Ez Frantziarena?


2007ko otsailaren 21ean
Chiracek ez omen du lehen ministroa aldatuko, urte bat gelditzen zaiola eta ekintza baikorretan murgildu nahi omen du, haren agintaldia ederki bukatzeko. Nahiz eta Dominique de Villepinen politika boterearen pasabideetaraino oso zalantzagarria izan, hau leial eta zintzo geldituko da, argi baita lehendakaritzarako hautagai izateko aukera guziak galdu dituela.

Aldiz, horren gibelean gogor lanean ari dena Nicolas Sarkozy dugu. Telebistako kate guztietan ibilki da, haren politika indartsua saldu nahian. UMPko presidenteari urtea gelditzen zaio bere burua hautagai gisa inposatzeko. Beste aukera gutti daude eskuinean, autopista dauka aurrean.

Baina, hau guztia betikoa da, agintaldi bukaera zalapartagarria, presidentea legeak eskaintzen dizkion ahalak baliatzen lagunak zigor penaletatik babesteko, boterearen azpikeriak agertzen eta berehala xuritzen, politikari eraginkorrak tartean nahasiak baitira, aldi honetan Clearstrean aferarekin gertatzen den gisan, telebistaren usaiako jokoa bozen bideratzeko eta hautagai batzuei espazio gehiago emateko. Hori guztia betikoa da, Giscardekin, Mitterrandekin ikusi genuen eta zaharragoak direnek antzinakoekin ezagutu zuten. Hori guztia ez zaigu arrotz egiten, eta nonbait ez zaigu inporta Frantziako boterea euskaldunen interesak kontutan hartu gabe eraiki baitute.

Aldiz, une honetan, gure geroa alda lezakeen garai berezi batean gaude. Elkarrizketarako ematen ari diren urratsak neurgarriak dira, atzera pausoak berehala etor litezkeelarik. Horren erdian nor dugu? Sarkozy. Honek, urratsez urrats Espainiako Gobernuak egiten duena jarraitzen du, bideratze honetan asko baino gehiago parte hartzen ari da. Baina, haren azalpen bakarra izan da Konponbidea Espainiako arazoa dela. Harentzat, Frantziako euskaldunek ez dute eskakizun politikorik, Pariseraino heltzeko gai direnik behintzat.

Hala bada, zer izango da ba Frantziako arazo? Miseria? Gero eta jende gehiago kalean bizi dela? Inondik ere, azken hogei urteetan egoera okertu baizik ez da egin, Coluchen ekintza ezinbestekoa bihurtuz. Hiri handien inguruetako auzoak? Batere ez, hor ere oldartze guztien ondotik horretaz arduratzeko ministro bat izendatu eta errepresioa gogortu. Hau izan da erantzun bakarra. Enplegua, gobernuz gobernu joan eta aterabiderik ez dute aurkitzen. Pribatizazioa izan da erantzuna, liberalismoa, autopistak pribatizatu, EDF-GDF pribatizatu, Gizarte Segurantza murriztu, etorkinei ateak hetsi, kontrol soziala indartu. Horretarako legeak bozkatu, kasu horietan legea aldaezina baita eta aitzaki ederra interes pribatuei legitimitatea emateko. Ikasleen protestak ez balira izan, hedabideetan errealitate hau aldaezina dela erakusten ariko ziren. Noiz dira frantses telebistan lan istripuak edo emazteek jasaten dituzten tratu txarrak zortzietako berri sailetan aipatzen? Frantziak ba al du arazorik?

Mundiala al da frantses arazo bakarra? Edo Frantziako Tourra? Sarkozyren proiektua, politikaren karikatura bihurtu da. Lanjerosa.


Azkenak
2025-04-10 | Cira Crespo
Carli Pup
“Gure herriak besteak bezalakoak dira, eta ez dugu museo batean egon nahi”

Carli Pup (Udine -friuleraz Udin-, 1973) Friuli [friuleraz, Friûl] herriaren ekintzaile kultural garrantzitsuenetako bat da. Bere hizkuntza gutxituaren idazle, hizkuntzalari eta bere herriaren historialari bihurtu da.
Gaur egun, Informazione Friulana kooperatibako... [+]


Negoziazioa: negarrerako zioa

Hezkuntza publikoko irakasleok  hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]


2025-04-10 | ARGIA
Bizi Baratzea Orria jende asko batzen ari da komunitatera

Martxoaren 27an aurkeztu zuen ARGIAk Bizi Baratzea Orria, lurrari begiratzen dion urtarokako aldizkari berria. Martxoaren hasieran zabaldu zen kide egin eta formatu oso berezia duen orri handia etxean jasotzeko aukera. Erantzun oso beroa izan du. Kide hauen profila ezagutu nahi?


Muga zergak 90 egunez %10era jaitsi dituzte AEBek, baina Txinari %125era igo dizkiote

Jaitsiera AEBen muga zergen igoerari erantzun ez dieten eta negoziatzeko prest azaldu diren herrialdeei aplikatu diela argudiatu du Donald Trumpek, Europar Batasuna barne. Txina eta AEBen arteko lehia komertzialak gora egiten jarraitzen du.


