Aholku ematen
Lehengo batean, haietako bat etorri zitzaidan bakarka, beste hirurek alde egin zutela ongi begiratuta badaezpada, eta xuabe ekin zidan erdaraz: «Irakurtzen duk hik, e!». Argiketaria zen lanbidez. Gustatuko litzaiokeela berari nik adina irakurtzea esan zidan berehala. Zer edo zer irakurtzen zuela hala ere. Bizkor konturatu nintzen zer edo zer baino gehiago zela argiketariak irakurtzen zuena. Historiarekin zerikusia zuten gaiak gustatzen omen zitzaizkion. Beldur nintzen, eta ez nuen hutsik egin, irakurri zuen azken liburua aipatu zidan: Davinciren zorioneko Kodigoa.
Ez nuen ezer liburu horren kontra -alde ere ez-, irakurri ere ez baitut egin, eta ez nau literatur purismo tonto batek mugitzen; baina aipatu izanaren poderioz, ari zait halako sumindura bat sortzen, minsor bat bezala urdailean, «beti hor, beti hor» esaten didana. Eta orain badut bai liburu horren kontra aurreiritzirik.
Gero eta gehiago dira irakurleak liburu-denda batean berrikuntzen artean zorabiatzen direnak, eta ezer irakurtzen ez dutenak, medioetan agertzen ez bada -eta ikustekoa da zein mediori kasu egiten dioten-. Pena hartzen dut, nire argiketariak sartzen dituen irakurketa ordu kopurua, loari lapurtutakoa seguruena, gauza askoz probetxugarriagoak irakurtzen sar zezakeelako. Azken boladan Zweig ari bainaiz aholkatzen, eta historia gustuko zuenez, Gizadiaren distira uneak aholkatu nion.
* * *
Aurreko astebukaeran, neska lagun batek aipatu zidan berriz liburu-dendan sentitzen zuen zorabioarena. Ditxosozko Kodigoa hark ere azken irakurketa. Ez zitzaiola gustatu aipatu zidan. Niri, irribarrea loratu zitzaidan orduan; «azkenean zuzen bat, jauna», neure artean. Baina arrazoia ez zen nik uste nuena: kalaka historiko horiek noski ez zituela gustuko, beti izan dela erromantikoa, eta maitasun harreman melodramatikoak gustatzen zitzaizkiola. Nobela arroxak irakurtzen omen zituen, izenik ere gogoratzen ez dudan idazle batenak. «Hau ez da ba argiketaria -neure kolkorako-, lizentziaduna baizik». Zweigen aholkuari jarraituz bi aukera jarri nizkion: Bihotzaren egonezina, erdaraz, edo Emakume ezezagun baten gutuna, euskaraz.
Geroztik hor nabil suspentsezaleari Xake-nobela edo Amok aholkatzen, elezaharzaleari Anaia betierekoaren begiak, biografiazaleari Fouché edo Atzoko mundua, emakumeei Metamorfosiaren hordialdia eta 24 ordu emakume baten bizitzan.
* * *
Aholku horiek emanez konturatu naiz garaiak aldatu direla, eta ez gutxi. Stefan Zweig austriarra best-seller bat izan zen bere herrian, 30eko urteetako juduen kontrako legeak indarrean ezarri ziren arte. Espainian, best-seller izan zen 50eko eta 60ko urteetan. Filmak egin dira haren eleberrietan oinarrituta -film onak-. Eta XXI. mendean, Espainian, Acantilado bezalako argitaletxe txiki batean -ongi zainduta, hori bai- argitaratzen da. Zer aldatu da gaur egungo best-sellerrik handiena Dan Brown izateko?
