Xabi Larralde:«Kezkagarriena borondate politikoa desitxuratzeko nahia da»


2021eko uztailaren 20an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
«Ez nuen pentsatzen engaiamendu politikoak nagoen tokira ekarriko ninduenik. Politika ez da polita, ezta erakargarria ere, indar harremanen eta botereen arteko jarduera baizik. Eskerrak Euskal Herrian eta bereziki ezker abertzalean politika egiteko moldea ezberdina den» dio gure solaskideak.
Prozesu politiko berria ilusioz eta buru-belarri bizi du Xabi Larraldek, Euskal Herria osoan gaindi ibili dabilelarik: «Esperientzia polita da, nahiz eta baldintza gogorretan bizitzea egokitu zaigun, Batasuna Hegoaldean legez kanpo baitago. Polita da Euskal Herriko errealitate ezberdinak ezagutzen ari naizelako. Baina errealitate horiei aurre egiteko ez bagara mahai beraren inguruan esertzen eta eztabaidatzen hasten ez da posible elkarrekin aitzina egitea. Gai bat beste baten esku uzten duzularik, badaiteke ordezko horrek ongi egitea, baina gaia delegatzeak berau ongi ezagutzea mugatzen dizu. Ibilbide nazionalean elkarrekin aritzeak Euskal Herri osoa ezagutzeko parada ematen digu, baita ikuspegi globala eta ezagupen maila zehatzagoa ukaitea ere».

Espainiako Gobernuko presidente Zapaterok azkenekoz hitz egin zuenean «la libre decisión de los vascos» aipatu zuen, euskaldunok erabakitzeko eskubidea alegia. Iparraldeko euskaldunak gogoan izango ote zituen, zure ustez?
Argi da Hegoaldeko herritarrez ari zela. Hasteko, Espainiako nahiz Frantziako estatuek onarpen arazo bat dutelako. Alta, Zapateroren errana eskubide horren aldeko aitortza erreala bada, guk Frantziako Estatuaren aldetik gisa bereko adierazpena itxaroten dugu.

Nicolas Sarkozy barne ministroa berehala bildu zen Zapaterorekin «arazoa Espainiari soilik dagokiola» adierazteko.
Frantziako Estatutik heldu ohi den mezua da, ez da ustekaberik. Frantziak ordea, badaki prozesua mugituz eta aldatuz joanen dela. Estatu honek ETArekin finkatu beharreko eremuaz, ardura agertu du soilik, presoen gaia edo desmilitarizazioa kontrolatu nahi ditu. Guk urratu nahi dugun prozesuan Estatu hau ere eremu politikoan ardura hartzera bultzatu nahi dugu.

Prozesua garatu ahala bere jarrera alda daitekeela uste duzu, beraz.
Hori da parioa edo erronka. Euskal Herriko eragileen eraginez Frantziako Estatua prozesuan murgiltzera «eraman» behar dugu. Ezker abertzaleak horregatik herri bat eta gatazka bat dagoela dio, prozesua ez dela Baskongadetara soilik mugatu behar. Batzuek jarrera hori ezker abertzalearen aldarrikapen ideologikoa dela aurpegiratzen digute, guk berriz alderantziz ikusten dugu. Lurralde guztietako eragileek parte hartzeko aukera izan dezaten baldintzak sortu behar ditugula diogu, Nafarroa eta Iparraldearen parte-hartzea serioski hartu behar direla. Frantziako Gobernuari herri bakar gisa jokatu nahi dugula erakutsi behar diogu abertzaleok, hemen herri bat osoa dagoela eta erantzun osoa eman behar diogula.

Batasuna PSE-EErekin bildu da berriki, Patxi Lopez eta Rodolfo Ares solaskide zituela. Behinola Arnaldo Otegirekin batera, Ibarretxe lehendakariarekin bildu zinen eta Aresek «El francés» gisa aipatu zintuen.
Ez nau harritzen horrela pentsatzeak. Aresek, gu frantsesak garela pentsatzen badu ere, gu euskaldunak garela eta eskubideak ditugula onartu beharko du finean. Euskal herritar bezala zor zaizkigun eskubideak ezagutarazi beharko dizkigute, alegia.

EAJrekin batera, Batasuna eta PSE-EE ménage a trois batean ikusten ditut normalizazio prozesuan. Itxuaz, EAJ bigarren planoan geratu da oraingo fasean eta hainbat gertakariren aurrean kezkatuta. Adibidez, Gara egunkariak ETAk eta Gobernuak otsailean akordatu omen zutenaren berriek kezkatuta.
EAJk agertzen dituen kezken aurrean zalantzak izaten ditut, ez dakit zein neurrian errotuak diren prozesua azken mugaraino iristeko zereginean eta nahian, edo protagonismo gosez ari ote den. Alderdikeriak alde batera uzteko garaia heldu da ordea. Kontua ez da, hauteskunde garaian bezala, norgehiagoka aritzea, baizik herri honen gatazka konpontzeko jokaleku batera iristea.

