Makina bat kontu


Txorien kantuen zergatia jakin nahian

Gizakion kasuan, hizkuntza ez da senarekin lotzen, ikaskuntzarekin baizik. Txorien kasuan aldiz, orain arte kantua senarekin lotu izan da. AEBetako Duke unibertsitateko Erich Jarvis-ek zuzendutako ikerlari taldeak, ordea, txorien kantua ikaskuntzaren ondorio dela frogatu nahi du.

Horretarako, Zebra txirriskila (Taeniopygia guttata) izeneko txoria erabili dute laborategian eta kantuari lotutako hogeita hamar bat gene aurkitu dituzte. Hauek aurkitu ahal izateko, 4.000 gene inguru arakatu dituzte ADN adierazle baten bidez eta kantatzeko unean hogeita hamaika genetan jarduera hazi eta beste bitan gutxitu egiten dela ikusi dute. Gene horien zeregina oso desberdina da; batzuek proteinak garraiatzen dituzte, beste batzuek komunikazio lanak burutzen dituzte, eta abar.

Dena den, ikertzaileen ustez, orain arte topatutako geneak kantatzeko parte hartzen dutenen zati txiki bat baino ez dira. Hala, Genomikarekin zerikusia duten tresnak erabiliz, ikerketaren hurrengo helburua topatutako hogeita hamahiru geneen eragina zehaztea izango da.


Hego eta Ipar Euskal Herriko ezberdintasun ekologikoak

Euskal Herria osatzen duten lurraldeetan lege desberdinak eta itxuraz kontrajarriak aplikatzen dira antzeko jardueretarako. Oraingoan, bi adibide emango ditugu.

Eusko Jaurlaritzak etxetresna elektriko zaharrak energia gutxiago kontsumitzen duten etxetresna berriekin ordezkatzeko, diru laguntzen sistema ezarri zuen eta dakigunez, etxetresna elektriko ugari aldatu dira. Hego Euskal Herriko biztanleei inbertsioa egitera bultzatzen zaie, beti ere helburua energia aurreztea delarik. Ipar Euskal Herrian eta Frantzian oro har, berriz, zerga berri bat ezarriko da urte honen amaieran etxetresna berria erosten dutenentzat. Zerga horren bidez, etxetresna zaharrak birziklatzeko sistemak hobetu nahi dira. Beraz, kasu honetan «zaborra»ri probetxua atera nahi zaio.

Beste adibidea urarena da. Ipar Euskal Herrian uraren prezioa elektrizitatearen adinakoa da ia eta Hego Euskal Herrian ia-ia «doakoa», nahiz eta dagoeneko Administrazioak iragarri duen ur gastuen kontrolerako politika ezarriko duela.


ASTEKARIA
2006ko urriaren 08a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
Berwick eta gu

Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]


Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


2025-04-16 | Rober Gutiérrez
Trebetasunak

Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]


2025-04-16 | Euskal Irratiak
Mikel Epaltza
“Nire etxea utzi nuen ETAk nazioarteko begiraleen esku armak utz zitzan”

Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.


Ertzaintza handitu eta 8.000 polizia nahi ditu Jaurlaritzak 2030erako

Ertzaintzarekin bigarren negoziazio mahaia ireki du Bigen Zupiriak, martxoan ERNE, ESAN eta SIPErekin ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu ostean. Agente kopurua areagotzeko plan horretan Arkautiko (Araba) akademiak "berebiziko... [+]


Iñaki Bakero (Erriberan Euskaraz)
“Batzuek ez gaituzte hemen nahi, baina bagaude”

Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta


Aguraingo Udalak atzera bota du 50.000 plaka fotovoltaiko instalatzeko proiektua

EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu dute osoko bilkuran. Udalak egitasmoa sustatzen duen enpresari, Cañaveras Solarri eskatu dio proiektuak ez ditzala hartu balio estrategiko handiko gisa kalifikatutako nekazaritza lurrak, eta gune populatuetatik gutxienez 500 metroko... [+]


2025-04-16 | Sustatu
Bi hilabete igaro dira eta berdin gaude: IP blokeoak dozenaka euskal webguneren kontra futbola dagoenean

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.


2025-04-16 | Jon Alonso
Zozo zuriak

Jada bizpahiru aste izango dira irakurri nuenetik, Maialen Akizuren zutabe batean. Aner Peritzek telebistan esandakoak zekartzan: “Bertsolaritza da gizon zis heteroekin ez harremantzera eraman nauena, bertsolaritza delako disidente egin nauena, eta, era berean,... [+]


Eguneraketa berriak daude