Gipuzkoako sorrera prozesuari buruzko bere doktore tesia aitzindaria izan zen, lurralde historikoen bilakaera ulertzeko. Deustuko Unibertsitateko irakaslea, historialari askorentzat eredu izan da bere lan egiteko eta irakasteko modua. Igande honetan hil da Elena Barrena Osoro... [+]
Gernikako "gazte langileen interes eta beharrei" erantzungo dien proiektu bat martxan jarriko duela adierazi du Egurre Gazte Asanbladak. Eraikina duela hamar urte itxi zuten, eta salatu dute Gernikako Udalak hiru legegintzaldi daramatzala esanez liburutegi bat jarriko... [+]
89 urterekin hil da, Liman, eta idazle perutarraren seme-alabek eman dute haren heriotzaren berri. Gaztelaniazko literaturaren egilerik ospetsuenetakoa izan zen, eta 1960ko eta 1970eko hamarkadetan Latinoamerikan literaturak izan zuen loraldian paper garrantzitsua jokatu zuen... [+]
Euskal Herriko Kontseilu Sozialistak (EHKS) antolatuta, egun osoko jardunaldia egin dute igandean, Bilboko Campos Eliseos antzokian. Hainbat hitzaldik osatu dute egitaraua, eta jardnualdia amaitzeko Bigarrenez Aresti etorkizunaren aurrean antzezlana estreinatu dute.
Bozen lehen itzulian pare-parean geratu ostean, inkesta gehienek aurreikusten zutena baino tarte handiagoa atera dio egungo presidenteak Luisa González hautagai correistari. Oposizioak "iruzurra" salatu eta botoak berriz zenbatzea eskatu du.
Gure amak beti esaten du: “Ez dut sekula ulertu zergatik gertatu zen Lehen Mundu Gerra”. Ez dio batere zentzurik harrapatzen. Ez du ulertzen zergatik inplikatu ziren Europako potentzia zaharrak halako basakeria batean eta ez zaio buruan sartzen nola konbentzitu... [+]
Adierazpen askatasuna aldarrikatzeko eta "eskuin erreakzionarioaren ofentsibari aurre egiteko" batuko dira. Egun horretarako Euskal Preso Politikoen alde antolatua zuten hitzaldia eta ekitaldia salatu du UPNk, eta hura zelatatzeko agindu du Espainiako Audientzia... [+]
Maki gerrillari antifrankistek Euskal Herrian ez zuten presentzia bereziki nabarmena izan, baina batzuk pasatu ziren, baita erregimenaren errepresio bortitza pairatu ere. Guardia Zibilak hiru hil zituen Ibaetan 1947an eta bat Zubietan 1948an, ahaztuta badaude ere.
Ekimenak bakea eta justizia soziala sustatzeko proiektuak finantzatzea du helburu. Sustatzaile diren gizarte mugimenduek mezu argi bat bidali diete gobernuei eta armagintza industriari: "Ez dugu gerraren konplize izan nahi".
"Eskatu txanda eta egingo dugu bat zurekin", esan dio estudioetatik ari den esatari prestu eta animatuak Bilboko kaleetan dabilen berriemaile gazteari. Aurkezlea entzuleei zuzendu zaie segituan. "Bien bitartean, Iruñera goaz...". Han zabaldu dute linea... [+]
Hainbat lorpen kolektiboan soilik egin daitezkeela esaten denean, lerro artean joan ohi da behin kolektiboan pentsatu, gogoetatu eta eztabaidatu ondotik heldu ohi direla, heltzekotan. Baina zerbait lortzeko, ezinbestekoa da pentsatzen jartzea. Ez baitira gauzak besterik gabe... [+]
Urtearen hasieran, Zedarriak taldeak "defentsaren" industriari buruzko "eztabaida irekitzearen" alde egin zuen publikoki (baita nuklearrari buruz ere), eta Eusko Jaurlaritzak berehala egin du bat horrekin. Lehenik, Mikel Torres lehendakariorde eta Ekonomia... [+]
Gaur aurkezten dugun intsektuaren izen zientifikoak, besteak beste, bi gauza azaltzen dizkigu: alde batetik, gorria dela (ez erabat) eta ez duela hegorik. Okerrak ez dira biak ala biak, baina gorria ez da bere kolorazio bakarra, eta hegoak ere izan baditu, baina beraien tamaina... [+]
Apirilak asaba zaharrengana garamatza. Apirila urte osoaren gakoa izango da. Lurrak antolatzea, ongarriketa osatzea, haziak plantatzea, pardak, makilak, sareak, lokarriak atontzea… Hamaikatxo lan bada, sasoi berrirako urratsik handiena, gero uda eta udazkena azkurriz eta... [+]