Mertxe Mujika: «Erabileraz asko entzuten da, baina asmoetatik ekintzetara pasa behar dugu»

  • Guk 15-20 urte barruko euskaltegiari buruz galdetu diogu.
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Ikasturtea hasi berri duzue. Ikasle kopuruak gora egin du hirugarren urtez jarraian...
Ezer baino lehen gauza bat argitu nahi dut. Eusko Jaurlaritzarekin batera euskaltegiok eman genuen agerraldiko (irailaren 28an) datuak iazkoak ziren, ez 2006-2007 ikasturtekoak, nahiz eta jendeak hala ulertu duen. Aurtengo matrikulazio datu zehatzak urriaren 31n izango ditugu. Aurten, ez dut espero igoera egongo denik, baina oraindik ez dugu baloraziorik egingo ez dakizkigulako datuak zehatz-mehatz.

Esan izan duzu Jaurlaritzarekin aurrerapauso handia eman dela neurri ekonomikoetan. Garatu gabe dauden puntu batzuk ere aipatzen dituzu: sustapena, prestakuntza eta erabilera.
Arlo ekonomikoan aurrerapauso politak ematen ari gara, baina pauso polit horiek eman behar dira arlo ekonomikoan zein beste hiru esparruetan. Zergatik hiru eremu horiek? Prestakuntzari dagokionez, erronka berrien aurrean formatuago egon behar gara eta kalitatea behar-beharrezkoa da. Sustapenari dagokionez, oraindino euskara prestigiatu beharra dago. Oraindik ere leku askotan euskara jakin barik ederto bizi daiteke. Eta erabilerari lotuz, gure lanaren fruitua hor dago, euskarak zenbat eta prestigio gehiago izan gure ikasleek euskara erabiltzeko aukera gehiago izango dute. Lau arlo horiek ezinbestean joan behar dute lotuta.

Ez dugu ibili nahi hemendik ez dakit zenbat urtetara «krisian gaude» eta hau eta beste esanez, abian jarri dugun bide horretatik jarraitu behar dugu euskaltegiok eta administrazioak. Helduen euskalduntze alfabetatzea eraginkorra izateko, behar-beharrezkoak dira lau zutabe horiek ondo landuta izatea eta elkarlanean aritzea.

Mila helburu eta maila dituzten ikasleak dauzkazue. Horien arteko perfil bat da titulua eskuratu nahi duen ikaslearena.
Euskara ikasteko arrazoiak asko dira. Bakoitzak berea dauka. Gu saiatzen gara partikularrak diren interes horiek gure helburuarekin lotzen, alegia, euskara erabiltzeko dela. Egia da badela ikasle mota bat titulua gura duena. Berez ez da hori txarra, lortu behar duguna da ikasle hori tituluarekin baino ez dadila geratu, baizik eta konturatu dadila euskara erabiltzeko dela. Dena den, euskaltegira etortzeko erabakia hartu badu nolabaiteko sentsibilitatea daukalako da.

Nolakoa izan behar du 15-20 urte barruko euskaltegiak? Ikasle kopuruak gorako joera du, baina noiz arte segiko du gora egiten? Nor euskaldundu beharko du euskaltegiak?
Galdera zaila da, hemendik 15-20 urte barru... AEKn hogei urte baino gehiago daramat eta aldatu dira gauzak, baina euskaltegien egitekoa ez da aldatu. Gauza batzuk, egia esan, ez dira aldatu, esate baterako (eta zoritxarrez diot) badago oraindik eskolak emateko betiko eredua: talde tradizionalarena. Beste gauza batzuk bai, aldatu dira. Adibidez, 0 mailako ikasle askoz gehiago zeuden orduan orain baino. 0 mailako ikasleak izan beharko lukete etorkinek. Etorkinena euskaltegioi ihes egiten digun kontua da, ez da guk bakarrik egin behar dugun kontua.

Badago beste ikasle tipologia bat, D ereduan ikasi duena eta euskara hobetu behar duena. Eta era berean, zabaltzen ari den ikasle tipologia da euskararekiko behar espezifikoak dituztenena. Euskara zenbat eta gehiago erabili, eta zenbat eta espazio gehiago irabazi, behar espezifiko gehiago sortzen dira. Hemendik 20 urtera behar espezifikoak areagotu egingo dira.