Rodolfo Aresek ez dutela Alderdien Legea bertan behera utziko berretsi du. Beste alderdi bat erregistratzeko tenorea heldu al zaio Batasunari?
Ezker abertzalearen eremu elektorala deusezteko erasoa bortitza izan da azken urteetan, Estatuak ez du alabaina gu desagertaraztea lortu. Batasunaren bozeramaileak lanean ari dira, baita ezker abertzalearen kideak oro har, eta marka aldatu izan delarik ere, EHAKko kideak lekuko. Gu lasai gaude, legalizazioaren moduak ez dira Batasunaren arazoa PSOErena baizik. PSOEk aitzina egin nahi badu demokratizazio prozesuan ibilmoldeak berak hautatu beharko ditu. Prozesua aurrera joan dadin ilegalizazioarekin bukatu beharko du, PSOEk ezin du Entzutegi Nazionalak erabakitzen duenaren zain egon Batasunarekin bilkura publikoak egiteko, erridikulua da eta lekuz kanpokoa.

Prozesua aitzina doa, nola ikusten duzu berau? Zer udazkena igurika dezakegu?

Alde ilunak eta argiak ikusi ditut. Ilunak legez kanpo aritzea eta errepresioak segitzea, azken atxiloketak lekuko. Baina gertakari ilun horiek larriak izanda ere, borondate politikoa desitxuratzeko nahia da kezkagarriena. Prozesua eremu tekniko soil batera eraman nahi izatea, auzia ETA eta Gobernuaren arteko afera soila balitz bezala, helburua presoak armen truk negoziatzea bailitzan. Kontua eremu politikoan lan egitea da larrazkenean lehen emaitzak ikus ditzagun, urria aldean, ontsalaz, prozesu politikoa gidatuko duen mahaiak indarrean izan behar luke eta.

Mahaia bakarra izanen ote?
Guk herri bat garela eta gatazka ere bakarra dela diogu, beraz, eremu bakarra hartu behar dela kontuan. Printzipioz eta molde praktikoengatik ere hori da ibilmoldea. Adibidez, prozesuan nazioarteko babesa behar dugu, Europako Batasunaren (EB) sostengua tarteko. Horretarako zer egingo dugu Nafarroa, EAE eta Iparraldetik hiru ordezkaritzarekin Europako parlamentariengana joan? Horrek ez du logikarik. Molde ezberdinetan, baina gatazka bakarra dago, eta nazioarteko agintariei hori azaldu behar zaie. EBko nahiz globlalizazioaren testuinguruan ari gara, beraz, ordenatu ditzagun eremuak eta gaiak... Bistan da, Euskal Herriak lurraldeka berezitasunak ditu, Ipar Euskal Herrian Frantziarekin konpondu behar dugu auzia. Prozesuak jite berezi bat eskatzen du Estatu honi begira ari garenean, baina prozesu nazionaletik kanpo geratu gabe.

Azkenik, Batera plataforma 46.000 sinadura biltzeko kanpainan ari da. Zer iritzi duzu?
Batasunak oso ekimen inportantetzat jotzen du Bateraren kanpaina eta gure militanteak ere bertan ari dira. Onarpen instituzional baten eskaera egiten ari gara, eta nahiz eskaera mugatua izan -Euskal Departamendua- herritarrak gai instituzional bati buruz eztabaida bultzatzen ari dira erabakitzeko eskubidea finkatzeko bidean. Haatik, bi ñabardura jarri dizkiogu kanpainari: lehena, guretzat Departamenduaren lorpena pauso bat litzateke, ez da pausoa. Pausoa guretzat gutxieneko aldarrikapenak bermatuko dituen -eta eskumenak dituen- erakundea edo marko juridikoa erdiestea da. Esaterako, Departamenduak ez ditu bermatzen hizkuntzari dagozkion eskumenak. Bigarrena, kanpainaren testuinguruarekin kritikoak gara. Berau Auzapezen Biltzar Nagusian egindako eskaeraren ondoren hasi zen, auzapezei ea kanpaina hau onartzen zuten galde egin baitzitzaien. Paradoxikoa da kanpaina burutzea, hain justu existentzia ukatu diguten instituzioen eskaeraz, Iparraldean instituzioek berauek itotzen gaituzte eta. Guk kanpaina kontsultaren inguruan kokatzen dugu, eta finean, sinadurak biltzeko ariketa eta arrakasta Euskal Herrian neurtu behar dela diogu. Hori erranik, ez dut erran nahi helburu ez dela ahalik eta sinadurarik gehien biltzea, kanpaina ahalik eta helburu gehien betetzeko burutu behar baita.

