Utzi mugak gainditzeari!

Oporraldi aproposa izan dut aurtengoa, etxe ondoan eraikitzen ari den urbanizazio berri bateko zarata eutsiezina salbu. Milaka urtean bazter baketsu izan direnak eguneko zibilizazioaren azken sukar suntsitzaileak harrapatu ditu eta lehen garia, garagar eta patatak ereiten ziren tokian hogeita bi etxe jasotzen ari dira orain, lur jabearen, etxegintzako eragilearen eta kontzejuko buruaren pozerako.

Ikaragarria da gizakiaren apeta aseezinak ordena egonkorraren kontra egin dezakeena. Mugak logikaz gaindi pasa daitezke eta hankaz gora jar daiteke elkarbizitza, burmuin "adimentsu" batek neurriak hartu behar dituela erabakitzen duenean. Berarentzat onuragarri gertatzen diren neurriez ari naiz, noski. Eta gizarte zibilak kontrolaren gaineko eskubidea duen arren, badakigu jakin nolako jukutriak erabiltzen diren botere publikoetatik haren hedapena eragozteko. Zer esanik ez, gizarte zibilak gune zornetsurantz beharrean beste norabait begiratzen duenean erakunde publikoetatik barre egiten dute, hori bai, sotiltasunez eta erdi ezkutuka.

Oporretako egun batzuetan Gasteiz-Arrasate errepidea hartu behar izan dut, goizik goiz, eta ihintzaren goxotasuna gozatzearren Arlaban gaineko bazter batean geratu nuen behin kotxea. Eta azken hilabeteotan leinztarron bizitzan Bibliako izurritea bailitzan mailukatzen ari zaigun espektakuluarekin egin nuen topo modu bortitzean. Ibarreko berezko isiltasuna, autobide berriko lanetan jo eta ke ari ziren makina zulatzaile erraldoiek apurtzen zuten, zerurantz hauts hodeiak igotzen ari ziren aldi berean. Makinek, har orojale gupidagabeak balira bezala, aurrera egiten zuten, ibarraren mendetako itxura aldatzen eta baserritarren oihu eta kexei jaramonik egin gabe. Ikaragarria zen begi bistan neukana.

Zementuaren kultura ari gara guztiz gurtzen. Orain dela gutxi, Jaurlaritzako goi mailako kargudun bati azaldu nion nire kezka, ingurumenarekin gertatzen ari den espolio lotsagarri eta atentatu salagarriak direla eta. Bere erantzunak ez ninduen lasaitu: "zuzen zaude, amaiera eman behar zaio politika honi, bai... baina orain AHT datorkigu". Eta mugimendu ekologistak etorri zitzaizkidan gogora, gero eta itxura txarragoa hartzen ari zaigun mundu txoro honetan euren bertute eta akats guztiekin aintzakotzat hartu behar direla zeharo konbentzituta.

Etxe inguruko makinek asteburuetan eskainitako tarte isil eta lasaiak, besteak beste, irakurtzeko erabili ditut. Eta gaien arteko bat Los límites del crecimiento 30 años después liburu ederra izan da. Gehiegikeriari -neurria gainditzeari- buruzko kapitulutik hasi eta giza ongizatearen erakusleen zein arrasto ekologikoaren gaineko azken lerroetaraino gustura aritu naiz, duela hogeita hamar urte Meadows eta Randers adituek burutu iragarkien berrikuspenean barrena.

Mugak gainditzea urrutiegi joatea dela oroitaraziz ekiten diote aipatu liburuaren egileek, eta hain baieztapen xumea sarritan ahaztu egiten dugu. Gizabanakoaren eta gizartearen eskubideen gaindi erraz egiten da gure egunotan, inoiz gutxitan ez gizabanakoari ezta gizarteari ere iritzia eskatzen ez zaien bitartean. Noren izenean -zeinen onuran- aritzen dira sistemaren jagoleak? Eta gehiegikeriak bi irtenbide bakarrik eduki ditzake: moduren bateko talka edo norabidearen aldaketa. Eta begi bistan da, txokea erabatekoa gerta ez dadin guk norabidea bestelakotu egin behar dugu, ziztu bizian. Mundu iraunkor batek arau berriak behar ditu, orain artekoak zaharkituak baitaude. Eta arau horiek, gizarteari eta gizateriari mesede egingo badiote, askatasuna ez txikitzeko erabili beharko dira, eta ez -inolaz ere- libertinajeari aukera emateko, egun gertatzen ari den bezala.


