzulitik bigarrenera, auzapezgotzara jauzi egin zuen Ramuntxo Labat-Aramendi abertzalearen zerrendak. Erdiespena "xinaurri lanari esker" egin zela uste du Labat-Aramendik. Ahetzen zerrendak bozen %44,39 lortu zuen urtarrilaren 12an eginiko behin betiko bozketan... [+]


Iruñean Laba elkartearen eta Windsor tabernaren lokalak bateratuko dituzte

Modu horretan, euskara eta euskal kultura hiriaren bihotzera eraman duen proiektuari egonkortasuna eta sendotasuna emanen diote.


2025-01-31 | Uriola.eus
Sukalde eta garbiketako grebaren lehen egunak %70etik gorako jarraipena izan du ostegunean, sindikatuen arabera

Ehundaka langile elkartu ostegunean Bilbon egin den giza katean “Lan baldintzak hobetu, hemen eta orain erabakita” lelopean.


Langile bat hil da Arbizun, lanean ari zela kamioi batetik karga gainera erorita

52 urteko altsasuar bat hil da ostegunean Arbizun lan istripua izan ostean, Nafarroako Foruzaingoak jakinarazi duenez. Urtea hasi zenetik Euskal Herrian lan istripu batean hildako laugarren langilea da. Ezbeharra herriko erdigunean dagoen etxebizitza bat zaharberritzeko lanetan... [+]


Greba Nafarroako hezkuntza publikoan
Ikasturteko hirugarren greba deialdia ere arrakastatsua izan dela diote sindikatuek

Ikasturtea hasi denetik hirugarren greba eguna izan da ostegunekoa Nafarroako Hezkuntza Publikoan eta goizeko mobilizazioen ondoren, LAB, Steilas, ELA eta CCOO –protestaren deitzaileak– pozik agertu dira. Euri jasak eta hotzak lagundu ditu etengabe irakasleak... [+]


Jerusalem ekialdean UNRWA debekatu izanak are gehiago zailduko du Gazarako laguntza

Urtarrilaren 30 honetan abian jarri du Israelek Jerusalem ekialderako UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoaren debekua. Urtarrilaren 15ean adosturiko su-etenari segi, bahituen eta presoen hirugarren trukea dute ostegun honetan.


2025-01-30 | Julene Flamarique
Erantzukizunak eskatuko dituzte Zaldibarko tragediaren bosgarren urteurrenean

Joaquin Beltran eta Alberto Sololuze gogoratzeko eta hondamendiaren erantzukizunak eskatzeko elkarretaratzea egingo dute igandean Zaldibarko Eitzaga auzoan. Luizia “enpresarien diru goseak” eragin zuela, eta Eusko Jaurlaritzak “ardura txikiena ere ez duela... [+]


Zigor gehiago espero dituzte Zarauzko EAJko zinegotzi ohiaren etxearen auzian

EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiak ez duela "zirrikiturik utzi" dio SOS Talaimendi plataformak, eta "oraindik merezi duten legezko zehapena jaso ez duten zenbait erabaki arbitrario eta ia delituzko" geratzen direla adierazi du. Besteak beste, Zarauzko Udalak... [+]


2025-01-30 | Leire Ibar
Osasun publikoaren alde otsailaren 1ean Bilbon, Gasteizen eta Donostian kaleak betetzera deitu dute

Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak (OPA) manifestazioak deitu ditu otsailaren 1erako. Mobilizatzeko deia egin dute osasunaren pribatizazioari aurre egiteko, lehen arreta indartzeko, osasun arloko langileen baldintzak hobetzeko, prekaritateari aurre egiteko eta kudeaketa... [+]


2025-01-30 | Julene Flamarique
“Irabazi egin dugu”: Burlatako etxegabetzea gelditu du Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak

Genero-indarkeriaren biktima den emakume bat eta haren bost seme-alabak, horietatik hiru hemezortzi urte beherakoak, etxetik bota nahi izan dituzte ostegunean. Erabakia aurrera eramateko baldintzarik ez zegoela argudiatuta ez dute kaleratzea burutu, baina beste data bat... [+]


Eguneraketa berriak daude