Frantziako V. Errepublika ezbaian: VI. Errepublikaren atarian ote?

Frantziako Estatuan krisi larria da: krisi soziala, ekonomikoa eta politikoa. Banlieuetan nahiz lan kontratuen inguruan izandako istiluak lekuko. Ordezkaritza politikoaren eta gizartearen iritziaren artean desfase izugarria dago. Krisi politiko hau sakoneko eztabaida eragiten ari da gizartean, VI. Errepublikara pasatzeko tenorea iritsi ote den aipatzen da. V. Errepublika De Gaullen garaian jarri zen indarrean, mende erdi bat joan da kasik Frantses Konstituzioa aldatu gabe eta sistema zaharkitua da. De Gaullek, buru zelarik, IV. Errepublika deuseztu, eta presidenteari botere gehiago eman zion V. Errepublika sortu zuen. Egun horrek kolokan jarri du boterearen oreka. Botere banaketaz gain, deszentralizazioa ere auzitan dago: eskualdeak, departamenduak eta sistema elektorala. Bi itzulien boz sistemaren bidez gehiengoak botere osoa hartzen du eta hautesleak ez dira ondo ordezkatuak, zenbaitetan gizartearen %30k ez du ordezkaritzarik. 2002ko bozetan FNko Le Penek gaina hartu zion Lionel Jospin sozialistari boz presidentzialetan, Le Penek ordea legislatiboetan ezin izan zuen diputatu bakar bat erdietsi. Adibide bat besterik ez da. Estatuak egoeraren larritasuna ikusten du baina ez da arazoari aitzi egiten ausartzen, denbora pasatzen uzteak ez dio onik ekarriko ordea. Europa berregiten, Frantziako Estatua erreforma garaian, Euskal Herria bake prozesuan, abertzaleok gure eskubideen aitorpena erdiesteko aukera baliatu behar dugu.

Euskal Herria 2020 egitasmoa: «Hilda sortu da»

Euskal Herria 2020 egitasmoa -Euskal Herria 2010en segida-, Iparraldea instituzionalizatzeko bitartekoa, Pierre Joxe Barne ministroa zela abiatu zen, 1993an. Egitasmoa Korsikarentzat estatutu berri bat negoziatzen ari zelarik onartu zuen Estatuak. Iparraldeko egoerari irtenbidea emateko egitura gisako bat sortu behar zela esan zuten garai hartako prefetak eta suprefetak, baina funtsean, benetako erakundea ez sortzeko xedea zuten. Hamalau urteren ondoren ibilbide penagarria burutu du egitasmoak. Abertzaleak zintzoki aritu dira baina botere publikoek indargabetu dute ekimena. Eragileek eskaera zehatzak egin dituzten bakoitzean berauek murriztuak izan dira eta pena da, eremu guztietan dinamika bateragarriak izan baitira, hizkuntz, kultur eta ekonomia arloan ikerketa onak eta lan handia egin da, alta, ekintza konkretu gutxi burutu dira. 2010 hitzarmena berritu behar zelarik 2020 sortu da, nehor gutxik sinesten du gehiago eman dezakeenik. Egitasmoa hilda sortu da, iruzurra da.


Azkenak
2025-03-12 | Etzi.pm
Zerocalcare: “Nire bihotza taupaka jartzen duen ezer ez da existitzen jada”

SCk Zerocalcareri egindako galdera sorta eta honen erantzunak, jarraian.


EUSKAL HERRIKO TORTURATUEN SAREA
“Milaka gara tortura sufritu dugunak eta hamarkadatan isilaraziak egon gara”

MARTA PIKAZA GARAIGORTA (Laudio, 1968) Euskal Herriko Torturatuen Sareko kideak eta eskualdeko beste torturatu batzuek ekin diote Aiaraldean ekimena antolatzeari. Egingo dituzten urratsak eta helburuak azaldu dituzte.