2025-04-10 | ARGIA
Maiatzean beste bost greba egun egingo dituzte EAEko hezkuntza publikoko irakasleek

Hirugarren greba zikloa iragarri dute Steilas, ELA, LAB eta CCOO sindikatuek maiatzaren 12tik 16ra bitartean, hezkuntza publikoa indartzearen alde. Azaldu dute Hezkuntza Sailak helarazitako azken proposamenak ez diela euren aldarrikapenei erantzun egokirik ematen.


Ingeles ordu gehiagorik ez dute nahi

Sarriguren, Tafalla, Noain, Buztintxuri eta Gares herrietako D-PAI ereduko ikastetxeetako familiak kalera aterako dira Hezkuntza Departamentuak foru lege bidez ingeleseko orduak handitu nahi dituela salatzera. Euskarazko murgiltze ereduaren kontrako erabakia dela iruditzen... [+]


2025-04-10 | ARGIA
Negoziazioak “boikoteatzea” egotzi diote sindikatuek Nafarroako Gobernuari, funtzio publikoko greban

Nafarroako funtzio publikoan 30.000 langile zeuden grebara deituta asteazken honetan. Deialdiak jarraipen desberdina izan du sektorearen arabera, eta sindikatuek salatu dute foru gobernuak "abusuzko" gutxieneko zerbitzuak ezarri dituela nahita.


2025-04-10 | Gedar
Ertzaintzaren interbentzio batean hil zen pertsona baten kasua ikertzen ari dira

Iazko abuztuan, Irundik gertu, ertzainek atxilotzean izan zuen bihotzekoa gizon batek. Eneko Valdésen heriotzaren ikerketan, Polizia errugabetu zuten.


2025-04-10 | Euskal Irratiak
Maider Hoki eta Ilora Capot
“Libertatearen beharra denek dugu, eta Bekat'uros bestak hori eskaintzen du”

Bekat’uros LGBTQIA+ euskal besta hirugarren urtekoz iraganen da Atharratzen. Apirilaren 12an egun osoko egitaraua antolatu du Prefosta elkarteak, usaiako karrika inguruarekin, kontzertuekin eta ikusgarriekin.


Microsoftek bi langile kaleratu ditu multinazionalak Israelekin dituen harremanak salatzeagatik

Bi langileek Microsoften 50. urteurreneko ekitaldia moztu zuten ostiralean, eta enpresako buruei Gazako genozidioan duten papera leporatu zieten. Adimen artifizialarekin eginiko armak saltzen dizkio multinazionalak Israelgo armadari.


Palestinaren alde egiteagatik lau herritar kanporatu nahi ditu Alemaniak

Poloniar bat, bi irlandar eta estatubatuar batek jaso dute Alemania apirilaren 21a aitzin uzteko manua. Hori gertatu ezean, kanporatuko dituztela argitu die Berlineko Migrazio Bulegoak. Salaketa jarri dute kanporaketa prozedura geldiarazteko xedez.


Ernairen ekitaldia zelatatuko du Auzitegi Nazionalak

UPNk jarritako salaketa bati erantzunez hartu du erabakia auzitegiak. Apirilaren 17an gazte topagunearen baitan Berriozarren antolatutako "Kurdistan eta Euskal Herriko preso politikoen" aldeko ekitaldia da UPNk bertan behera utzi nahi izan duena "terrorismoaren... [+]


Europar Batasuna eta Errusia
‘Ostpolitik’, oihartzun fin hura

Gerra Hotza bultzatu zuten politiken alboan egon ziren ere bakearen aldeko ildoak. Ez zuten Ekialdea eta Mendebaldea batzeko moduko berregituraketa politiko berririk ekarri, baina errealitate berriak josi zituzten Europako Mendebaldea eta Ekialdearen artean. Horietako... [+]


Sarkozy eta Le Pen eskandalizatuta, zuzenbide estatuak hitz egin duelako

Bere burua 2027ko Frantziako Estatuko presidentzialetako garaile gisa irudikatzen duena –Marine Le Pen– gogorki zigortu du Parisko Auzitegi Korrekzionalak, lau urteko kartzela-zigorra, 100.000 euroko isuna eta batez ere, bost urtez aurkezteko debekua bideratuta. Tonu... [+]


Gorputz hotsak
“Niretzat klabea izan da familiak eta inguruak ez tratatzea gaixo moduan”

Indartsua, irribarretsua eta oso langilea. Helburu pila bat ditu esku artean, eta ideia bat okurritzen zaionean buru-belarri aritzen da horretan. Horiek dira Ainhoa Jungitu (Urduña, Bizkaia, 1998) deskribatzen duten zenbait ezaugarri. 2023an esklerosi anizkoitza... [+]


Eguneraketa berriak daude