Dena den, hemendik hogei urtera erronka handi-handia erabilera izango da...

Irakaskuntza ez hainbeste?
Irakaskuntzan ere jarraitu beharko da. Egia da badirela belaunaldi batzuk galdutzat eman daitezkeenak, baina batzuetan kalean buelta bat ematen duzu eta ikusten duzu badagoela premia.

Erabilera jo duzu erronka handitzat. Euskaltegiek horretan sartu behar al dute?
Erabileran kristolako erronka dago. Gure erantzukizuna handia da gure zentroetatik 40.000 pertsona pasa direlako. Gure buruari egiten diogun galdera hauxe da: euskaltegian aritu eta gero erabileran ematen dira eman behar diren pausoak? Beraz, hemen non egiten dugu denok kale? Gure planteamendua da guneak lortu behar direla euskara erabiltzeko. Esate baterako, euskaldun berria eta euskaldun zaharra elkarrekin aritzea.

Ea guztion artean -ez euskaltegiak soilik, baita eskolak eta beste ere- kapaz garen diagnostiko komun bat egiteko. Erabilerari buruz asko entzuten da, baina pasa behar dugu asmoetatik ekintzetara.

Euskaltegiok ditugun ikasleak kontuan hartuta, zubi horiek egiten lagundu behar dugu eta euskara dakigunok ere, gure erantzukizuna hartu behar dugu eta ez jarri pisu guztia euskara ez dakienaren bizkar. Euskara ikastea meritu itzela da eta erabilerak kale egiten du.

Sektoreen arteko elkarlana aipatu duzu. Gauza zehatzik eginda ba al dago?
Ez dago ezer eta egon beharko litzateke, gainera, gaiaren inguruan irakurketa bera egiten dugu. Bakoitza bere arloan gauza batzuk egiten gabiltza.

Euskara irakasteaz ez, baizik eta erabilera sustatzeko beharraz aritu gara. Euskaltegiak dibertsifikazioaren bidean al doaz?
Bai. Denok ari gara dibertsifikatzen. AEK ezaguna da klaseak ematen dituelako, eta egia da ehuneko oso altua horretara bideratuta dagoela, baina bestelakoak ere egiten ditugu: Ahize izeneko aholkularitza zerbitzua daukagu enpresei zuzendutakoa, ikastaro bereziak maisu-maistrentzat... Erronkak aipatzen ditugunean, badakigu horiek dibertsifikaziotik etorriko direla, beti ere guk kontrolatzen dugun esparruetan arituz. Zorionez, beharrak sortu dira eta guk esan dugu: «goazen 'merkatu' horietan ere sartzera».

Horrek esan nahiko luke AEKren hasierako ezaugarrietatik harago joango zinateketela?
Ez. Bat egiten du gure misioarekin. AEKren helburua Euskal Herria euskalduntzea da. Euskalduntzeko batzuetan klaseak eman behar dituzu eta beste batzuetan enpresetan normalizazio planak jarri behar dituzu abian. Dibertsifikazioa egunerokoarekin lotuta dago. Batzuetan guk ikusi dugu beharra -Berbalaguna ekimena kasu, euskara ikasten ari denak laguna behar du euskaraz aritzeko- eta beste batzuetan eskatu egin digute.

Noiz desagertuko garen? Inongo beharrik ez denean, baina bitartean... Dibertsifikazioak badu irakurketa positiboa, beharrak aldatzen doaz, beraz, euskaltegiok denbora guztian egon behar dugu pentsatzen zelan hobetu behar dugun.


Azkenak
2024-07-24 | ARGIA
Udako Azoka Ekologikoak abian dira, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako hamalau herritan

Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseilutik herritarrak animatu dituzte azoketan erostera eta ekoizleak gertutik ezagutzera. Uztailaren 29an Zigoitian izango dira, eta abuztuaren 23an, Zarautzen. Urriaren 27an amaituko dute udako denboraldia, Villabonan.


