Gure platoetan errodatzeko prestatzen


2021eko uztailaren 20an
Krokodiloekin borrokan ari den abentura zalearen istorioa nahiz itsasoan hondoratzen den autoaren pasadizoa Euskal Herriko platoetan filmatzea posible izango da etorkizunean. Izan ere, Oiartzungo (Gipuzkoa) Zinealdea proiektuaren baitan, lur azpian bost metro barneratzen den eta hainbat zatitan kristalez inguratua egongo den igerilekua egin nahi dute, barruan gertatzen dena kamerek kanpotik jaso ahal izateko. 800 metro koadroko platoan eraikiko dute igerilekua eta ondoan 1.600 metro koadroko beste plato handiagoa ipiniko dute, 16 metro inguruko altuerarekin. Hau hutsik egongo da eta filmatzera hurbiltzen direnen imajinazioak irudikatutako edozein egitura arkitektoniko hartzeko gauza izango da. Hori dio behintzat Kike Santiago Zinealdeako arduradunak.

Egitasmoa ofizialki 2000. urteko otsailean aurkeztu zuten, baina ekimena asko atzeratu da, Administrazioak zailtasun ugari jarri dizkielako, Santiagoren hitzetan. Azkenean, ez da diru publikorik erabiliko eta 72 milioi euro inguruko inbertsioa egin beharko dute, baina ez omen da apustu arriskatua, Oiartzungo lurretan kokatuko diren enpresek lurra erosi edo alokatu beharko baitute eta jada inbertsioa amortizatzeko behar adina enpresa dituztela ziurtatu du Santiagok. Abendurako aurreproiektua bukatua egotea eta eraikitzen hastea da asmoa. Hala bada, laster fikziozko saioak edo filmak egiteko behar den guztia Zinealdean bertan egongo da, aipaturiko bi platoen inguruan: argiztapen eta kamera enpresak, zurgindegia, makillaje eta ile-apaindegia, jantzitegia, ekoizpen bulegoak, produkzio ondokoa, dekoratu tailerrak... Guztira, 15 enpresa inguru. Film Commission propioa, prestakuntza zentroa eta zine edo ikus-entzunezko eskola sortzea ere proiektuaren baitan dago.


Beharrezkoa al da?

Hemen egiten diren film kopuru urria kontuan hartuta, merezi al du azpiegituretan inbertitzea? Kike Santiagok argi du gakoa atzerriko merkatua dela: «Europan filmatu nahi dutenei gure paisaia aberatsak, seriotasuna eta platoetan errodatu ahal izateko aukera eskaini behar diegu. Hemengo jende ugari erabili beharko dute horretarako, ikus-entzunezko euskal industria suspertuz eta lana sortuz. Horregatik, garrantzitsua da baita ere Euskal Herriko enpresen arteko lankidetza eta profesionaltasuna, denek batera kalitate oneko produktuak eskaintzeko». Jada Mexikoko bi ekoizpenek eta Frantziako beste batek Oiartzungo platoetan errodatzeko interesa agertu dutela gaineratu du.

Santiago oso baikor agertu da proiektuarekin eta egindako azterketek egitasmoa errentagarria dela frogatzen dutela dio. Ricardo González Eiken Euskadiko Ikus-Entzunezkoen Klusterraren presidentea, ordea, ez da iritzi berekoa. Bere ustez, sektorearen arazoa ez da azpiegituren gabezia, ekoizteko diru falta baizik. Urtean hemen ekoizten diren hiruzpalau filmentzat dagoeneko nahikoa plato dagoela dio eta kanpoko ekoizpenak erakartzea ere ez omen da konponbidea: «K2000 enpresako gerentea naiz eta hiru plato ditugu bertan, baina ezinezkoa zait Madrilgo enpresa bat hona ekartzea prezioak pila bat merkatuta ere, nahiago dutelako lan taldea eta lekua gertu eduki hegazkina hartu behar izatea baino». Dirua balego eta ekoizpenak ugarituko balira, azpiegiturak hurrengo pausoa izango liratekeela dio, baina egun azpiegituretan inbertitzea etxea teilatutik eraikitzen hastea dela. «Sektoreari balio erantsia edukiek ematen diote eta beraz, lehentasuna sormena lantzeari eman behar diogu».