Hernaniko natur eremuen sarea osatu dute ikasleek eurek

Eskola inguruko natur guneak aztertu dituzte Hernaniko Lehen Hezkuntzako bost ikastetxeetako ikasleek. Helburua, bikoitza: klima larrialdiari aurre egiteko eremu horiek identifikatu eta kontserbatzea batetik, eta hezkuntzarako erabiltzea, bestetik. Eskola bakoitzak natur eremu... [+]


Ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu du Jaurlaritzak sindikatu nagusiekin

ERNE, ESAN eta SIPErekin egin du akordioa Eusko Jaurlaritzak 2025-2028 aldirako. Besteak beste, urteko soldatan 4.200 euro gordineko igoera "graduala" izango du ertzain bakoitzak. Sindikatuen iturriek El Diario Vascori azaldu diotenez, akordioarekin Ertzaintza Espainiako... [+]


Bost greba egun berri iragarri dituzte Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako hezkuntza publikoan

LABek, STEILASek, ELAk eta CCOOek greba egutegi bateratua aurkeztu dute Bilbon: martxoaren 25, 26 eta 27, eta apirilaren 1 eta 2. Egungo hitzarmenak aldarrikatutako edukietatik urrun kokatzen direla adierazi dute, "bai sukaldearen eta garbiketaren kolektiboan zein... [+]


2025-03-11 | Hala Bedi
Izanen gazte aldizkaria jaio da

Euskal Herriko literatura gaztearen eta idazle hauen topagune bilakatu nahi den proiektu berriaren inguruan hitz egingo dugu gaur.


2025-03-11 | Euskal Irratiak
Daniela Albizu euskaltzale eta abertzaleari plaza bat eskaini diote Urruñan

Larunbatean, martxoaren 8an, Urruñako herriak Daniela Albizu izena ezarri dio herriko etxearen aitzineko plazari, emazte abertzale honen memoria omentzeko.


Gurutzetako Ospitaleko Larrialdiak “kolapsoaren ertzean” daudela salatu du ESK sindikatuak

Barakaldoko ospitaleko larrialdi zerbitzuan sufritzen ari diren "saturazioa larria" dela ohartarazi du sindikatuak. Pazienteak korridoreetan artatu dituztela eta krisia kudeatzeko "behar adina langile" ez dagoela salatu du. Errealitate horren aurrean... [+]


2025-03-11 | Estitxu Eizagirre
Makroeolikoez hitzaldia Andoainen eta egunpasa Aranon
Komunitatean hitz egin eta kultura sortu, haize-erroten aurrean

Komunitatea bildu, pilpilean dauden gaiez hitz egin, informazioa trukatu eta beste herrien esperientziak ezagutzea da herritar kritikoek egiten duten lehen ekintza, makroeoliko bat herrian jarriko diotela jakiten duenean. Halaxe egingo dute martxoaren 13an Andoainen: mendi... [+]


‘Statu quo’-a mantentzea espero da Groenlandiako hauteskundeetan, Trumpen presiopean

Inkesta gehienen arabera, Inuit Ataqatigiit alderdi ezkertiar independentistaren eta Siumut sozialdemokrataren arteko aliantzak jarraituko du indarrean parlamentuan. Herrialdeko lehen ministro Mute Egedek hauteskundeak aurreratzea proposatu zuen, AEBen "kanpo presioek"... [+]


2025-03-11 | Joan Mari Beloki
Euskal Herria Europa berrian

Ukrainako gudaren amaierak ondorio sakonak ekarriko ditu Europa osora. Europako elite ekonomikoek beren indar guztia jarri dute guda-zelaian eta galdu egin dute. Galtzaileek, elite globalistek, beren egitasmo kuttuna galduko dute, Europako Batasuna, eta Bruselatik europar... [+]


Pablo Gonzálezen aurkako zigor auzibidea itxi du Poloniako Justiziak

Varsoviako Barrutiko Auzitegiak argudiatu du González jada ez dagoela Polonian, eta ezin dutela jakin noiz aterako den Errusiatik. Auzitegiak ez du kazetari nabarniztarraren aurkako bestelako prodezurarik abian jarriko.


2025-03-11 | ARGIA
Euskal Herria antimilitarista dela aldarrikatuko du EH Bilduk apirilaren 20ko Aberri Egunean

Mundua "oso azkar" aldatzen ari dela azaldu du Arnaldo Otegik, militarismorantz eta autoritarismorantz doala, eta norabide horren aurkako jarrera duela koalizio subiranistak.


Duela bost urte baino %155 aldiz arma astun gehiago inportatzen ditu Europak

Ukraina da munduan arma gehien erosten dituen herrialdea; munduko erosketa guztien %8,8. Merkatuaren ia erdia kontrolatzen duena, berriz, AEB dira: Europak erosi dituen armen erdia baino gehiagok jatorri estatubatuarra dute.


Eguneraketa berriak daude