Azkenak
AEBek diote Israelek onartu duela “trantsizio proposamena”, baina Hamasek kritikatu du baldintzak aldatu dituztela

Hamasek salatu du talde islamistak aurretik onartutako akordio proposamenetan Israelgo lehen ministro Netanyahuk baldintza berriak jarri dituela. Iran su-etenaren alde agertu da, baina Israel “zigortzeko eskubidea” aipatu dute, uztailaren 31n Hamaseko buruzagi Ismail... [+]


Emazteari eraso zion ertzainak tratu txarrak ea lehenagotik ematen zizkion ikertzen ari da Fiskaltza

Ertzaina emakume bezala erregistratu zen Trans Legearen bitartez, baina inori ez zion aldaketaren berri eman. Fiskaltzak uste du indarkeria matxista leporatzetik libratzeko asmoarekin aldatu zuela sexuz.


Kongok espero du tximino baztangari aurre egiteko adina txerto emango dizkiola Mendebaldeak

Kongoko Errepublika Demokratikoa ari da gehien jasaten tximino baztanga edo mpox-en epidemia. Urtea hasi zenetik 16.700 kasu atzeman dituzte, eta ia 600 pertsona zendu dira herrialdean; gehien-gehienak, haurrak.


Hainbat gizon atxilotu dituzte asteburuan indarkeria matxistagatik

Tuteran 30 urteko gizon bati 23 urteko bikotekideari erasotzea leporatu diote, eta Ondarroan 31 urteko gizon bati lankide bati ukituak egitea, herriko osasun etxean. Bilboko jaietan bi sexu eraso salatu dituzte, eta Donostian 20 urteko gizon bat atxilotu dute, hiriaren... [+]


2024-08-20 | ARGIA
Osakidetzan tratamenduari ekin nahi dioten transek psikiatriatik pasa behar dutela salatu dute

Hainbat kolektibok salatu du Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean arreta jasotzen duten transei lehen harrera psikiatrikoko profesionalek egiten dietela, horrek transak patologizatzen dituela eta harrera endokrinoak egin beharko lukeela. Harrera endokrinoak... [+]


2024-08-20 | Euskal Irratiak
Bigarren etxebizitzen kontrako aldarria entzun da Miarritzen

Etxebizitzen %20 baino gehiago jadanik bigarren etxebizitzak dira Ipar Euskal Herrian. Larrialdi klimatikoaz sentsibilizatzeko lau hilabetez, Nantesetik abiatu Alternatiba txirrindula itzulia, kostaldean zen aste buruan.


2024-08-20 | Mikel Aramendi
‘Txina komunismoaren aurretik’ ikuskizuneko sektaren atzean dagoen kuxidadea

Iazko urtarril-otsailean izan genuen Hego Euskal Herrian bisitari, egundoko propagandaz girotuta baina aparteko arrakastarik gabe, Shen Yun izeneko antolakundearen “Txina komunismoaren aurretik” ikuskizuna. Agian neuk ere esan behar nuen zerbait orduan, haren... [+]


2024-08-20 | ARGIA
Langile bat hil da Iurretan, baso-lanetan ari zela

LAB sindikatuaren kontaketaren arabera, dagoeneko 36 dira aurten Euskal Herrian lan-istripuz hildako langileak.


Taser pistola Foruzaingoaren armen araudian sartu nahi du Nafarroako Gobernuak

Nahiz eta Nafarroako hainbat udalerrietako udaltzaingoek taserrak dituzten, ez dago armen araudian jasota. Azkoienen lau aldiz erabili dute, eta Iruñean aurtengo ekainean erabili zuten lehen aldiz.


2024-08-19 | ARGIA
Palestinaren alde mobilizatu dira Bilboko eta Donostiako Aste Nagusian

Palestinarekin Elkartasuna plataformak deituta, bi hiriburuetako jaietan "Palestina presente" egoteko aldarria luzatu dute. Ostiralez Bilbon, eta larunbatez Donostian.


2024-08-19 | Behe Banda
Barra Warroak |
Soro bat, zoro bat

Testu hau goizeko ordu txikitan izaten diren hausnarketa batekin hasi da, Araba galduko herri batean zoruan jarrita, ortzimugan eguzkia ateratzen dela ikusirik. Zelai hori eta nabarren artean hegan egiten duten txoriei so eginez, mendietan dauden basoetan pentsamenduak galduta... [+]


Eguneraketa berriak daude