Hala ere, sektoreko eragile guztiek bat egiten dute gauza batean: ikus-entzunezkoaren garapena ikuspegi industrialetik egin behar da. Eusko Jaurlaritzak Kultur Sailaren baitan zuen zinemagintza, 2004ko urrian Eiken klusterra jaio eta sektorea Industria Sailean sartzea erabaki zuen arte. Klusterrean Euskal Herriko 39 enpresek (1.600 langilek) hartzen dute parte eta sektorea industrializatzea dute helburu. Hots, profesional eta lehiakor bihurtzea, enplegua sortzea eta edukiez gain, kalitatea, enpresen arteko lankidetza, kanpoko merkataritza edo teknologia bezalako kontzeptuak lantzea. Azken finean, Euskal Herrian ikus-entzunezko sektorea orain arte oso sektore atomizatua izan da, sakabanatuta dauden enpresa txikiz osatua eta ETB telebista publikoarekiko menpekotasun handia duena. Espezializazioa, inbertsio pribatua, egokitzapen teknologikoa eta, batez ere, beste merkatuetara zabaltzeko ahalmena dira aurrean dituen erronka nagusiak.


Irudi Park

Zinealdea ez da azpiegiturei garrantzia ematen dien proiektu bakarra. ETBk Iurretako egoitza utzi eta Bilbon berria egiteko asmoa du; bere ekipo teknikoaren digitalizazioa ahalbidetuko duen egoitza, zehazki. Hori aprobetxatuz, ETBren inguruan bulego erraldoia eraikitzea da nahia, sakabanatuta dauden produkzio-etxeak bertan biltzeko. Proiektuak Irudi Park du izena, baina ez dago batere zehaztua. Eusko Jaurlaritzako Kultura Sustatzeko zuzendari Iñaki Gómezek esan digu ETBren egitasmoa dela eta ETBko zuzendari Bingen Zupiriak berriz, Jaurlaritzari dagokiola eta telebista publikotik at dagoen ekimena dela. Kike Santiagoren ustez, produkzio-etxeak leku berean biltzea ez da konponbidea: «Produkzio-etxeak elkartuko dituzte, baina eta lana? ETBk saioren bat ekoizteko enkargua emango die, ez da lan berria sortuko ordea. Zinealdeak aldiz, kanpoko merkatua erakarri nahi du. Gainera, Irudi Park subentzionatuegia dago eta gobernuz aldatzen dugunean dena pikutara joango da».

Nolanahi ere, telebista publikoak Gipuzkoan kontzentratu ditu ikus-entzunezko ekoizpenak indartzeko azpiegiturak. Oiartzunen -Zinealdearekin zerikusirik ez duen arren-, udaberrian plato txiki bat egin zuten fikziozko produktu berriak sortzeko. Halaber, Donostiako Miramon estudioetan egun dauden bost platoei seigarren bat gehituko diete datorren urteko apirilerako. 1.200 metro koadroko platoa izango da, programa eta fikzio gehiago sortzeko. Gainera, instalazio horiek sektoreko beste enpresei gustura utziko dizkietela ziurtatu du Zupiriak. Bertan, zinemarako propio egindako filmak errodatu ahal izango dira, beraz.


Tabako Fabrika eta irudiaren hiria

Donostia zinemaren munduarekin oso lotua dagoen hiria da, ezbairik gabe. Egunotan ospatzen ari den Zinemaldiaz gain, Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren Astea, Zinea eta Giza Eskubideen Topaketak edo Nosferatu zinema zikloa dira horren lekuko. 2003. urtetik, Donostia Film Commission bulegoak hiria bera plato bilakatzea eta bertan filmatzeko produkzio-etxeak erakartzea du xede. Horretarako, udal baimenekin, edozein izapide administratiborekin nahiz informazio beharrekin lotutako zerbitzuak eskaintzen dizkiete Gipuzkoako hiriburura iristen diren ikus-entzunezko enpresei. Gertu, Andoainen, zine eta bideo eskola dagoela ere ez dugu ahaztu behar.

Guztiarekin ere, zuzenean azpiegiturekin zerikusia duen Donostiako egitasmo interesgarrienetakoa Tabako Fabrikan dugu. Proiektua abenduan aurkeztuko dute eta oraindik ez dago erabat zehaztua, baina ikus-entzunezkoak 2011. urtean irekiko den Kultura Garaikidearen Nazioarteko Gunean garrantzia berezia izango duela ziurtatu digu Joxean Muñoz egitasmoko zuzendariak. Zinema proiektu berriak erakustea eta atzerriko merkatuekin lan harremana indartzea izango dira egiteko nagusiak, eta Euskadiko Filmoteka ere bertan joango da. Horretaz gain, eraikinak espazio handiak ditu, edozein motatako eszenak grabatzeko aproposak. Egun, leku horiek plato moduan erabiltzeko aukera eskaintzen dute eta etorkizunean funtzio hori mantentzea da nahia. Iaz, esaterako, Mobbing (Pausoka) eta Zinemaldian eskaini berri duten Bosque de sombras (Momfort) filmen hainbat pasarte errodatzeko Tabako Fabrikako espazioez baliatu ziren. Aurten, oraindik estreinatzeke dagoen Eutsi! (Baleuko) pelikulak ere Tabakalera izan du eszenatoki.


