2040


2021eko uztailaren 19an
Mende honek baditu berrogei urte paseak, eta gu, Jon, Zulo Galaktikoan galtzeko hobeto gaude (harako poeta zaharraren «izarren hauts» bihurtzeko, alegia), horrelako gazte-iraultzetan sartzeko baino. Ez dakit, Jon, ez nago oso operatibo. Beldur naiz, zu bezala, berandu ez ote nintzen iritsi burmuin barruko txiparen iraultzara, eta, garaiz berritu ezik, mende hasierako disko gogor haiek bezala hondatu zaidala esango nuke adorearen softwarea.

Ez, ni ez noa aurten Durangoko Azokara. Mortimerren hitz gatz gabeko espontsorizatu horiek entzutera, zertarako? Doazela Mortimer bere beltzak eta Coca-Cola bera ilargiari txapela jartzera behingoz. Aurki beteko nuen berrogeita hamargarren urtea Durangora joaten hasi nintzenetik. Gogoratzen zara liburuak hartu eta estanetan txukun-txukun jartzen genituen garai haiekin? Mende hasiera zoriontsua! Eta krisia omen zen orduan ere... Liburuak nanotxipetan, bideojoko eta trama interaktiboekin saltzen hasi zirenez gero, dena galdu zen.

Irakurtzea ona dela esaten ziguten antzinako irakasleek eta antzinako kanpainek, nik duda egiten dut Mortimer txuloplanta honen azken Zatikia irakurtzeak on egingo dionik inori. Pailazo bat da Mortimer hori, eta pailazokeriak idazten dituzte bere beltzek. Haren zabor berria irakurri baino nahiago nire etxe ondoko parke birtualean paseotxo bat eman, biloba birtualak eskutik hartuta.

Euskal Idazleen Elkarte ofizialeko buruek garaipentzat saldu nahi digute Mortimerren nobela horretan Urlia, Sandia eta Berendia euskal idazleen zatikiak sartu izana; Euskal Idazleen Elkarte alternatibokoek ere ez dute gaizki ikusi kontua, gaizki ikusi dutena da idazleen aukeraketan garbi ageri den -eta egia esan, nabarmena den-, desoreka falta. Eta arrazoi osoz salatu dute. Noiztik Berendiak du Urliaren eta Sandiaren maila bera. Eta non dago zuk eta nik ongi dakigun «Beste» hori, izena ere aipatu ezin daitekeen idazle hori? Euskal Idazle Benetakoek, noski, beren benetakotasunen jatorri jainkotiarra aztertzen jarraitzen dute, eta ezin joango gatzaizkie txikikeria hauekin molestatzera. Eta IV. Batzar Disidentekoek, berriz, ongi dakigu non duten herrena. Euskal Idazle Elkartugabeek, azkenik, horrela jarraitzen dugu: elkartu gabe.

Egoera honen guztiaren kontra egiteko nire sinadura eskatzen didazu, eta eman egingo dizut, baina ez eskatu aurten Durangoko elizaren zimitorioan ager nadin garai heroikoetan bezala, paperezko liburuz kanpin-mahaiak hornitzera. Azoka Birtual Alternatiboan ere ez naiz konektatuko. Nekatu naiz. Konektatzen banaiz -bizio aitorrezina nirea-, Euskaltzaindiak atera berri duen errege godoen izen-zerrenda euskaraz nola idatzi behar dugun aurkeztuko duelako izango da. Baina kuku bat eta kito. Ez nago beste ezertarako.

Ez genuen mende hasierako lehen hamarkadan tren egokia hartu, alferrik da. Ez argitaletxekoek, ez idazleek, ez euskaltzaleek ez genion egosten ari zen eltzeari usainik hartu. Eta, gero, euskaldunon betiko gaitza hor dago: «Zenbat buru hainbat aburu» esaera zaharra hitzez hitz interpretatzen mutilak-neskak izan gara euskaldunok (bai lurrekoak eta bai izarrasporakoak ere, arraioak ez baditu)!

Hori bai, Euskal Telebistarentzat Mortimer ere ez da interesgarria. Goizaldeko ordu bietan emango dute haren saioa; aurretik, pilota, trikitia eta Goenkale.

Ez, Jon, aurten ez nirekin kontatu. Gainera, ez digute omenalditxorik ere eskaini egundaino. Esker txarreko alaenok!

PS: Badaukazu Itxaroren iritziaren berri?


Azkenak
Kutxa Banku Fundazioa ez da ados agertu Arriolaren adierazpenekin: “Euskara ez da oztopo”

Kutxa Banku Fundazioak adierazi du Kutxabankeko presidentearen adierazpenek ez dutela fundazioaren pentsamoldea islatzen, "Hizkuntza aniztasuna beti da aberastasun iturri, nekez izan daiteke oztopo", argudiatu dute.