Palestinako alderdi nagusiek batasun gobernurako akordioa lortu dute

Hamas, Fatah, Palestina Askatzeko Herri Frontea, Palestinako Jihad Islamikoa eta beste hamar taldek hitzarmena sinatu dute, genozidioa amaitu ostean “Palestinako lurralde guztien” gaineko agintea izateko. “Okupazioaren aurka borrokatzeko” eskubidea dutela... [+]


Jarrera baikorrak areagotzearen beharra

Euskaltzaleen Topaguneko kideek euskara sustatzeko jarreren inguruko datu kezkagarriak hauteman dituzte. Hori dela eta, Gero eta aldeko gehiago gizartean ikerketaren bidez, herritarrak euskarara hurbiltzeko estrategia berriak landu dituzte. Horretaz mintzatu dira, apirilean,... [+]


Euskal Herrian dauden poliziei eta guardia zibilei plusak ordaintzen jarraitzen du Espainiako Barne Ministerioak

1984ko urriaren 23an ETAren garaian Espainiako Barne Ministerioak onartutako aginduan, “arriskugarritasun eta nekagarritasun” kontzeptuengatik “ordainsari” bat zehaztu zuten Espainiako Polizia Nazional eta Guardia Zibilarentzat, “eremu... [+]


Gazteen artean apenas kontsumitzen dira euskarazko edukiak ETBen eta Primeran plataforman

Ikusiker Ikus-entzunezkoen Behategiak Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) eta Nafarroako Unibertsitate Publikoko (NUP) 2.800 ikasleri egindako galdetegiaren arabera, plataforma digitaletan gazteek edukiak ez dituzte euskaraz kontsumitzen. Horrekin “arduratuta”... [+]


“Asmo politikoak ematen dio zentzua jakintza kolektibizatzeari”

Ekida Arte Ekimen Sozialistak arte eskola antolatu du Donostian, asteazkenean hasi eta larunbatera bitartean. Paraleloki, lau egunez, bi formakuntza saio egingo dira: muralismoari eta arte bisualei buruzkoa bata; eta antzerkiari eta arte eszenikoei loturikoa bestea. Sarbidea... [+]


2024-07-24 | ARGIA
Erromatar arrasto gehiago aurkitu dituzte airetik harturiko irudiekin, oraingoan Arkaian

Arkaiako erromatarren eremu termalean San Tomas ibaiari loturiko azpiegitura hidrauliko handi bat aurkitu dute, baita lur azpian 3.000 metro koadroko eraikin bat ere, garai hartako etxalde batenak izan daitezkeen arrastoekin.


2024-07-24 | ELA sindikatua
Jaurlaritzak langileen erosahalmenaren “beste galera bat” onartu duela salatu du ELAk

Lakuak bere eskumenei muzin egin die berriro langile publikoen dekretua Madrilen onartu aurretik??Hiru urtean, EAEko langile publikoek erosahalmena %6 galdu dute, sindikatuaren aburuz.


2024-07-24 | Axier Lopez
Artxibatu egin dute AraInfo-ko bi kazetariren eta Zaragozako zinegotzi baten aurkako kereila

"Kereilatuei –Chorche Tricas eta Iker González kazetariak– egotzi eta iraingarritzat jotzen zaizkien artikuluak "adierazpen- eta informazio-askatasunaren barruan daude", eta Zaragoza en Común-eko zinegotzi Suso Domínguezen kasuan... [+]


2024-07-24 | Goiener
Dimener energia komunidadeko kide izatea onartu du Dimako Udalak

Dimako Udalaren atzen osoko bilkuran, garagarrilaren 17an, Dimener Dimako Energia Barriztagarrien Komunitatearen estatutuak onartu eta Udala alkartearen kide laguntzaile izatea eztabaidatu eta onartu zen.


Polioa topatu dute Gazako uretan eta epidemia zabaltzeko arrisku handia dago

Palestinar errefuxiatuen kanpalekuen ondoko ur zikinetan Poliomielitis birusaren kontzentrazio altuak topatu dituzte. UNICEFek ohartarazi du “hondamendia” gertatzeko aukera asko daudela.


2024-07-24 | Itxaro Borda
Estres test

Laugarrenez altxatu da eguzkia Baionako besten eremu setiatuan eta uste dut, septentrioko Euskal Herri honetan, hatsa hobekiago hartzen dugula, batez ere gure hiru diputatuak Fronte Herritar Berrikoak direlako eta olde beltz-kakia hirugarren postura zokoratu dugulako. Bi gauza,... [+]


Eguneraketa berriak daude