Biarritz agertoki

Donostia ez da irudiaren hiri izan nahi duen bakarra. Biarritzen (Lapurdi) ere ospetsua da Ikus-entzunezko Programen Nazioarteko Jaialdia eta egunotan, Latinoamerikako Zinemen eta Kulturen Jaialdiaz goza daiteke bertan. Ikus-entzunezko industria sustatzeko eta film egileak erakartzeko asmoarekin, duela urte batzuk Irudiaren Platoa (Plateau d’Image) ekimena abiatu zen eta dagoeneko zenbait ekintza burutu dituzte. Duela hiru urte, adibidez, arte eta esperimentazio zinema proiektatzeko hiru areto dituen Le Royal zinema aretoa estreinatu zuten eta iaz mota guztietako 80.000 dokumentu inguru biltzen dituen eta filmak ikusteko aretoa duen mediateka ireki zuten. Halaber, duela aste pare bat ikus-entzunezko ikasketak egiteko Frantziako Estatuan famatua den BTS prestakuntza zentroa zabaldu zuten Biarritzen. Bi plato dituzte bertan. Horren guztiaren bidez, eta bide batzuk edo besteak erabiliz, baina ikus-entzunezko sektoreak Euskal Herri osoan duen helburu bera lortu nahi dute: benetako industria ernatzea.

Industria datutan

Eiken Euskadiko Ikus-entzunezkoen Klusterraren arabera, 428 dira Euskal Autonomia Erkidegoan sektoreari lotuta lan egiten duten enpresak -horien baitan, zinema eta bideoan, irrati nahiz telebistan, publizitatean… dabiltzanak bereizi behar dira- eta denen artean sortutako balio erantsi gordina 86 milioi euro ingurukoa da (EAEko BEGen 0,2). Gainera, ekoizpen kopuruak bilakaera positiboa izan du urtetik urtera. Ibaian eta Euskal Produktoreen Elkartean parte hartzen duten enpresek 1992-2003 urteen artean urteko batez beste bost film luze egin dituzte.
Donostia Film Commissioneko datuak, berriz, honakoak dira: 2005ean, 215 egunetan zehar Donostian 89 lan ekoitzi zituzten. Gehientsuenak (%46) telebistarako ekoizpenak izan ziren; %31,5 film luze eta laburrak izan ziren eta gainontzeko %20,2a aldiz, bideo lanak. Hala nola, Bostok bat, Zeru horiek eta Desviados pelikulak Donostian filmatu zituzten.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Zinema
2024-07-05 | Sustatu
Euskarazko 100 azpidatzi gehitu dituzte Filmin streaming plataformara

Pantailak Euskaraz ekimena eta Filmin streaming plataforma espainiarra lankidetzan aritu dira azken hilabetetan, eta horri esker euskarazko 100 azpititulutik gora gehitu ditu plataformak katalogoan bere katalogoan. Zenbait iturritako azpidatziak dira, tartean boluntarioek [+]


2024-07-02 | ARGIA
Lesbianismoaz eta ultraeskuinaz mintzo den ‘Lesvia’ dokumentalak irabazi du Zinegoakeko sari nagusia

Epaimahaiaren esanetan, dokumentala beharrezkoa da "bizikidetzari espazioa emateko", eta era berean, ez ahazteko urte luzez lesbianismoak ez duela ikusgarritasunik izan. Filminen dago ikusgai.


Miren Gaztañaga
“Ez da erraza zineman eta antzerkian gauzak beste modu batean egitea. Baina saiatu gaitezke”

Askotariko lanak egin ditu Miren Gaztañagak antzerkian, zineman zein telebistan, baita dantza edo musikari lotutako proiektuetan ere. Txani Rodriguezen Los últimos románticos (Seix Barral, 2020) eleberrian oinarritutako pelikularen errodajea amaitu... [+]


Kike Diaz de Rada hil da, aktore, antzerki zuzendari eta idazle donostiarra

64 urterekin, Kike Diaz de Rada donostiarra hil da, Eneko Olasagasti lankideak asteazken arratsean sare sozialetan jakinarazi duenez. Ibilbide luzeko aktorea izan zen eta Tanttaka teatroaren eta Orain gipuzkoar antzerki taldearen sortzaileetako bat.