Lineal A idazkunik luzeena

Lineal A duela 4.800-4.500 urte erabilitako idazkera minoikoa da. Berriki, Kretako Knossos jauregi ezagunean, bolizko objektu berezi bat aurkitu dute, ziurrenik zeremonia-zetro gisa erabiliko zutena. Objektuak bi idazkun ditu; bata, kirtenean, laburragoa da eta aurkitutako... [+]


Gizonak frontera, emakumeak zubira

Londres, 1944. Dorothy izeneko emakume bati argazkiak atera zizkioten Waterloo zubian soldatze lanak egiten ari zela. Dorothyri buruz izena beste daturik ez daukagu, baina duela hamar urte arte hori ere ez genekien. Argazki sorta 2015ean topatu zuen Christine Wall... [+]


Resako aztarnategia Andosillan
Ebroko muga zaharraren lorratzetan

Nafarroako Erriberako Andosilla herrian, sorpresa ugari ematen ari den indusketa arkeologikoa egiten ari dira Aranzadiko arkeologoak eta herritar boluntario taldeak. Resako aztarnategian orain arte oso ezezaguna zaigun Goi Erdi Aroko gizarteak hobeto ulertzeko aztarnak aurkitu... [+]


Pippi Kaltzaluzek 80 urte bete ditu, beti bezain iraultzaile

Pippi Kaltzaluzeren istorioak lehenengoz kaleratu zirenetik 80 urte bete direla-eta, leku berezia eskaini diote Boloniako Nazioarteko Haur eta Gazte Liburu Azokan. Azkarra, independentea, errebeldea, lotsagabea, menderakaitza, apur bat basatia, sormen handikoa, ausarta eta... [+]


Trans Pertsonen Lehen Mailako Arretako Zerbitzuak jarriko ditu abian Osakidetzak

Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako trans pertsonei zuzendutako protokolo asistentziala eguneratzea da helburua. Lehen Mailako Arretako Taldeak (LMAT), trans pertsonentzako Lehen Mailako Arretako Zerbitzu berriak (tLMAZ) eta Gurutzetako Unibertsitate Ospitalean dagoen Genero... [+]


Osakidetzako datuen kontraesanak: itxaron-zerrendak behera, herritarren kexak gora?

Jaurlaritzak ziurtatu du itxaron-zerrendak bi hilabetetik behera jaitsi direla azken hiruhilekoan. Manu Lezertua EAEko arartekoak, berriz, beste datu bat nabarmendu du herritarren kexei buruzko urteko txostenean: Osakidetzari dagozkion kexak %70 igo dira, eta batez ere... [+]


“Neutrotzat aurkezten dena, egiaz, ideologia nagusiaren konplizea da”

Gozamen aparta bezain deskribatzeko zaila dakar, norbaiten hitzak irakurri edo entzun ostean, zera pentsatzeak: “Horixe zen neu aurreko hartan azaltzen saiatu nintzena!”. Idazlea eta itzultzailea da María Reimóndez, eta galegoz aritzen da, hizkuntza... [+]


Unibertsitate pribatuak sortzeko baldintzak gogortu nahi ditu Espainiako Gobernuak

Ugaritu diren “txiringito pribatuei” muga jartzeko asmoz, unibertsitate berriak sortzeko baldintzak gogortu nahi ditu Espainiako Gobernuak. Euskal Herrian polemika artean jaio zen azken unibertsitate pribatuak adibidez, Gasteizko Euneizek, gaur gaurkoz ez ditu... [+]


2025-04-02 | Cira Crespo
Espainiako bandera

Juan Bautista Bilbao Batxi idazleak barku batean egiten zuen lan, eta bere bidaietako kronikak bidaltzen zituen Euzkadi egunkarira. Horri esker, XX. mende hasierako mundu osoko kronika interesgarriak ditugu, euskaraz. 1915eko ekainean, hain zuzen, Murtzian egin zuen... [+]


Segurtasuna, etorkinak eta beldurra

Segurtasun falta dagoen irudipena handitu dela azaldu du Eustaten azken txostenak. Gurean, Trapagaranen, Segurtasuna orain, delinkuenteen aurka manifestaziora deitu dute herritar batzuek.

Bi izan dira sentsazio hori zabaltzeko arrazoiak. Batetik, udalak Udaltzaingoaren... [+]


Haurtzaroaren denbora

Haurtzaroaren amaiera eleberri distopikoa idatzi zuen Arthur Clarkek, 1953. urtean: jolasteari utzi dion gizarte baten deskribapena. Eta ez al da bereziki haurtzaroa jolasteko garaia? Jolasteko, harritzeko, ikusmiratzeko eta galdera biziak egiteko unea. Ulertzeko tartea zabalik... [+]


2025-04-02 | Castillo Suárez
Erantzunak

Badira etxebizitzak saltzeko atarietara harpidetuta daudenak, etxe bat erosi nahiko luketelako. Tarteka etxeak ikusteko hitzorduak ere egiten dituzte, eta seguru nago saltzaileak badakiela pertsona horiek ez dutela etxea erosiko, ez bisitan etxeari aurkitzen dizkioten baina... [+]


Eguneraketa berriak daude