Queertopiak: babeslekuak, inguruan eragiteko moduak

'Queertopia' da aurtengo Zinegoak jaialdiaren izenburua. Queertopiek erakusten dute posible dela errealitate ezberdinak harremanetan jartzeko espazioak sortzea. Alaitz Arenzana jaialdiko zuzendariarekin eta Julen Nafarrate komunikazio arduradunarekin duela 21 urte Bilbon... [+]


Plano aldaketa azkar asko dituzten marrazki bizidunen eragin negatiboa aztertu dute

Denbora laburrean plano aldaketa asko dituzten marrazki bizidunek, alegia erritmo azkarreko hiperestimulazio audiobisualak eragin negatiboa du umeen arretan, hainbat ariketa mental egiteko gaitasunean eta autoerregulatzeko ahalmenean, ikerketa batek ondorioztatu duenez.


Bisexualitatea euskal kulturan aztarrikatzen

Zinegoak, Bilboko LGTBIQ+ 21. nazioarteko zinema eta arte eszenikoen jaialdia, ekainaren 24tik uztailaren 1era egingo da. Jaialdiaren barruan, bigarren urtez, Bizi Bisexualitatea proiektuak bere tokia izango du. Egitasmo horrek bisexualitatea eta euskal kultura uztartzen ditu... [+]


Jesús Carrera, frankistek torturatu eta fusilaturiko buruzagi komunistaren bizitza pantailara

Hari buruzko aipamenik apenas iritsi zaigu historia liburuetan, baina Jesús Carrera Olascoaga (Hondarribia 1911 – Alcala de Henares 1945) Espainiako Alderdi Komunistaren idazkari nagusi izatera iritsi zen. Frankistek atxilotu, torturatu eta fusilatua, bere... [+]


'Bi arnas' proiektuaren ziklo amaiera ospatu dute
“Torturak ama eta alabarengan sorturiko zauria arintzen lagundu du dokumentalak”

Torturatu zuten Iratxe Sorzabal presoa eta haren ama ditu protagonista Bi arnas dokumentalak. Duela bi urte abiaturiko prozesua borobiltzeko ekitaldia egin dute eta bide horretan lortutako etekin ekonomikoak bi elkarteri eman dizkiote: Harrera eta Axut! Ekitaldiak une... [+]


2024-05-08 | Reyes Ilintxeta
Patricia López Arnaiz. Hamaika bizitza bakar batean
“Amorrua, hira eta mendeku nahia emakume baten motorrak ere izan daitezke”

Nina iragarritako señorizidio baten kronika da –Irantzu Varelaren terminoa erabiliz–. Pantaila handira orain iritsiko den filmak kontatzen du nola 30 urteren ondoren emakume zauritu bat herrira itzultzen den eskopeta batekin, etengabeko hileko moduko batek... [+]


2024-05-07 | Hala Bedi
Gaza eta Zulueta, Gasteizko Orbain kultur elkartearen maiatzeko dokumental zikloan

 Maiatzaren 7an hasiko da zikloa, Gazaren inguruko hiru dokumental laburrekin.


Josu Martinez: “Interesgarriena Mirande gozatzea da, berarekin ados egon behar izan gabe”

Ostegun arratsalde honetan Mirande, film bat egiteko zirriborroa dokumentala ikusgai izango dute Ziburun, Baltsan elkartean 18:30etan. Josu Martinez zuzendaria ere bertan izango da solaserako. Ziburuko Azokaldiaren egitarauaren barnean, aurten lehenbiziz kultur ekitaldiak egingo... [+]


2024-04-24 | Julen Azpitarte
Gangster maritxuen banda

“Gay azpitestuak beti hobetzen du film bat”
Quentin Tarantino

Juan Dos Ramos idazle eta Alex Tarazón ilustratzaile valentziarrek Gangsters Maricas: Extravagancia y Furia en el cine negro (Gangster maritxuak: nabarmenkeria eta indarkeria zine beltzean)... [+]


Laburbira hasiko da ostiralean: euskarazko zortzi film labur, 35 herritan

Apirilaren 12an egingo dute XXI. edizioaren estreinako emanaldia, Bergaran. Maiatzaren 12ra bitartean, 35 herri bisitatuko ditu euskarazko film laburren ekimenak. Berrikuntza gisara, ikusleek film labur onena hautatzeko aukera izango dute.


Eguneraketa berriak daude